پورشه 989 سدان، پدر پانامرا

در سال ۲۰۰۹ پورشه مدل پانامرا را معرفی کرد که یک سدان چهاردر با طراحی بسیار نزدیک به ۹۱۱ بود. شاید فکر کنید این اولین خودروی سدان چهاردر ساخت پورشه است اما در حقیقت این‌طور نیست چراکه در تاریخ این شرکت آلمانی سدان‌های دیگری هم وجود دارد. برای معرفی اولین پورشهٔ سدان باید به اواخر دههٔ ۶۰ میلادی بازگردیم. در آن سال‌ها، پورشهٔ سدانی ساخته شد که البته ساخت خود شرکت پورشه نبود.

در اواخر دههٔ ۶۰ میلادی، پورشه تنها به تولید خودروهای اسپرت دونفره می‌پرداخت و از این روند راضی بود؛ اما «ویلیام جی دیک جونیور» مجموع دار خودرو و فروشندهٔ محصولات پورشه در ایالت تگزاس شهر سن آنتونیو، از پورشه درخواست ساخت خودرویی چهارنفره و حتی یک خودروی اسپرت چهاردر را نمود. چراکه در آن سال‌ها جگوار E تایپ با ترکیب ۲+۲ به بازار آمده و در ایالات‌متحده بسیار موفق بود.

مجموعهٔ خودروهای دکتر ویلیام دیک شامل تعدادی پورشه، فراری و یک رولزرویس بود که هیچ‌کدام از آن‌ها چهاردر نبودند درحالی‌که همسر وی از او درخواست خودرویی چهاردر کرده بود. از سوی دیگر پورشه هم به درخواست ویلیام دیک مبنی بر ساخت خودرویی چهارنفره پاسخ روشنی نداده بود؛ بنابراین او تصمیم گرفت خود اقدام به ساخت یک پورشهٔ چهاردر کند. دکتر دیک انجام این کار را از استودیوهای ایتالیایی درخواست کرد که همگی جواب رد دادند سپس برای این کار از آقایان «Dick Troutma» و «Tom Barnes» کمک گرفت. کسانی که سازندهٔ خودروهای مسابقه‌ای بودند و این پروژه در حدود توانایی‌های آن‌ها قرار داشت.

پروژهٔ ساخت این پورشهٔ چهاردر بر اساس مدل اسپرت ۹۱۱ در دسامبر سال ۱۹۶۶ آغاز شد. در مرحلهٔ اول جهت ایجاد فضای کافی برای نصب درهای عقب، طول ۹۱۱ به میزان ۵۳.۳ سانتیمتر افزایش یافت. بدین منظور با دقت زیاد ورق‌های فلزی مناسبی به کف و سقف خودرو اضافه شد. بدین ترتیب هم طول و هم فاصلهٔ محوری خودرو افزایش یافته و همچنین یک پانل سقف کاملاً جدید و صاف به دست آمد.

درهای اصلی ۹۱۱ حذف شدند و بجای آن‌ها چهار درِ جدید طراحی شد. این درها به‌صورت موسوم به خودکشی طراحی شده بودند (همانند درهای رولزرویس فانتوم امروزی) و جذابیت زیادی داشتند. برای این درها نیاز به طراحی پنجره‌ها و فریم‌های جدیدی بود و همچنین جهت هرچه لوکس‌تر شدن خودرو نیز تصمیم گرفته شد پنجره‌های جانبی به‌صورت برقی بالا و پایین شوند. برای این کار هم از موتور سانروف برقی پورشه استفاده شد. دو صندلی بزرگ و راحت با روکش چرم قهوه‌ای هم به قسمت عقبی اضافه شد. برای جبران اضافه‌وزن خودرو از لاستیک‌های پیرلی جدید استفاده شد. ازآنجایی‌که این ۹۱۱ چهاردر بر اساس مدل ۹۱۱S ساخته شده بود، رینگ‌های اصلی آن از نوع آلیاژی بسیار سبک Fuchs بود؛ اما سازندگان احساس کردند که رینگ‌های ساده با قالپاق با شخصیت یک سدان تناسب بیشتری دارد و به همین دلیل رینگ‌ها عوض شدند. در تعلیق خودرو اما هیچ تغییر داده نشد.

سرانجام پورشه ۹۱۱ چهاردر در ماه آگوست ۱۹۶۷ آماده شد. این پورشه ۹۱۱ چهاردر منحصربه‌فرد، هدیهٔ بسیار شگفت‌آوری برای همسر ویلیام دیک بود که در کریسمس ۱۹۶۷ به او تقدیم شد؛ اما آقای دیک هدف دیگری هم در ساخت این ۹۱۱ چهاردر داشت. او احساس می‌کرد یک پورشهٔ باکیفیت و جذاب باید بازار گسترده‌تری داشته باشد و قصد داشت با ساخت این خودرو پورشه را علاقه‌مند به تولید انبوه آن کند. هزینهٔ کل پروژهٔ ساخت این خودرو بیشتر از قیمت یک رولزرویس چهاردر جدید سیلورشادو بود اما این ۹۱۱ کاملاً منحصربه‌فرد و خاص بود و حتی شرکت پورشه بیش از ۴۰ سال بعد به تقلید از آن، سدان پانامرا را تولید کرد. گفته می‌شود که برای ساخت این خودرو در سال ۱۹۶۷ بیش از ۲۰ هزار دلار هزینه شده بوده است.

سپس ۹۱۱ چهاردر در جلسهٔ هیئت‌مدیرهٔ پورشه در اشتوتگارت در سال ۱۹۶۸ نشان داده شد و بسیار موردتوجه قرار گرفت. به همین دلیل پورشه از شرکت پینین فارینا خواست ۹۱۱های چهارنفرهٔ دیگری طراحی کند که منجر به ساخت نمونه‌های چهارنفرهٔ B17 و بعدازآن C20 شد. بااین‌حال ظاهراً هیچ‌کس نمی‌داند این پورشهٔ فوق‌العاده الآن کجاست.

اما این ۹۱۱ چهاردر تنها سدان تاریخ پورشه نیست زیرا این شرکت در سال ۱۹۸۸ یک سدان عملکردی پروتوتایپ را با نام ۹۸۹ معرفی نمود. این سدان برخلاف ۹۱۱ چهاردر که موتورعقب بود، مجهز به یک پیشرانهٔ V8 آب‌خنک با ۳۰۰ اسب بخار قدرت بود که در قسمت جلوی خودرو نصب شده بود. پورشه ۹۸۹ یک سدان لوکس و درعین‌حال اسپرت بود. این خودرو در اصل بر اساس کوپهٔ اسپرت موتور جلو ۹۲۸ ساخته شده بود؛ اما درنهایت پروژهٔ ساخت این سدان توسط پورشه لغو شد.

چندی بعد پورشه ادعا کرد که تنها پروتوتایپ ۹۸۹ از بین رفته است اما یک سال بعد به‌صورت خراب پیدا شد. سپس موردبازسازی قرار گرفت و هم‌اکنون در موزهٔ پورشه نگهداری می‌شود. باوجوداینکه ۹۸۹ بیش از ۲۵ سال سن دارد اما به لطف خطوط منحنی خاص پورشه، طراحی آن هنوز هم زیبا و جذاب است. به‌هرحال این دو سدان پورشه چندین سال بعد منجر به ساخت سدان تولیدی پانامرا شدند که موفقیت بزرگی برای پورشه به همراه داشت تا جایی که قرار است سدان کوچک‌تری هم توسط این شرکت آلمانی ساخته شود.