TT: جنون سرعت در جاده

حتی اگر واژه TT را تاکنون نشنیده‌اید، ولی آشنایی اندکی با مسابقات موتورسواری دارید؛ احتمالاً تلفظ این کلمه شما را به یاد مسابقات معروف و جذاب MotoGP که مخفف شده Grand Prix Motorcycle است، خواهد انداخت. اما این شباهت در تلفظ دو واژه خلاصه نمی‌شود. TT هم نوعی از مسابقات موتورسواری است که از نظر خیلی از موتورسواران حرفه‌ای و علاقه‌مندان به این ورزش، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، خیلی جذاب‌تر و مهیج‌تر از سایر مسابقات است.

اما TT دقیقاً چیست؟
در لغت مخفف شده واژه Tourist Trophy است و اصطلاحاً به مسابقات موتورسواری گفته می‌شود که هرساله از اواخر ماه مِی تا اوایل ماه ژوئن، به مدت دو هفته در جزیره‌ای واقع در دریای ایرلند (دریایی بین بریتانیا و ایرلند) به نام جزیره مَن (Isle OF Man) برگزار می‌شود.
در اوایل قرن بیستم، زمانی که در انگلستان حداکثر سرعت مجاز برای موتورسواران ۲۰ مایل بر ساعت (۳۲ کیلومتر بر ساعت) بود و مسابقات موتورسواری نیز کاملاً ممنوع بود؛ گروهی از افراد علاقه‌مند به موتورسواری که اشتیاق فراوانی برای تجربه سرعت‌های بالا و افزایش توانایی موتورهای خود داشتند، در جزیره مَن دور هم جمع شدند تا بتوانند کار خود را بدون محدودیت‌های قانونی دنبال کنند. سرانجام این فعالیت‌ها شکل‌گیری مسابقات TT در سال ۱۹۰۷ بود.

از آن سال تاکنون این مسابقات هرسال با استقبال بیشتر و گسترده‌تری از سوی شرکت‌کنندگان و هواداران مواجه شده و علاقه‌مندان زیادی خود را از سراسر جهان به این جزیره می‌رسانند ، خود را کنار جاده‌ها مستقر می‌کنند تا افتخار، شکوه و سرعت را با گوشت و پوست خود لمس کنند.

میانگین کشته‌های این مسابقات در طول ۱۰۸ سالی که از برگزاری آن می‌گذرد، حدود ۵ کشته در هر مایل است. اما علی‌رغم این آمار و خطراتی که سلامت راکبان را تهدید می‌کند و حتی مبلغ نسبتاً کم جایزه، اشتیاق روزافزونی مابین شرکت‌کنندگان برای مسابقه دادن وجود دارد. لذتی که از مسابقه دادن در مسیری شهری-‌ کوهستانی- جنگلی می‌برند آن‌هم با سرعتی که گاه از ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت تجاوز می‌کند، همچنان باعث شده تا حتی کسانی که در دوره‌های قبل دچار صدمات و سوانح سنگینی شده‌اند، برای شرکت دوباره‌ی در آن لحظه‌شماری کنند.

چگونگی مسابقات:
TT هر سال در دو نوعِ موتورهای سایدکار (Sidecar) و موتورسیکلت های معمولی، برگزار می‌شود.
موتورهای سایدکار که توسط یک راننده و یک سرنشین هدایت می‌شوند، در دو مسابقه با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. راننده با کنترل فرمان و پدال‌های زیر پایش و سرنشین نیز با استفاده از جابجا کردن حالت و وزن بدن خود ، این وسیله را در مسیر مسابقه هدایت می‌کنند.

اما تعداد این مسابقات برای موتورهای دوچرخ به عدد ۷ می‌رسد و مهم‌ترین آنان شامل پنج مسابقه است که رانندگان حرفه‌ی با موتورهای سنگین خود در آنها شرکت کرده و برای کسب پنج جام قهرمانی با یکدیگر به رقابت می‌پردازند که این پنج مسابقه را به ترتیب بررسی می‌کنیم:

۱- Superbike Race
این مسابقه در ۶ دور برگزار می‌شود که با توجه به مسافت تقریبی ۶۳.۴ کیلومتری در هر دور، مجموع مسافت طی شده ۳۸۰.۲ کیلومتر است. شرایط و حجم موتورهای مجاز نیز بدین شرح است:

• بین ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ سی‌سی – ۴ سیلندر – ۴ زمانه
• بین ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ سی‌سی – ۳ سیلندر – ۴ زمانه
• بین ۸۵۰ تا ۱۲۰۰ سی‌سی – ۲ سیلندر – ۴ زمانه

وزن موتورها نباید کمتر از ۱۶۵ کیلوگرم باشد.
رکورد این مسابقه با زمان ۱۷:۰۶.۶۸۲ و سرعت متوسط ۲۱۲.۹۱۳ کیلومتر بر ساعت برای یک دور، در دست بروس آنیس تِی، موتور سوار چهل و پنج ساله نیوزیلندی است که در سال ۲۰۱۴ ثبت شد.

۲-Supersport Race 1&2
این مسابقات در ۴ دور برگزار می‌شوند که مسابقه دوم (Supersport Race1) و مسابقه چهارم (Supersport Race 2) از مجموع این پنج مسابقه را شامل می‌شوند. مسافت طی شده نیز ۲۴۲.۸۸ کیلومتر است.
شرایط و حجم موتورهای مجاز در این مسابقات بدین شرح است:

• بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ سی‌سی – ۴ سیلندر – ۴ زمانه
• بین ۶۰۰ تا ۷۵۰ سی‌سی – ۲ سیلندر – ۴ زمانه
• بین ۶۰۰ تا ۶۷۵ سی‌سی – ۳ سیلندر – ۴ زمانه

حداقل وزن موتورها نیز ۱۶۱ کیلوگرم است.
رکورد این مسابقات با زمان ۱۷:۳۵.۶۵۹ و سرعت متوسط ۲۰۷.۰۶۸کیلومتر بر ساعت برای یک دور، در دست مایکل دانلاپ، موتورسوار بیست‌وپنج ساله و اهل ایرلند شمالی است که در سال ۲۰۱۳ ثبت شد.

۳- Superstock Race
سومین میدانی که موتورسواران در TT با هم به رقابت می‌پردازند Superstock است، در این مرحله نیز مسابقه در همان چهار دور و مسافت ۲۴۲.۸۸ کیلومتر برگزار می‌گردد.
موتورهای مجاز:

• بین ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ سی‌سی – ۴ سیلندر – ۴ زمانه
• بین ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ سی‌سی – ۳ سیلندر – ۴ زمانه
• بین ۸۵۰ تا ۱۲۰۰ سی‌سی – ۲ سیلندر – ۴ زمانه

در حقیقت تنها تفاوت این مسابقه با مسابقه اول یا همان Superbike در دو دور کمتر و حداقل وزن ۱۷۰ کیلوگرمی برای موتورهاست.
رکورد این مسابقات با زمان ۱۷:۱۵.۱۱۴ و سرعت متوسط ۲۱۱.۱۷۸ کیلومتر بر ساعت برای یک دور، باز هم در دست مایکل دانلاپ است که در همان سال ۲۰۱۳ به ثبت رسید.

۴- Senior Race
آخرین شانس برای شرکت‌کنندگانی که موفق به پیروزی نشدند، مسابقه Senior خواهد بود تا حداقل یکی از کاپ‌ها را با خود به خانه ببرند. چیزی که خیلی این مسابقه را خاص می‌کند؛ این است که آخرین مسابقه و اختتامیه کل مسابقات TT در تمام کلاس‌ها خواهد بود.
مسافت طی شده همان شش دور و ۳۸۰.۲ کیلومتر بوده و رکورد آن نیز در سال ۲۰۱۵ توسط جان مک کوئینس با زمان ۱۷:۰۳.۵۶۷ و سرعت متوسط ۲۱۳.۵۶۲ ثبت شد که در حقیقت رکورد قبلی خودش را شکست و با توجه به زمان ثبت شده و رکوردهایی که مرور کردیم، باید بگوییم که رکورد کل مسابقات نیز در اختیار همین موتورسوار ۴۳ ساله انگلیسی است.
شرایط موتور نیز همان شرایط مسابقه اول بوده و تفاوتی که وجود دارد نبود محدودیت‌های انتخاب لاستیک است.

• بین ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ سی‌سی – ۴ سیلندر – ۴ زمانه
• بین ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ سی‌سی – ۳ سیلندر – ۴ زمانه
• بین ۸۵۰ تا ۱۲۰۰ سی‌سی – ۲ سیلندر – ۴ زمانه

دو هفته قبل از شروع TT تمام کسانی که در آن ثبت‌نام کردند، در ایرلند شمالی جمع می‌شوند تا در مسابقه ۲۰۰ دور شرکت کرده و علاوه بر تعیین جایگاهشان در شروع TT از آخرین فرصتشان برای جذب اسپانسر هم استفاده کنند.

رکوردهای دیگر:
جویی دانلاپ (عموی مایکل دانلاپ) در سال ۲۰۰۰ و سه هفته بعد از آنکه برای سومین بار در TT هتریک کرد، در یک سانحه در مسابقه کوچک در استونی درگذشت؛ اما همچنان با ۲۶ قهرمانی رکورددار بیشترین پیروزی است. وبعد از وی جان مک کوئینس با ۲۳ قهرمانی پیشتاز است.

یان هانچینسون ۳۵ ساله انگلیسی نیز در مسابقات سال ۲۰۱۰ توانست برای اولین بار در تاریخ رقابت‌ها در هر پنج مسابقه پیروز شده و نام خود را در تاریخ TT ماندگار کند ؛ اتفاقی که تاکنون هم تکرار نشده.

گردآوری: بیژن دولت سرایی