ایستگاه خبر

سرنوشت خودروسازان بخش خصوصی پس از تحریم چگونه خواهد بود؟

خودروسازی ایران از کمتر از سه هفته دیگر با تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا مواجه خواهد شد و این در شرایطی است که جدای از ایران‌خودرو و سایپا به‌عنوان دو غول صنعت خودروی کشور، شرکت‌های متعلق به بخش خصوصی نیز زیر سایه سنگین تحریم‌ها قرار خواهند گرفت.


به گزارش پدال و به نقل از دنیای اقتصاد، ایالات‌متحده آمریکا از حدود دو ماه و نیم پیش، از برجام خارج شد و این سند بین‌المللی را نقض کرد و قرار است از نیمه مردادماه امسال، تحریم‌ها علیه خودروسازی ایران را دوباره فعال کند. با آغاز رسمی تحریم‌ها، شرکت‌هایی که توان و جسارت لازم را در برابر جرایم مادی و معنوی آمریکایی‌ها ندارند، از خودروسازی ایران خارج خواهند شد و این قاعده، استثنایی ندارد، هم غول‌های جاده مخصوص را درگیر خواهد کرد و هم خصوصی‌ها را به دردسر می‌اندازد. با این حال اما با توجه به نوع ارتباطات خارجی، به نظر می‌رسد کار بخش خصوصی در حفظ شرکای خارجی راحت‌تر از ایران‌خودرو و سایپا است. این موضوع از آن جهت است که شراکت اصلی خودروسازان بخش خصوصی، با چینی‌ها گره خورده، چینی‌هایی که معمولاً چندان خود را درگیر تحریم نکرده و در صنعت خودرو ایران باقی می‌مانند.


این البته به آن معنا نیست که بخش خصوصی صنعت خودرو کشور هیچ آسیبی از تحریم‌های آمریکا نخواهد دید، چه آنکه جدای از قطع ارتباط شرکت‌های غیر چینی با این بخش، ماندگاری چینی‌ها نیز خالی از دردسر و هزینه نخواهد بود. در حال حاضر بیشتر شرکای بخش خصوصی خودروسازی ایران را چینی‌ها تشکیل می‌دهند و تنها برندهای غیر چینی حاضر در این بخش از صنعت خودرو کشور، هیوندای موتورز کره جنوبی و مزدای ژاپن هستند. هیوندای البته ظاهراً قصد ماندن در ایران را ندارد و بلافاصله پس از خروج آمریکا از برجام، به طرف ایرانی خود (کرمان موتور) اعلام کرده که با بازگشت تحریم‌ها از نیمه مرداد، همکاری با این شرکت را قطع خواهد کرد. از آن‌سو مزدا نیز به احتمال فراوان فعالیت در ایران را تعلیق می‌کند؛ زیرا ژاپنی‌ها نشان داده‌اند دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا در قبال ایران هستند؛ بنابراین، در حال حاضر اولین خروجی‌های بخش خصوصی خودروسازی ایران، هیوندای و مزدا هستند و اگرچه با رفتن آن‌ها، خلأ‌هایی در تیراژ رخ خواهد داد، با این حال خصوصی‌ها امیدوارند بتوانند با حفظ شرکای چینی خود، ادامه حیات بدهند.


طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، هم‌اکنون هشت شرکت فعال در بخش خصوصی خودروسازی ایران وجود دارد که سهم آن‌ها در کل تولید سالانه خودرو در کشور چیزی حدود ۱۱ درصد است. با در نظر گرفتن خروج هیوندای و مزدا از ایران، در ابتدا با کاهش تیراژ در بخش خصوصی مواجه خواهیم شد، با این حال، احتمال دارد در ادامه و به‌واسطه توسعه فعالیت چینی‌ها، این کاهش تیراژ جبران شود. چری، لیفان، گریت وال، جک، فاو، بی وای دی، جیلی و ام جی از جمله شرکت‌های خودروساز چین به شمار می‌روند که در بخش خصوصی صنعت خودروی ایران فعالیت می‌کنند و در این بین، چری و جک صاحب بیشترین تیراژ هستند. در این شرایط، برای اینکه بتوان پیش‌بینی قریب به صحتی از آینده خودروسازی خصوصی ایران و ارتباطات آن‌ها با شرکت‌های چینی انجام داد، باید به دو مسئله مهم توجه کرد؛ یکی رفتار خودروسازان چینی در دوران تحریم‌های قبلی و دیگری سیاست آتی دولت چین در قبال برجام و تحریم‌های آمریکا علیه ایران. در این بین، مرور رفتار گذشته خودروسازان چینی در ایران، امید را در اردوی خودروسازان خصوصی بالا می‌برد، چه آنکه تقریباً هیچ‌کدام از آن‌ها ایران را در آن مقطع ترک نکرده و حتی فعالیت‌هایشان را نیز گسترش دادند.

یکی از دلایل مهمی که ماندگاری چینی‌ها را در دوران تحریم‌های قبلی رقم زد، عدم حضور آن‌ها در بازار خودروی آمریکا بود. در واقع چون شرکت‌های خودروساز چینی منافعی در دومین بازار بزرگ خودروی جهان نداشتند، طبعاً از تحریم‌ها نیز جان سالم به در برده و توانستند با تمام قوا در ایران باقی بمانند و گستره فعالیت خود را نیز بیشتر کنند. این برگ برنده، همچنان پابرجاست، زیرا بیشتر خودروسازان چینی حاضر در ایران، ارتباطی با صنعت و بازار خودروی آمریکا ندارند و تنها، شرکت فاو با جنرال موتورز همکاری می‌کند و بی وای دی نیز سودای حضور در بازار خودروی آمریکا را در سر می‌پروراند؛ بنابراین حتی اگر این دو شرکت نیز در بدبینانه‌ترین حالت قصد خروج از ایران را به دلیل تحریم‌های آمریکا داشته باشند، بخش خصوصی صنعت خودروی کشور همچنان می‌تواند به‌واسطه سایر همکاران چینی‌اش، به حیات خود ادامه دهد. این پیش‌بینی البته با این پیش‌فرض انجام می‌شود که خودروسازان چینی رفتاری مشابه با دوران تحریم‌های قبلی را در پیش بگیرند و دولت چین نیز مرعوب آمریکایی‌ها نشده و از برجام بیرون نرود. طبعاً اگر چین بخواهد سیاست خود را در قبال ایران تغییر دهد و سوار بر موج آمریکایی‌ها شود، آنگاه شرایط برای ماندن خودروسازان این کشور در بخش خصوصی صنعت خودرو، تغییر کرده و ممکن است چشم‌بادامی‌ها نیز چمدان‌هایشان را ببندند و بروند.

این در شرایطی است که به چند دلیل، امکان وقوع این ماجرا چندان زیاد نبوده و بعید به نظر می‌رسد خودروسازان چینی، بازار ایران را در دوران تحریم‌های پیش رو ترک کرده و از دست بدهند. این دلایل البته جدای از علت‌العلل نرفتن چینی‌ها از ایران یعنی عدم وابستگی به صنعت و بازار خودروی آمریکا است، چه آنکه همین موضوع به تنهایی می‌تواند برای ماندگاری چینی‌ها کفایت کند. دلیل اول اما سیاست دولت چین در حمایت از فعالیت‌های خارجی خودروسازان این کشور است، موضوعی که می‌تواند کمک بزرگی به ماندگاری چشم‌بادامی‌ها در بخش خصوصی صنعت خودروی ایران بکند. تا به امروز نیز با وجود همه تهدیدات آمریکایی‌ها پس از خروج از برجام، دولت چین سیگنالی مربوط به تحریم و ترغیب خودروسازان این کشور برای خارج شدن از ایران ارسال نکرده است. اتفاقاً همین دیروز، وزارت بازرگانی چین نیز اعلام کرد این کشور مخالف اعمال تحریم‌های یک‌جانبه (علیه ایران) است و به همکاری با ایران در قالب تعهدات بین‌المللی ادامه خواهد داد.

اما دلیل دومی که امیدواری به ماندن چینی‌ها در خودروسازی بخش خصوصی را بالا برده، خروج خودروسازان معتبر اروپایی و آسیایی از ایران است و این موضوع می‌تواند برگ برنده‌ای جدید برای آن‌ها برای توسعه فعالیت در بازار خودروی کشور باشد. باور عمومی بر این بود که پس از توافق هسته‌ای و برجام، خودروسازان چینی در ایران تضعیف و اروپایی‌ها و آسیایی‌هایی مانند هیوندای و کیا، عرصه را بر آن‌ها تنگ کنند، با این حال این اتفاق رخ نداد و چینی‌ها توانستند خود را در بازار کشور نگه دارند. حالا با توجه به خروج شرکت‌هایی مانند پژو و سیتروئن و هیوندای و همچنین کاهش سطح فعالیت‌های رنو، فرصتی بزرگ برای خودروسازان چینی به وجود آمده تا با استفاده از خلأ موجود، بیشتر از گذشته در صنعت و بازار خودروی ایران نفوذ و خودنمایی کنند. بسیار بعید به نظر می‌رسد چینی‌ها این فرصت طلایی را از دست بدهند و به دلیل تحریم‌های پیش رو، ایران را ترک کنند. دلیل سوم برای ماندن چینی‌ها اما زیرساخت‌های عظیمی است که آن‌ها طی بیش از یک دهه گذشته در ایران ایجاد کرده‌اند، زیرساخت‌هایی که کلی سرمایه پشت آن‌ها خوابیده است.

از خطوط تولید گرفته تا نمایندگی‌های خدمات پس از فروش، همه و همه سرمایه‌گذاری‌ها و زیرساخت‌هایی هستند که جای پای چینی‌ها را در بازار ایران سفت کرده و آن‌ها به راحتی قیدشان را نخواهند زد. در حال حاضر چینی‌ها حدود ۱۱ درصد از بازار خودروی ایران را در دست دارند و توانسته‌اند مشتریان زیادی را با توجه به تنوع محصولات و شرایط متنوع فروش، جذب خود کنند و کدام عقل سلیم است که به این بخت بزرگ لگد زده و بازاری به این جذابی را وانهد. در مجموع به نظر می‌رسد خودروسازان چینی در دوران تحریم‌های جدید نیز در ایران باقی خواهند ماند، هرچند ممکن است با توجه به شرایط موجود، به دنبال امتیاز گیری‌هایی نیز باشند. این رویکرد احتمالی، کار را برای طرف‌های ایرانی کمی سخت خواهد کرد، با این حال نمی‌تواند مانع بزرگی برای ماندن چینی‌ها در بخش خصوصی خودروسازی کشور باشد.

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای

شاهین احمدزاده

نویسنده و مترجم مجله "پدال"

مطالب مشابه

‫۹ دیدگاه‌ها

  1. moein

    ۳۱ تیر ۱۳۹۷
    سوابق: (890 ديدگاه)

    اتفاق خاصی نمیفته
    فقط باعث میشه روش های نوین دزدی کردن و سر مردم رو کلاه گذاشتن رو یاد بگیرن
    ملت هم دلخوش از حمایت از کالای ایرانی

    موافقم 0
    مخالفم 0
    1. morteza

      ۳۱ تیر ۱۳۹۷
      سوابق: (279 ديدگاه)

      نمایندگی های خدمات پس از فروش رو خیلی خوب اومدن…به امید ،مورد تحریم های آمریکا قرار بگیرن و برن کلا با اون ماشیناشون.حمله ی کفتار ها به این لاشه ی بی جان

      موافقم 0
      مخالفم 0
  2. Genius

    ۳۱ تیر ۱۳۹۷
    سوابق: (1232 ديدگاه)

    اینها اگر بمعنای واقعی کلمه خودروساز باشند که علی القاعده نباید به مشکل بربخورن چون احدی تو دنیا نمی تونه محفوظات ذهنی انسانها رو تحریم کنه اما اگه مونتاژکار CKD بودن خیلی واضحه نهایتا میشن وارد کننده CBU ماشین های چینی

    موافقم 0
    مخالفم 0
  3. سام

    ۳۱ تیر ۱۳۹۷
    سوابق: (709 ديدگاه)

    هیوندایی یا هیوندای؟…………تا جایی که من می دونم تنها جایی که به خودروهای هیوندای میگن هیوندایی، مردمان پایتخت نخبه نشین(!) کشورمان هستند.

    موافقم 0
    مخالفم 0
    1. نوید جهرمی

      ۳ مرداد ۱۳۹۷
      سوابق: (3686 ديدگاه)

      انگلیسیا میگن ” هاندای”

      موافقم 0
      مخالفم 0
  4. Kian70

    ۳۱ تیر ۱۳۹۷
    سوابق: (107 ديدگاه)

    گِل بگیرن درتو خودروساز ملی
    خبرای خودروهای خارجی رو میخونی بعد خبر خودروهای وطنی رو میخونی دپرس میشی ، دلخوش چی ایران باشی؟!

    موافقم 0
    مخالفم 0
  5. me84

    ۳۱ تیر ۱۳۹۷
    سوابق: (1772 ديدگاه)

    .
    در هر صورت هر اتفاقی بیافته، مشکلی برای مسئولان پیش نمیاد. چون تمام هزینه ها رو از مردم میگیرند تا خودشون باقی بمونن.
    مگر اینکه مردم، اینبار دیگه یه سری اشتباهات گذشته رو بازم تکرار نکنن.

    موافقم 0
    مخالفم 0
  6. شایان

    ۱ مرداد ۱۳۹۷
    سوابق: (1 ديدگاه)

    هیچی اگر الان 90درصد چینی هستن 100درصد چینی خواهند شد البته اگر ترامپ رگ خواب چینیها رو نزنه اگر بزنه همین چینیها هم غیب میشن و صنعت خودروسازی دو راه برایش میمونه 1- برگشت به دوران خودروهایی مثل پیکان 2-پایان ساخت خودروهای بروز مردم هم به سمت خودروهای دست دوم گرایش پیدا میکنند و اگر خیلی وضعیت حاد بشه کالسکه و درشکه و…

    موافقم 0
    مخالفم 0
  7. مهدی

    ۱۵ مرداد ۱۳۹۷
    سوابق: (1326 ديدگاه)

    البته امریکا جنگ اقتصادی با چین شروع کرده که البته میتونه یکی از مفاد پایان این جنگ خروج چین از بازار خودروی ایران باشه در مقابل هم امریکا تعرفه کالای چینی کم کنه البته هزینه این کار رو عربا میدن

    موافقم 0
    مخالفم 0

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لطفاً از نوشتن به‌صورت پینگلیش، اجتناب نمایید. نظرات حاوی توهین، عبارات غیراخلاقی، سیاسی، مطالب غیر مرتبط، اسپم، ترول و تبلیغاتی پذیرفته نمی‌شوند. برای تغییر آواتار خود می‌توانید از سایت گراواتار استفاده نمایید.

دکمه بازگشت به بالا