موتورهای PSA TU خانواده‌ای از موتورهای چهار سیلندر کوچک هستند که توسط کمپانی‌های پژو و سیتروئن استفاده می‌شوند. این موتورها در سال 1986 رونمایی شدند و نخستین بار در سیتروئن AX عرضه شدند که جایگزینی برای موتورهای سری X بودند ولی همچنان مشترکات بسیاری با موتورهای پیشین دارد. سری TU در گونه‌های بنزینی و دیزلی بدون توربو (اتمسفریک) موجود هستند که گونه‌های دیزلی با کد TUD شناخته می‌شود.
موتورهای TU را نمی‌توان دقیقاً جایگزین سری X نامید چراکه اشتراکات فنی بسیاری با اسلاف خویش دارند و بهتر است آنها را گونه‌ی تکامل یافته‌ی موتورهای سری X بدانیم. بعداً در مقاله‌ای جداگانه در همین بخش به موتورهای X نیز خواهیم پرداخت. این موتورها در خودروهای زیر بکار رفته‌اند:
سیتروئن مدل‌های: AX, C2, C3, Saxo, BX, ZX, Xsara, C15, Nemo, Berlingo. و پژو مدل‌های: 106, 206,205, 207, 309, 306, 307, 405, Bipper, Partner, Hogger و از محصولات ایرانخودرو سمند سورن و رانا.
نسخه‌ی دیزلی در ده خودرو بکار رفت که پنج عدد از آنها محصولات گروه پژو سیتروئن نبودند و به کمپانی‌های نیسان سوزوکی و ایرانخودرو تعلق داشتند. حال به اعضای خانواده‌ی TU می‌پردازیم.
TU9
تی یو 9 نخستین مدل از این موتورها بود و حجمی معادل 954 سی‌سی دارد. قطر سیلندر آن 70 میلی‌متر و کورس آن 62 میلی‌متر است. نسخه‌ی اولیه سوخت‌رسانی کاربراتوری داشت و 44 اسب بخار قدرت تولید می‌کرد که بعدها در سال 1992 با مجهز شدن به سوخت‌رسانی انژکتوری قدرت آن به 49 اسب بخار افزایش یافت. با معرفی استاندارد یورو 3 در سال 2001 تولید این موتور متوقف شد.
TU1
این موتور دارای حجم دقیق 1124 سی‌سی و قطر سیلندر 72 میلی‌متر و کورس 69 میلی‌متر است. قدرت مدل اولیه که کاربراتوری بود 55 اسب بخار بود ولی در سال 1992 با مجهز شدن به سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری تک نقطه‌ای و مبدل کاتالیستی قدرت آن به 59 اسب بخار افزایش یافت. با معرفی استاندارد آلایندگی یورو 3 این موتور به سوخت‌رسانی انژکتوری چندنقطه‌ای مجهز شد. این موتور به‌عنوان موتور پایه برای خودروهای پژو 206 و سیتروئن C2 عرضه می‌شد.
TU2
موتور TU2 حجمی معدل 1294 سی‌سی دارد و قطر پیستون و کورس آن به ترتیب عبارتند از 75 و 73 میلی‌متر. قدرت این موتور کاربراتوری 93 اسب بخار بود ولی گونه‌ی ارتقاء یافته‌ی این موتور مجهز به سوخت‌رسانی انژکتوری قدرتی برابر با 101 اسب بخار داشت که برای استفاده در پژو 205 رالی آماده شده بود. در 1992 نسخه‌ی انژکتور و مجهز به کاتالیزور این موتور با قدرت 99 اسب بخار برای استفاده در پژو 106 رالی عرضه شد.
TU3
این موتور حجمی معادل 1360 سی سی دارد و قطر پیستون و کورس آن 75 و 77 میلی‌متر است. این موتور یکی از پراستفاده‌ترین و محبوب‌ترین موتورهای گروه پژو سیتروئن است و در طیف وسیعی از خودروهای متوسط این موتور یکی از پراستفاده‌ترین و محبوب‌ترین موتورهای گروه پژو سیتروئن است و در طیف وسیعی از خودروهای متوسط، مینی ون‌ها و خودروهای کامپکت بکار رفته است. سیتروئن از نمونه‌ی تقویت شده‌ی این موتور حتی در مسابقات نیز استفاده می‌کرد. در اوایل دهه‌ی 1990 سیتروئن در اکثر مسابقات رالی و پیست اروپا با این موتور در مسابقات شرکت می‌کرد.
در ابتدا این موتور با دو نوع کاربراتور تک و دو دهانه عرضه می‌شد که قدرتی برابر با 64 و 73 اسب بخار داشت. نمونه‌ی کاربراتوری در 1992 جای خود را به نمونه‌ی انژکتوری داد که قدرت 73 اسب بخار دارد. در 1996 نیز نمونه‌های اسپرت 98 و 93 اسب بخاری از خط تولید خارج شدند و تولیدشان متوقف شد.
این موتور در کشورمان نیز روی پژو 206 عرضه می‌شود، از مصرف سوخت و استهلاک مناسبی برخوردار است.
TU5
موتور TU5 با حجم 1587 سی‌سی و قطر سیلندر و کورس به ترتیب 78.5 و 82 میلی‌متر در کشورمان بسیار محبوب است. نسخه‌ی اولیه‌ی این موتور تک میل‌سوپاپ و دارای 8 سوپاپ بود اما امروز فقط نسخه دو میل‌سوپاپ 16 سوپاپ این موتور استفاده می‌شود. بلوک این موتور از آهن ریخته‌گری شده و سر سیلندر آن از آلومینیوم ساخته شده است. اکثر نسخه‌های این موتور 108 اسب بخاری هستند ولی نسخه‌ی اسپرت 120 اسب بخاری نیز در سیتروئن C2 VTS استفاده شده است. هر دو کمپانی پژو و سیتروئن از این موتور در موتور اسپرت نیز استفاده کرده‌اند. این موتور تایپیت اتومات است و سوپاپ‌های آن نیاز به فیلر گیری ندارند. باید توجه داشت که همیشه به تعویض روغن به‌موقع آن باید توجه نمود. کیلومتر تعویض تسمه تایمینگ نیز بین 50 الی 60 هزار کیلومتر است.
TUD3 و TUD5
موتورهای TUD موتورهای دیزلی از این سری بودند که از پمپ سوخت مکانیکی بهره می‌بردند. سر سیلندر نسخه‌ی اول همان سرسیلندر موتور TU3 بود که تغییرات جزئی در آن داده شده بود. در 1994 حجم این موتور افزایش یافت و به 1527 سی‌سی رسید این خودرو به‌جز محصولات پژو سیتروئن توسط خودروسازان دیگر نیز استفاده می‌شد که مشهورترین آنها نیسان بود که در مدل دیزلی نیسان میکرا در اروپا از این موتور استفاده کرد.
TU5 بین همشون بهترینه . خیلی کم مصرف هست و بازدهی قابل قبولی داره . ولی باز هر چقدر هم خوب باشه دیگه الان وقتشون گذشته و منقضی هستن.
این سری موتور زمان خودش بخاطر اصطهلاک کم و مصرف پایین مناسب بوده البته با وجود قدرت خروجی پایین.اما دیگه هر چی بوده گذشته.این موتور قدیمی شده و تاریخ مصرفش گذشته.اما مثل اینکه تو ایران ماشین تاریخ انقضا نداره
یه بار دوستم با TU5 405 حال هیوندا اکسنتو گرفت!!!
منم با زانتیا ۲۰۰۰ ، سوناتا ۲۰۱۴ رو لوله کردم
اره منم با زانتیا بوگاتی ویرون و پورشه 918 و فراری انزو و لامبورگینی اونتادور و هواپیمای F16 و B2 رو لوله کردم
اصلا تو شاهنامه اومده که چنان کیارش رفت سوی رستم ز ترس رستم شد دو نیمه
دوست من رو این کورس های خیابونی نمیشه حساب کرد چون بسیاری از راننده ها از دور بالای موتور میترسن و فورا دنده رو جلو میبرن که نتیجش عقب موندن در کورس هست.405 با موتور TU5 هم طبق نظر خود ایران خودرو شتابش ضعیف تر از موتور 1800 هست که فک کنم به خاطر تفاوت در گشتاورشون باشه که واقعا محسوس هست.
میدونم نمیشه حساب کرد همین طوری گفتم ببینم همه ی TU5 اینطورن یا ماله دوستم فرق میکنه؟
وگرنه تو کورس خیابونی اونی جلوس که نترسه که ارزشی نداره در اون حد چون باعث ناراحتی یکی دیگه میشه که داره راشو میره
دوستت خوابشو برات تعریف کرده؟ البته یه همچین چیزی تویه خوابم محال داداش خخخخخخ
به هر حال، اینها از رده خارج هستن.
مطلب خوبی بود،دست اقای ریاحی درد نکنه
از رده خارج یا غیرخارج فعلن جمعیت کثیری تو ایران با این موتو سروکار دارن….ممنون از نویسنده عزیز
tu5 واقعن موتور نرم ، بی صدا و با قدرت مناسبی هست که توسط چین عزیز (به خاطر شراکت با دانگ فنگ) بومی شد و تو این شرایط تحریم برای ما هم بد نشد.
ولی موتور های فرانسوی چندان قدرتمند نیستن بیشتر مناسب خودروهای شهری و اکو هستن
بدبختی ما ایرونیا اینه که هنوزم توی این فازیم که با پژو 405 که واسه سال 1989 هستش (سال 1368!) بریم هیوندا اکسنت 2012 رو بگیریم و بگیم که موتور از رده خارج TU5 که روی یه ماشین از رده خارج تر از موتورش نصب شده، میتونه ماشین 2012 رو بگیره! هنوز با اینجور چیزا داریم حال میکنیم و مصرف محصولات عقب مونده و تاریخ مصرف گذشته رو داریم ملاک مقایسه با خودرو های روز دنیا قرار میدیم. همین چند روز پیش بود که توی مستند تخته گاز، “جیمز می” و ” جرمی کلارکسون” پژو 407 رو به در و دیوار کوبوندن و گفتن چرا پژو 10 ساله که توی اروپا داره آت و آشغال تولید میکنه! و هنوزم توی بازار های ایران داریم حرف دلال های ماشین رو طوطی وار و بدون اطلاعات تکرار میکنیم و میگیم “ماشین چینی و کره ای فقط تا 100 هزار تا خوبن و بعدش خوب نیستن” و ما هنوز داریم با این عشق میکنیم که روی 405 که مال 25 سال پیشه، موتور 15 سال پیش رو روش بندازیم و سه برابر هزاینه ی تعمیرات ماشین های کره ای و چینی خرجشون میکنیم و با انداختن یه ضبط و باند امروزی روی همین آهن پاره های تاریخ مصرف گذشته آخرش احساس به روز بودن بکنیم…
بنده از اهواز (منطقه آزاد اروند) کامنت میزنم
باور کنید خیلی از خودرو های اروندی مثل اکسنت یا بقیه ماشین های روز شتاب چشمگیری ندارن و موتور هاشون اکثرا 1/4 یا 1/6 هستش و خیلی از زانتیا و 405 و پژو 206 تیپ پنج کندتر هستن. بنده با تیپ 2 پژو 206 پیش میاد بعضی کلاس متوسط خودروهای اروندی رو خز می کنم مثلا کیا ریو و … گران بودن خودرو به معنای شتاب بالای آن نیست
با سلام… دوستمون دانیال درست میگن.. من هم ساکن منطقه آزاد اروند(آبادان ) هستم… ماشینای قدیم پژو و سیتروئن فقط رو کاغذ از ماشینای امثال اکسنت و النترا و ریو قافیه رو میبازن ولی تو عمل پژوهای 30سال پیش با همون xu7 بدجور حال این جوجه کره ایا رو میگیرن…میگی نه امتحان کن… پژو در کل ماهیتش اسپرت تره تا کیا و هیوندای… اگه مدلای 6سیلندر پژو406 تو ایران بود که باهاش جنسیسم سلاخی میکردن… پرچم بالاس شیر پژو
منظورت شیر چینیه
والا اون مدلاییش که هنوز آلوده به چین و دستکاریا ایرانخودرو نشده بودن واقعاً شیر بودن… بی کیفیت بودن کارای چند سال اخیر ایرانخودرو رو نمیشه به پای پژو گذاشت… بخاطر تحریما و فروش بیشتر سمند گند زدن به پژوها… ولی جسد پژو هم میارزه امثال سمندو رانا رو که پشت فرمونشون ارگونومی در حد صفره