همه ما می‌دانیم که اتومبیل‌ها با دو نوع گیربکس دستی و اتوماتیک عرضه می‌گردد.
گیربکس‌های اتوماتیک برای رانندگی درون‌شهری گزینه مناسبی به شمار می‌آید اما، قیمت گزاف و هزینه تعمیر و نگهداری بیشتر آنها باعث می‌شود تا همه نتوانند از آنها استفاده کنند. به همین دلیل ناچار به استفاده از گیربکس‌های دستی خواهند شد. اما دراین‌بین بعضی علاقه‌ای به انواع اتوماتیک ندارند (همچون خیل عظیمی از اروپاییان)، که به نظر من حق با ایشان است، گیربکس‌های اتوماتیک عموماً تنبل و کندذهن هستند و باعث افزایش مصرف سوخت می‌شوند، همچنین به‌هیچ‌وجه حس تعویض دنده به‌صورت دستی را ندارند. همان‌طور که گفتم بعضی به خاطر هزینه‌های بیشتر گیربکس‌های اتوماتیک قادر به خرید خودرو با این نوع گیربکس نیستند، پس در ادامه دو روش برای تعویض دنده بدون استفاده از پدال کلاچ را آموزش می‌دهم تا در رانندگی درون‌شهری با راحتی بیشتر و خستگی کمتر رانندگی کنند.
روش اول: همراه با هزینه اولیه، معقول‌ترین گزینه
یک روش برای تعویض دنده در گیربکس‌های دستی بدون استفاده از کلاچ، تعویض سیستم کلاچ مکانیکی خودرو با انواع موسوم به برقی است، با این کار گیربکس دستی خودرو تبدیل به یک نمونه نیمه اتوماتیک می‌شود که هنگام تعویض دنده اقدام به درگیری کلاچ می‌نماید. این مورد در اکثر خودروهای با گیربکس دستی قابل نصب است و حتی نمایندگان دو خودروساز (بخوانید مونتاژکار) کشور نیز اقدام به نصب این سیستم روی خودروهای خود میکنند. با این روش استهلاک صفحه کلاچ کاهش می‌یابد، درنتیجه هزینه تعویض این قطعه مصرفی نیز کاهش خواهد یافت. یکی از این خودروسازان سازنده پراید اتوماتیک است که از نمونه‌های کمی پیشرفته‌تر این فناوری استفاده می‌کند درواقع خودرویی نیمه اتوماتیک است. در این سیستم با استفاده از دکمه‌ای که عموماً روی دسته دنده نصب می‌شود اقدام کلاچ گیری میکنند. این گزینه برای افرادی که روزانه مدت زمان زیادی را در شهر رانندگی میکنند، همچون رانندگان تاکسی و یا کسانی که از مشکلات ستون فقرات یا پا رنج می‌برند توصیه می‌شود.
روش دوم: بدون هزینه اولیه، بعضاً با هزینه سنگین ثانویه
روش دوم تعویض دنده بدون کلاچ نیازی به نصب یا تعویض هیچ قطعه‌ای در خودرو ندارد. این روش برای افرادی که می‌خواهند آن را روی خودروهای صفر چند ده میلیونی خود امتحان کنند توصیه نمی‌گردد. برای انجام بی‌نقص این روش به تمرین نیاز است و تعویض‌های اشتباه مکرر در این روش منجر به مراجعه به تعمیرگاه و تعویض دنده برنجی گیربکس و بعضاً بلبرینگ‌ها خواهد شد. این روش نیز همچون روش قبل باعث کاهش استهلاک صفحه کلاچ می‌شود.
همه می‌دانیم که پس از انتخاب دنده سبکتر و تعویض دنده، دور موتور خودرو کاهش می‌یابد و برعکس پس از تعویض دنده به دنده سنگین‌تر، دور موتور خودرو افزایش خواهد یافت. برای تعویض دنده در این روش، ابتدا گیربکس را خلاص می‌کنیم، سپس منتظر می‌مانیم تا دور موتور کاهش یابد پس از آن با کمی فشار (با کمی فشار خیلی کم) دنده را سبکتر می‌کنیم، دنده باید بدون صدا تعویض شود. تأکید میکنم دنده باید بدون صدا تعویض شود، شنیدن صدا از گیربکس هنگام تعویض دنده ناشی از سایش دنده‌ها به هم است و باعث خرابی گیربکس خواهد شد. این مراحل باید حدود یک تا دو ثانیه به طول بیانجامد (همچون مواقع عادی بدون فکر کردن)، در غیر این صورت امکان از دست رفتن کنترل خودرو وجود خواهد داشت. (برای تمرین این روش به‌هیچ‌عنوان از مسیرهای عمومی استفاده نکنید.) برای روشن شدن موضوع با مثالی این روش را دوباره شرح می‌دهم.
برای سنگین‌تر کردن دنده‌ها نیز از همین روش استفاده می‌شود، با این تفاوت که بعد از خلاص کردن گیربکس باید همچون خودروهای قدیمی گاز بدهید تا دور موتور متناسب با دنده افزایش یابد. طبیعتاً در این حالت نمی‌توان زیاد روی ترمز موتور حساب کرد.
برای مثال برای تعویض دنده از ۴ به ۳ در دور موتور ۲۰۰۰، ابتدا پا را از روی گاز برداشته، گیربکس را خلاص می‌کنیم و بلافاصله دسته دنده را به سمت دنده ۳ می‌بریم پس از گاز دادن و رسیدن دور موتور به ۳۰۰۰ با فشار اندکی دنده تعویض می‌شود. این عمل باید بدون صدا و تکان محسوس در خودرو انجام پذیرد. برای تمرین این روش به‌هیچ‌عنوان از مسیرهای عمومی استفاده نکنید.
اجرای بی‌نقص این روش همچون رانندگی با خودرو به تمرین نیاز دارد. هماهنگی دور موتور با دنده مورد نظر در این روش اهمیت دارد، به همین دلیل سبک کردن دنده‌ها آسان‌تر از سنگین کردن دنده‌هاست. این کار ترجیحاً باید زیر ۲ ثانیه انجام گیرد تا باعث از دست رفتن کنترل خودرو، حواس‌پرتی و حادثه نگردد. همچنین این عمل باید بدون فکر کردن، همچون تعویض دنده به‌صورت معمول صورت گیرد، پس به تمرین زیادی نیاز دارد. انجام صحیح این روش باعث راحتی بیشتر و خستگی کمتر در رانندگی درون‌شهری می‌شود، اما انجام اشتباه آن باعث مراجعه مکرر به تعمیرگاه خواهد شد.
در آخر این روش را به افرادی که دوست دارند تکنیک‌های جدید رانندگی را بیاموزند توصیه می‌گردد، اما اگر می‌خواهید فقط آن را امتحان کنید، توصیه میکنم این کار را انجام ندهید. یادگیری این روش با خودرویی دست چندم و ارزان‌قیمت مقرون‌به‌صرفه خواهد بود اما تمرین این روش با خودروهای گران‌تر باعث تحمیل هزینه تعمیرات زیادی خواهد شد.
در آخر توصیه میکنم روش دوم را انجام ندهید مگر واقعاً عاشق رانندگی باشید. در روش اول با هزینه کمی وظیفه کلاچ گیری را به یک موتور واگذار میکنید درحالی‌که هنوز پدال کلاچ نیز زیر پایتان است، به نظر من معقول‌ترین گزینه، روش اول میباشد.
hossein
۴ تیر ۱۳۹۶خوب چه کاریه روش دوم که تا میای یاد بگیر یو باش را بیفتی که چند سری رفتی تعمیرگاه
ولی روش اول جالب بود
aston martin
۹ تیر ۱۳۹۶اتفاقا اصلا هم طرفدار گیربکس دستی نیستم مخصوصا اگر با سمند رانندگی کنید که گیربکس تراکتور روش نصبه
بهترین گیربکس شیفتره
راستی راجب نوع اول هم درست نفهمیدم.. اگر نیاز به نیم کلاچ کردن داشته باشی باید چیکار کنی؟ :/
پویا
۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷آخر مطلب بخونین،، نوشته همچنان کلاچ زیر پاتون هست و برای مواقع مثلا نیم کلاچ یا حرکت تو ترافیک سنگین با دنده 1 به کار میاد.
نا شناس
۲۸ مرداد ۱۳۹۸کلاچ رو که نمیبُرن کلاج رو داری فقط یه موتر برقی بهش اضافه میشه که خیلی هم مسخرس
روش دوم هم این همه توضیح نمیخواست فقط میگفتن مثل ….. دندرو بی کلاج جا بندازی تمام شدو رفت پی کارش
مجید
۴ تیر ۱۳۹۶من تجربه روش دوم رو تو ماشین سنگین دارم ولی تو مدل های قدیمی مثل بنز که دو کلاچ باید دنده عوض کنی و به اصطلاح گیربکسش نشکنه(چون سنکرونیزه نیست) ولی باز همون هم کلی ضرر داشت و میگفتن نکنین(یادش بخیر هر وقت این کار رو میکردم عموم بهم میگفت تنبل عشق سرعت!!!!!!خخخخخ)
اما تو ماشین های سواری فکر نکنم کار خوبی باشه ولی مدل اولیش رو هم دیدم ولی نروندم
STREET TUNING
۴ تیر ۱۳۹۶روش دوم که هیچ
اما روش اول بسیار جالب و مفیده
فکرامو کنم شاید رو ماشین گذاشتم
سامان اذری
۴ تیر ۱۳۹۶یه بار سرعتم حدود 90 الی 100 بود یه هویی یه سرعتگیر از اون بزرگها (همونی که شهرداری اسفالتش اضافه می مونه میریزه عرض خیابون تا سرعتگیر درست کنه)
هیچی دیگه ماشین احساس کردم پرواز کرد سرمم یه شدت خورد به سقف
دنده 4 بود کلا از دنده خارج شده بود و خلاص شده بود ضبط ماشین از جاش به کلی کنده شده بود اومده بود آغوشم
ولی اصلا جلو بندی و کمکها و گیربکس هیچیش نشده بود
ولی صبح دیدم زیر ماشین چند قطره روغنه
بردم پسرعموم مکانیکه گفت کارتر روغنت ضربه خورده سوراخ شده و باس بچسبونیم
ROHAM
۴ تیر ۱۳۹۶شما هم با این سمند داستان ها داشتی رفیق
سعید
۴ تیر ۱۳۹۶تو خیابون و سرعت 90 الی 100 فقط آدمهای خودخواه و بی ملاحظه این کار رو میکنند!
سامان اذری
۶ تیر ۱۳۹۶خیابون اصلی بود
4 باند
Khan
۴ تیر ۱۳۹۶روش اول هزینه اش چقدره؟
سپر جلوی پارس کسی میدونه چنده؟
TUNING
۵ تیر ۱۳۹۶سپر جلو پارس و سمند حدود 150 هست
کلاچ برقی هم 550 یا 600 برای سمند
این قیمت های شهر منه و ممکنه در شهر های شما کمی متفاوت باشه
#ali.m#
۵ تیر ۱۳۹۶من خلاص کردن دنده بدون کلاچ رو بلد بودم (فکر میکنم هر کسی حداقل 1سال پشت ماشین نشسته باشه اینو بدونه)
روش دوم رو هم شنیده بودم ولی هیچ وقت انجامش ندادم چون میترسیدم به گیربکس اسیب برسه
Achtung
۵ تیر ۱۳۹۶یادش به خیر سال ٨١ بود این کارو با پژو ۴۰۵ میکردم
امیر
۵ تیر ۱۳۹۶سلام سوالی که ذهن من رو مشغول کرده اینه که با روش اول که کلاچ ماشین برقی میشه ، چطور میشه نیم کلاچ گرفت؟
حسین مقدسی
۷ تیر ۱۳۹۶پدالی که جایگزین پدال کلاچ میشه مثل پدال معمولی کار میکنه فقط دیگه از سیم کلاچ خبری نیست و پدال نرمتر میشه یه مدل قدیمی تر هم هست که با یه ولوم قابلیت تنظیم داره
parsa
۲۳ دی ۱۳۹۷خود دستگاه نیم کلاچ میکنه خوبم نیم کلاچ میکنه هرچه سریع تر گازئ فشار بدی مهکم تر نیم کلاچ میکنه من نشستم بشتش
ADAK
۵ تیر ۱۳۹۶در آخر توصیه میکنم روش دوم را انجام ندهید مگر واقعاً ” دیوانه ” باشید
:-)
نا شناس
۲۸ مرداد ۱۳۹۸افرین خوشم اومد
ساسان.م
۵ تیر ۱۳۹۶روش دوم رو یاد بگیرید حتماً اگر رانندگی میکنید
یه وقت وسط خیابون صفحه کلاچ مرخص شد بتونید تا یه جایی برسید
احمد شفیعی
۲۱ تیر ۱۳۹۶من کلاج برقی روی سمند نصب کردم حدود 4 ماه بعد بلبرینگ کلاج به صدا افتاد ومجبور به تعویض شدم تعمیرکار گفت اگر از کلاج برقی استفاده کنی هر 6 ماه برای تعویض بلبرینگ کلاج باید یه سری به من بزنی منم کلاج برقی را باز کردکم گذاشتم کنار.
عرفان
۲ آذر ۱۳۹۶سلام دوستان طبق درس هایی که ما تو هنرستان فنی خوندیم این روش برای دنده های سرعت کاربرد داره برای دنده های یک و دنده عقب نمی شه از این راه استفاده کرد چون احتیاج به نیم کلاچ است این مطلب به یاد داشته باشید فقط برای تعویض دنده از یک به دو و دو به سه و سه به چهار و چهار به پنج و .. ….کاربرد دارد نه برای حرکت اولیه خودرو
کی آرش
۱۶ دی ۱۳۹۶از خودتون یه چیزی نویشتید دیگه!
تعویض بدون کلاچ??
مثل اینکه خبر ندارید در قرن 21 گیربکس های اتوماتیک با سرعت و دقت تعویض بالا عرضه شدند که نه تنها باعث افزایش مصرف سوخت بلکه باعث کاهش آن و در ضمن با سرعت و دقت بالاتر از انسان.
برای مثال به گیربکس های ساخت شرکت زد اف المان رجوع کنید یا به خودرودهای خودرو سازان خوب دنیا مثل بی ام دبلیو و…
سیاوش
۲۶ اسفند ۱۳۹۶من ازبس کلاح گرفتم پادردگرفتم حالا موندم توش
کدومه روامتحان کنم??
Keyarasharte
۱۸ فروردین ۱۳۹۷هر موقع امکانش رو داشتید یهدماشین دنده اتوماتیک مناسب تهیه کنید .تو این دوره که دیگه ماشین های خودران دارند وارد عرصه میشن و چیزی به حضور و سلطه مطلقشون نمونده ما هنوز با تکنولوژی زمان اختراع اتوموبیل می خوایم زندگی کنیم!من تحقیق کردم شما هم اگه تحقیق کنید خواهید دید غیر از این آشغال هایی که در بازار داخل عرضه میشه در خودرو های روز دنیا دنده های اتوماتیک مصرف سوخت و شتاب قدرت بالاتری رو در عصر حاضر ارائه میدن چون به تکنولوژی و سرعت عملی دست یافتن که انسان قادر نیست باهاشون رقابت کنه…
اشکان
۳ اردیبهشت ۱۳۹۷دوستانی که میگن روش دوم بده و دیوونگی و حرف الکیه و…
وقتی تو جاده وسط بیابون سیم کلاچ بریدی ارزش این پست می فهمین
پویا
۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷روش دوم خودم امتحان نکردم و از طرفیم دوس دارم انجام بدم و از طرف دیگه می ترسم گیربکس بیاد پائین و میلیونی خرج بذاره رو دستم ولی یکی از دوستام بود با پراید این کارو می کرد و دنده خیلی راحت جا میرفت.
رسول
۵ خرداد ۱۳۹۷سلام دوستان الان یه اختراع جدید اومده که از روی بوستر ترمز به سری وسایل نصب میکنند که خیلی راحت و بی درد سر است جا زدن دنده بدون گرفتن کلاچ و بدون فشردن کلید در زمانی که توقف کردید خودش اتوماتیک اتصال کلاچ را جدا میکنه آدرسش تهران خیابان آزادی سر نواب یک گاراژ هست حتی قبل از نصب هم میتونین با خودرو خودشون تست رانندگی انجام دهید
احمد
۱۷ خرداد ۱۳۹۷دنده برنجی دنده۲ خراب بود موقه تعویض دنده صدا میداد از روش دوم استفاده کردم هم راحت جا میفته هم صدا نداره ماشینم ۲۰۶ هستش
سهیل
۲۳ تیر ۱۳۹۷برای پراید چنده؟؟؟؟
HAMID,D
۲۹ شهریور ۱۳۹۷خوب کاکو خوبه یک شماره تماس بهم بدید از شما نمایندگی می خوام….
کیا
۱۲ آبان ۱۳۹۷من همیشه از روش دوم استفاده میکنم هم دنده سبک و هم دنده سنگین یاد بگیری راحته
سعید
۵ فروردین ۱۳۹۸تو سرعت که مهم نیست چه کلاج بگیری چه نگیری اون که اذیت نمیگنه….. کلاج گرفتن تو ترافیک سخته که روش دوم عملی نیست و تو سرعت هم چه کاریه؟؟؟ کلاج گرفتن سخت نیست
داود از طاقانک
۱۵ آبان ۱۳۹۷سلام من با پیکان دنده 3و4 رو بدون کلاچ جابه جا میکنم عادتم شده ولی 1به 2 و3به 2 خیلی سخته
مژگان
۱۵ بهمن ۱۳۹۷سلام . من دست راستم فلجه و از مچ به پایین نمیتونم کاری مثل گرفتن و مشت کردن انجام بدم
راهی به غیر از ماشین اتوماتیک برای رانندگی دارم؟ماشینمونم پراید111 میباشد
رضا
۸ مرداد ۱۳۹۸من روش دوم رو ترجیح میدم .
شما ام اگه مثل من قبل از اینکه پاتون به پدال ها برسه پشت فرمون می نشستید قطآ تو سن من (من 16سالمه ) این کار ها واستون آب خوردن بود .
حسین
۹ آبان ۱۳۹۸من با پاترول خیلی این کارو میکنم.بدون کلاچ واقعا راحته.کسی که رانندگی رو بلد باشه یعنی میزان سرعت و دور موتور ماشین رو حس کنه راحت انجام میده.بعضی وقتا حتی راحت تر از کلاچ کرفتن هم دنده جا میره.فقط باید دور موتور و سرعت رو حس کنی.حس کردن نه اینکه نگاه کردن چون پاترول دور موتور نداره.و واقعا ماشینیه که گیربکس و کلاچ نشکنی داره.سعی کنید یاد بگیرید چون یه روز سیم کلاچ برید میتونید تا یه جا برسونید و پول ماشین بر های بی انصاف رو ندید.قول میدم که با یکی دوبار صدا دادن گیربکس،گیربکس خراب نمیشه.اما اگه واقعا حس میکنید نبض ماشین رو یاد گرفتنش راحته
محسن
۱۹ آبان ۱۳۹۸من خودم همیشه بدون کلاچ دنده عوض میکنم دنه از حالت عادی که کلاچ میگیری هم راحتتر جا میره منتها باید تازه کار نباشی و قلق ماشین زیر پات دستت باشه هر ماشین موقع دنده خلاص کردن و جا زدن بدون کلاچ رو یه دور موتور بخصوصی جا میره فقط دنده دو یکم سخت و بد قلقه
مسلم
۱۹ دی ۱۳۹۸سلام من امروز وانتم از روی گودال رد شدم که هردو سیپک جلو شکست وبا امداد خودرو پوکسلش کردم ویادم رفت از دنده عقب بیرونش بیارم حدود۱۰۰متر باش رفتیم که متوجه شدیم الان به نظر شما گیربکس یا موتور ماشین خراب نشده الان در خانه هست
$ᏗᏰᏖᎥᏁ$
۲۱ خرداد ۱۴۰۰مطلب جالبی بود،ممنون👌