واکنش‌های گوناگون به قیمت‌های جدید ایران خودرو

دنیای اقتصاد: چهار محصول شرکت ایران خودرو روز گذشته با قیمت‌های جدید و تحویل فوری به سرعت به فروش رفت، این در شرایطی است که پیش از این گفته می‌شد مشتریان چندان به قیمت‌های مصوب و جدید خودروسازان روی خوش نشان نخواهند داد. به این ترتیب هر چند ایران خودرو به طرفه‌العینی چهار محصول خود را با در نظر گرفتن ۵ درصد زیر حاشیه بازار به فروش رساند، اما این اقدام روز گذشته واکنش‌های منفی و مثبتی به همراه داشت؛ به‌طوری‌که برخی افزایش قیمت‌ها در این شرکت را قانونی و برخی دیگر غیر قانونی خواندند؛ اما آنچه دست‌اندرکاران خودرو، بعضی از نمایندگان مجلس و همچنین مسوولان صنعتی بر آن اتفاق نظر دارند این است که خودروهای مذکور مشمول قیمت‌گذاری شورای رقابت نیستند و قیمت‌گذاری این خودروها که بالای ۴۵ میلیون تومان است با خودروسازان است.

حال اینکه چرا خودروساز با توجه به افزایش هزینه تولید از سمت اعمال تحریم‌ها، تاکنون اقدام به تغییر قیمت این خودروها نکرده خود جای سوال دارد. اما همان‌طور که گفته شد این اقدام خودروساز روز گذشته با واکنش‌های متفاوتی همراه بود به‌طوری‌که رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره اقدام ایران خودرو به خبرگزاری تسنیم گفته است که در بحث خودرو، سازمان حمایت و خودروسازان مسوول هستند و قطعا درباره افزایش قیمت توضیح خواهند داد. وی افزود: پیش از این قیمت خودرو از دو فرمول تبعیت می‌کرد. قیمت محصولات پرتیراژ که در بازه قیمتی زیر ۴۵ میلیون تومانی بودند و قیمت آنها ازسوی شورای رقابت تعیین می‌شد و خودروهایی که در بازه قیمتی بیش از ۴۵ میلیون تومان قرار می‌گرفتند که قیمت‌گذاری این خودروها از حیطه وظایف شورای رقابت خارج و شرکت‌های خودروساز مسوول قیمت‌گذاری این محصولات بوده‌اند. وزیر صمت اما در ادامه تاکید کرده است از آنجا که این محصولات در پیش‌فروش اخیر ایران خودرو جزو محصولات در بازه قیمتی بیش از ۴۵ میلیون تومانی بوده‌اند، نمی‌توان گفت اقدام ایران خودرو غیر قانونی بوده است. البته همان طور که رحمانی اشاره کرده است، افزایش قیمت محصولات بالای ۴۵ میلیون تومان از شمول قیمت‌گذاری خارج است و خودروسازان می‌توانند به‌طور مستقل در این ارتباط تصمیم‌گیری کنند؛ اما این مساله همواره از سوی وزارت صمت، به عنوان متولی اصلی صنعت خودرو نادیده گرفته می‌شد. آخرین بار در اواخر خرداد ماه گذشته و در زمان وزارت محمد شریعتمداری، بعد از اعلام نظر شورای رقابت در ارتباط با قیمت محصولات پرتیراژ، شریعتمداری اعلام کرد، شرکت‌های خودروساز می‌توانند قیمت محصولات بیش از ۴۵ میلیون تومانی خود را تا سقف ۶ / ۹ درصد افزایش دهند. با این حال اما سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی در ارتباط با فروش محصولات ایران خودرو نظر دیگری دارد.

سیدیاسر رایگانی معتقد است از آنجا که وزارت صمت، سازمان حمایت را مسوول تعیین قیمت‌های جدید کرده و این سازمان همچنان مشغول بررسی قیمت خودرو است و هیچ قیمتی را به‌طور رسمی اعلام نکرده؛ بنابراین پیش‌فروش یاد شده توسط شرکت ایران خودرو وجاهت قانونی ندارد و از نظر سازمان تعزیرات مصداق گران‌فروشی است. در این بین یکی از نمایندگان مجلس نیز در گفت‌و‌گو با خبرگزاری مهر تاکید داشته که خودروهای بالای ۴۵ میلیون تومان عملا از شمول قیمت‌گذاری خارج بوده و قیمت آنها با توجه به شرایط بازار تعیین شود.

• چرا سازمان حمایت اعمال‌نظر نکرد؟

آنچه مشخص است نکته مشترک میان سخنان رضا رحمانی، وزیر صمت و سیدیاسر رایگانی، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی، تاکید بر نقش سازمان حمایت به عنوان متولی تعیین قیمت خودرو است حال آنکه رئیس این سازمان تاکنون اظهار نظری در مورد روند قیمت‌گذاری خودرو نکرده است و تنها رحمانی در چند مصاحبه اعلام کرده که سازمان حمایت در حال انجام کار کارشناسی روی قیمت خودرو است؛ اما تاکنون اقدامات کارشناسی این سازمان درباره قیمت خودرو رسانه‌ای نشده و این سازمان در سکوت خبری ظاهرا مشغول کار خود است. بعد از حذف شورای رقابت از چرخه قیمت‌گذاری براساس مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران سه قوه و جایگزینی سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار به جای این شورا، سازمان حمایت نظر کارشناسی خود را در ارتباط با افزایش قیمت خودرو به ستاد تنظیم بازار اعلام کرد اما از آنجا که این اتفاق در روزهای پایانی وزارت شریعتمداری در وزارت صنعت، معدن و تجارت بود و شخص وزیر پیشین نمی‌خواست افزایش قیمت خودرو در کارنامه وزارتش ثبت شود، نظر کارشناسی سازمان حمایت در آن زمان اعلام نشد. اما در شرایطی که مسوولان سازمان حمایت ترجیح داده‌اند در زمینه قیمت‌گذاری خودرو همچنان سکوت کنند؛ شهاب‌الدین بی‌مقدار، رئیس فراکسیون حمایت از صنعت قطعه‌ در مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گویی پرده از توافق جمعی خودروساز، دولت و مجلس برای افزایش قیمت خودرو برداشت. ظاهرا جلسه‌ای میان خودروسازان و قطعه‌سازان و جمعی از مدیران دولتی با علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی برگزار شده و بر این اساس با توجه به اینکه خودروسازان بر این باورند که سود آنها بابت تغییرات قیمت خودرو در بازار صفر است و از تغییرات قیمتی حاشیه بازار سودی نمی‌برند، تصمیم بر این گرفته شده که برای خودروهایی که از شمول قیمت‌گذاری شورای رقابت خارج هستند خودروسازان براساس سنجش بازار اقدام به قیمت‌گذاری کند.

رئیس فراکسیون قطعه‌سازان در این زمینه عنوان کرده که اقدام ایران خودرو در پیش‌فروش چهار محصول خود با قیمت‌های جدید در همین راستا ارزیابی می‌شود. البته بی‌مقدار درباره قیمت محصولات پرتیراژ و در بازه زیر ۴۵ میلیون تومانی بار دیگر پای سازمان حمایت را وسط می‌کشد و می‌گوید: براساس تصمیماتی که در این جلسه گرفته شد، قرار بر این است که در مورد خودروهای کمتر از ۴۵ میلیون تومان نیز، کارگروه تنظیم بازار با همکاری سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، به یک تصمیم مشترک برسند و قیمت این خودروها را به صورت رسمی تغییر دهند. نکته قابل تامل در میان سخنان بی‌مقدار این است که براساس تصمیمات گرفته شده در نشست رئیس مجلس با قطعه‌سازان قرار بر این شد تا ابتدا خودروهایی که مشمول قیمت‌گذاری شورای رقابت نبودند، اصلاح قیمت شوند و در مرحله بعد، خودروهای کمتر از ۴۵ میلیون تومان با مکانیزم تعیین‌شده که از سوی کارگروه کنترل بازار و سازمان حمایت اعلام خواهد شد، قیمت‌گذاری شوند.

• سایپا مشغول ارزیابی اقدام ایران خودرو

در حالی ایران خودرو پیش‌فروش چهار محصول خود با قیمت‌های جدید را تدارک دید و روز گذشته آن را به مرحله اجرا گذاشت که از قیمت‌های جدید دیگر خودروساز بزرگ کشور خبری نیست. براساس شنیده‌ها قرار بر این بود تا شرکت سایپا هم قیمت برخی محصولات خود را روز گذشته اعلام کند، اما به‌نظر می‌رسد رقیب ایران خودرو ترجیح داده اعلام قیمت‌های جدید برای محصولات خود را با فاصله و بعد از رصد کامل واکنش‌ها به این اقدام ایران خودرو، انجام دهد. براساس اخبار منتشر شده این خودروساز بیش از شرکت رقیب خود در ۶ ماه ابتدای سال‌جاری با زیان در تولید روبه‌رو بوده است. اطلاعاتی که از سوی این خودروساز در اختیار سازمان بورس قرار گرفته است، گویای زیان ۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومانی در نیمه نخست سال‌جاری است؛ این در شرایطی است که ایران خودرو ۲ هزار و ۵۶۷ میلیارد تومان زیان را به سازمان بورس اعلام کرده است. به این ترتیب با توجه به واکنش‌ها و اخباری که پس از اعلام قیمت چهار محصول ایران خودرو منتشر شد به‌نظر می‌رسد که تا آخر هفته جاری باید منتظر انتشار قیمت‌های جدید دیگر محصولات از سوی خودروسازان باشیم. در این زمینه اگرچه رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنان موضع غیرشفافی در مورد اعلام قیمت‌های جدید اتخاذ کرده، اما پیش‌بینی می‌شود قیمت تمامی محصولات خودروسازان تا پایان هفته با فرمول ۵ درصد کمتر از حاشیه بازار اعلام خواهد شد.