بررسی روند تغییر قیمت خودرو در دولت نهم و دهم

برای ایرانی‌ها «قیمت خودرو» همواره بحثی چالش برانگیز بوده و طی دو سه سال گذشته نیز داغ تر شده است و حالا که دولت پیشین به پایان رسیده و دولت جدید روی کار آمده، برای خیلی‌ها جالب خواهد بود که بدانند خودروها در این هشت سال چه تغییرات قیمتی را به خود دیده‌اند. مقایسه قیمت خودرو از آغازین روزهای روی کار آمدن دولت دهم تا به امروز، نشان می‌دهد قیمت خودرو در این هشت سال، بیش از سه برابر رشد کرده است.

تنوع تولید

به اواسط سال ۸۴ برویم و به روزهایی که محمود احمدی‌نژاد از شهرداری تهران راهی ساختمان ریاست‌جمهوری شده بود. در آن روزها صنعت خودرو ایران تنوع محصول زیادی داشت و بازار پر بود از خودروهایی که برخی از آنها در حال حاضر تنها در مدل دست دوم شان قابل مشاهده‌اند و دیگر به تولید نمی رسند. اگر نگاهی به لیست خودروهای داخلی در سال ۸۴ بیندازیم، با نام‌هایی همچون پراید، پژو ۴۰۵، پارس، ۲۰۶، سمند، ماکسیما، زانتیا، ورنا و حتی رنو پی کی روبرو می‌شویم که در این جمع، چهار خودرو آخری هم‌اکنون دیگر به تولید نمی‌رسند. جداول قیمت این خودروها در سال ۸۴ نشان می‌دهد که نرخ آنها طی هشت سال گذشته تورمی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصدی را تجربه کرده است. به عبارت بهتر، قیمت انواع خودروهای داخلی از اواسط سال ۸۴ (آغاز ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد) تا اواسط سال ۹۲ (پایان ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد)، دو تا بیش از سه برابر رشد را به خود می‌بیند.

دلایل رشد قیمت خودرو

نظر کارشناسان

در باب اینکه چرا قیمت خودرو در این هشت سال با چنین شدتی صعود کرده، دلایل مختلفی از سوی کارشناسان مطرح می‌شود که هر یک در جای خود جای نقد و بررسی دارد. در این بین، چند دلیل عمده برای افزایش قیمت خودرو در دوره هشت ساله ریاست‌جمهوری محمود‌احمدی‌نژاد از سوی کارشناسان برشمرده می‌شود که عبارتند از: «افت شدید تولید»، «اعمال سیاست تثبیت قیمت خودرو»، «بروز مشکلات مالی در صنعت خودرو»، «افزایش نرخ ارز» و «تحریم‌های بین‌المللی» که از سه تای آخر با نام کلی تر «رشد هزینه‌های تولید خودرو» یاد می‌شود. البته کارشناسان در حالت کلی تر نیز معتقدند رشد هزینه‌های تولید است که سبب شده تیراژ خودروها افت کند و با به هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا در بازار، قیمت‌ها روندی به شدت صعودی را به خود ببینند.

نظر فعالان صنعت خودرو

اگر پای صحبت فعالان صنعت خودرو بنشینیم، آنها با انتقاد شدید از سیاست‌های دولت هشت ساله احمدی‌نژاد، تاکید می‌کنند که عمده مشکلات‌شان ناشی از همین سیاست‌ها به خصوص عدم حمایت مالی، سرچشمه می‌گیرد. آنها می‌گویند که دولت در این سال‌ها کمترین تسهیلات مالی را با بیشترین بهره‌ها در اختیار خودروسازان قرار داده و اگرچه تولید خودرو در سال ۹۰ به اوج خود رسید، اما در نهایت افتی شدید را تجربه کرد و حالا حدود یک سوم آن سال است. خودروسازان البته از افزایش نرخ ارز نیز صحبت به میان آورده و این موضوع را یکی از دلایل رشد هزینه‌های تولید و در نتیجه بروز مشکل مالی در صنعت خودرو و در پی آن، افت تیراژ می‌دانند. تحریم‌های بین‌المللی نیز در جای خود تاثیری غیر‌قابل انکار بر بالا رفتن هزینه تولید خودرو و پایین آمدن تیراژ جاده مخصوصی‌ها داشته است. تحریم‌ها علاوه بر اینکه سبب شدند خودروسازان بزرگ از ایران بروند و نقل و انتقال پول بسیار سخت و محدود شود، کلی هزینه روی دست خودروسازان گذاشتند چون آنها مجبور بوده و هستند قطعات موردنیاز خود را از طریق واسطه‌ها و با قیمتی بیش از نرخ واقعی تامین کنند.

تغییرات قیمتی طی هشت سال گذشته

در اواسط سال ۸۴، قیمت پراید شش میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بوده و حالا که هشت سال گذشته، برای خرید این خودرو باید ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پول بپردازیم. این یعنی قیمت پراید حدودا دو و نیم برابر شده است، هرچند پراید هنوز هم ارزانترین خودرو داخلی به شمار می‌رود.
از پراید که بگذریم، پژو ۴۰۵ نیز افزایش قیمتی حدودا ۲/۳ برابری را از سال ۸۴ تا به امروز داشته است. این خودرو در تابستان ۸۴ با قیمتی حدود ۱۲ میلیون تومان به فروش می‌رسید اما حالا ۲۷ میلیون تومان قیمت دارد. پژو پارس هم که هشت سال پیش نزدیک به ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شد، حالا باید برای خریدش ۳۵ میلیون تومان هزینه کرد. با این حساب، قیمت پژوپارس از آغاز دولت احمدی‌نژاد تا پایان دولت او، دو برابر رشد کرده است.
اما از وانت پیکان هم بشنویم؛ خودرویی که بازمانده ای از پیکان به شمار می‌رود و در مقایسه با سال ۸۴ قیمت آن ۲/۸ برابر افزایش را به خود می‌بیند. وانت پیکان در حال حاضر حدود ۱۴ میلیون تومان قیمت دارد حال آنکه در تابستان ۸۴ تنها پنج میلیون تومان به فروش می‌رسید. دیگر وانت معروف در ایران؛ یعنی وانت نیسان آبی هم در این هشت سال رشد قیمت زیادی را تجربه کرده، در حالی که تابستان ۸۴ فقط هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قیمت داشت، حالا خودرویی ۲۶ میلیونی به حساب می‌آید. در واقع قیمت وانت نیسان در دولت محمود احمدی‌نژاد سه برابر شده است.

متورم ترین خودرو

اما به سراغ پژو ۲۰۶‌ برویم و ببینیم آنها چه تغییرات قیمتی در هشت سال گذشته داشته اند. طبق جداول موجود، مشتریان می‌توانستند پژو ۲۰۶ تیپ ۲ را در تابستان ۸۴ با قیمتی حدود ۱۰ میلیون تومان خریداری کنند، اما حالا باید ۳۵ میلیون بدهند تا بتوانند پشت فرمان این خودرو بنشینند. با این حساب، قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در طول هشت سال گذشته سه و نیم برابر شده است. همچنین تیپ ۵ پژو ۲۰۶ نیز که در حال حاضر قیمتی برابر با ۳۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دارد، هشت سال پیش در همین موقع ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسید. با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود قیمت ۲۰۶ تیپ ۵ در دولت احمدی‌نژاد بیش از سه برابر شده است. از سوی دیگر قیمت مدل اتومات پژو ۲۰۶ نیز در این هشت سال ۳/۷ برابر رشد را به خود می‌بیند که در بین خودروهای مورد بررسی بیشترین تورم را داراست. در واقع ۲۰۶ اتومات را باید متورم ترین خودرو داخلی در دولت محمود احمدی‌نژاد دانست. این محصول در آغازین روزهای دولت نهم قیمتی برابر با ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان داشت، اما حالا اگر در بازار گیر بیاید، باید ۵۱ میلیون تومان بابت خرید آن هزینه کرد.
پژو ۲۰۶ تا سال ۹۰ جزو پرتیراژترین خودروهای داخلی به شمار می‌رفت، اما از سال ۹۱ و پس از قطع ارتباط پژو با ایران خودرو، تولید آن به شدت کاهش یافت و قیمتش شدیدا بالا رفت. در حال حاضر ایران خودرویی‌ها مشغول تولید مدل به اصطلاح ایرانی ۲۰۶ هستند.
از ۲۰۶ هم رد شویم و نگاهی بیندازیم به تغییرات قیمت سمند. این خودرو را در تابستان سال ۸۴ می‌شد با قیمتی حدود ۱۳ میلیون تومان خریداری کرد، اما حالا باید ۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان داد تا سوار مدل LX آن شد. این یعنی قیمت سمند در دولت محمود احمدی‌نژاد بیش از دو برابر شده است.

منبع : روزنامه ی دنیای اقتصاد