با صنعت خودروسازی ترکیه بیشتر آشنا شوید

مهندس صنایع از دانشگاه 3 م کشور ام. یک چیز ما رو بدبخت کرد. نداشتن رقیب و حمایت بیجا.
سیاست دو کشور خیلی فرق میکنه. ترکیه برای دردهاش داره مورفین به مقدار خیلی خیلی کم و در طی مدت مثلا یک سال تجویز میکنه. اما ما داریم تریاک خالص کرمان میدیم به صورت روزانه. ما معتاد شدیم. ترکیه نشد و نمیشه. شما میگی حمایت یعنی بیشتر تریاک بدیم به این معتاد. صنعت فردی نیست بگیم چون یک نفر زحمت میکشه پس بیاییم جنس داخلی بخریم. صنعت و تولید یک زنجیره هست که همین الان 30 درصد مملکت مشغول بهش هستن. برای یک نفر نمیشه کل رو فدا کرد. ترکیه هیچوقت به علت یک نفر کل رو فدا نکرد. غرب هیچوقت فدا نکرد. ژاپن هیچوقت به علت یک نفر کل رو فدا نکرد. اما اون یک نفر رو فراموش هم نکرد. ورشکست شد اومد براش برنامه های حمایتی ریخت. ترکیه سازمانی داره اسمشو نمیدونم. شما پلان یا برنامه برای ایجاد کارگاه یا یه بیزینس داری میری اونجا پلان رو ارائه میدی وام بهت میدن با کمترین سود ممکن. ترکیه مرحله ی در حال گذار رو رد کرده. تقریبا اقتصادش پا گرفته و شده مثل کشورای غربی. تو مرحله ی گذار خوب کار کردن. هرکی به دلایلی ورشکست میشد یا بیزینسشو از دست میداد شش ماه اموزش بهش میدادن و بعدم طرف با شرائط جدید میومد بیزینس میزد. در واقع اون یک نفر تو تفکر حاکم تو ترکیه بیزینس فعلیشو از دست میده. ولی بعد شش ماه اماده میشه برا بیزینس بعد.
یه زمانی ما چنین برنامه هایی داشتیم. اما مردم سالهاست از تنبلی حتی فکر نمیکنن. فکر کردن تا صد سال دیگه وضع خوبه و وامهایی که برا اشتغال زایی و غیره داده میشد رو خرج چیزای بیهوده کردن. سکه خریدن. خونه ساختن. ماشین خریدن. منظورم قبل احمدی نژاد هست. اون موقع پای چین و کالای چینی به میان نیومده بود. ما و ترکیه به صورت همزمان داشتیم هر سال میلیاردها دلار خرج میکردیم و به صورت وام های اشتغال زایی و کارگاه زایی و حتی وام برا ساخت مسکن به مردم میدادیم تا در اینده مشکلاتو شدید حس نکنن. استاد ما حرف از پولهای میلیاردی تومنی اون موقع میزد. اما امثال شهرام جزایری و هزاران شهرام دیگه بودن. هر کی که وام میگرفت میشد شهرام. وام داده میشد تا اینده رو بسازن. اما شهرام میشدن. اسم خودشونم میزاشتن نابغه. هنوز به شهرام میگن نابغه ی اقتصادی و مردم ارزوشونه بشن شهرام. ما یکدونه شهرام نداشتیم. میلیون تعداد شهرام داشتیم. و طبق معمول همه چی فراموش شد. همه فراموش کردن چقدر وام داده شد چقدر پول خرج شد چقدر خرج اموزش شد. زمان خاتمی سازمان ملل مدت 10 سال برا مهاجرای افغان بودجه برای اموزش و خود اشتغالی داد. اما حتی این بودجه رو خرج مهاجرها نکردیم و دادیم به شهرامها. اما بازم نشدیم ترکیه. صد برابر ترکیه هزینه کردیم. اما حتی داریم از کشورای همجوار درگیر جنگ عقب میوفتیم.
ایا غرب زندگی کردین؟ میدونین تو غرب تنها یکبار چنین وامی دادن و اون یک مورد معروف به طرح مارشال و متعلق به هشتاد سال پیش بود؟ اما تو ایران هر چند سال چنین وامهایی داده میشد و میشه. مردم استفاده نکردن. مردم به همون گداپروری راضی بودن. نخواستن ترکیه بشن. از زمان رفسنجانی همه میدونستیم اینده چی میشه. همه میدونستن. نمیشه درهای مملکت رو بست. امریکا و غرب مجبور شد درهاشو به سوی کره چین ژاپن باز کنه. روسیه درهاشو باز نکرد و تو باتلاق اقتصاد خودش فرو رفت و نابود شد.
دوره های رفسنجانی دو راه داشتیم. یا ادامه وضع موجود یا همگام شدن با جهان. بهترین مشاوران ایرانی رو از اروپا اوردن و برنامه چیده شد. گفتگوی تمدنها ایجاد شد. تو تک تک زمینه های دارای کمبود پژهش شد و تو تک تک این زمینه ها وام اختصاص داده شد. زمانی بود فرانسه پیشنهاد فروش جنگنده میکرد. تا این حد ما همگام شده بودیم با دنیا. برنامه های اموزشی چیده شد. تو مناطق روستایی نهضت سواد اموزی برپا شد. به صورت عجیبی کشور تو 10 سال تو سواد پیشرفت کرد. بعد این دوره نوبت به دادن وامها برا اشتغال و ایجاد شغلهای غیر کاذب رسید. وامها داده شد. برای گلخانه برای کشاورزی برای انواع کارگاه های تولیدی خلاصه برای هرچیزی که بگی وام داده شد. هدف یک چیز بود. رسیدن به استانداردهای کشورهای در حال توسعه. تنها ایران نبود این برنامه رو داشت. ترکیه برزیل شیلی ارژانتین مالزی تایلند و خلاصه هر کشوری که بگی برنامه داشت. اما تنها کشوری که شکست خورد ایران بود. تایلند به اهداف رسید. کره ی جنوبی اون موقع مرکز پوشاک بود. برنامه داشت پوشاکو بزنه کنار و وارد گروه جهان اول بشه. به اهدافش رسید. پوشاک رو داد به فیلیپین و مالزی و شد سوئیس و المان. اما ما همون موقع سی دی پخش میکردیم چرا خاتمی رفته فلان کشور و با یه زن دست داده. تو شهر ما با این سی دی تظاهرات کردن. یادمه به هرکی که تیپ غربی یا به روز داشت حمله میشد. تو این بخش ولی خیلی خیلی خوب کار کردیم.
مالزی شد پیشرفته ترین کشور اسلامی و وزیر زنشون حتی حجاب نداره. ترکیه شد ترکیه امروزی. کشورهای شوروی سابق این برنامه رو پیش گرفتن و اذربایجان شد اذربایجان. دبی شد دبی. فیلیپین شد یکی از قطبهای تکنولوژی تو اسیای شرقی. اما تنها کشوری که حتی به یکی از اهداف نرسید ایران بود. شهرامها بیرون اومد. بالاتر گفتم شهرامها شدن الگو. بنا به دلایلی که نمیگم تحریم شدیم و بابکها بیرون اومد. همه براشون سوت زدن. پدر من با وام ماشین خرید. سکه خرید. تو هر دوره ایی به هر دلیلی وام داده شد. وامهایی که حتی پس ندادی فدا سرت نوش جونت. فکر میکردیم تا صد سال این وامها هست و همه چی به راهه. نسل پیشین اینطوری رفتار کردن و نسل جدید باید بسوزن. نسل پیشین خونه و سکه خریدن و نسل جدید باید تاوان اونو پس بده.
به عقیده من تحریم و دولت همه ی ماجرا نیست. پس نقش مردم چی هست؟ چرا از زمان رفسنجانی که این برنامه ها پیاده شد مردم الگوشون شد شهرام؟ زیاده خواهی؟ طمع؟ نداشتن اینده نگری؟ کمبود اموزش؟ زمان پدر من کشور ثبات داشت. باثبات تر از ترکیه بودیم. پس نگین با ثبات نبودیم و هرکی به فکر خودش بود.
من به صورت خیلی خوشبینانه میگم 50 درصد تحریم مقصره و 50 درصد مردم. مردم میخوان شهرام باشن تا مردم ترکیه و یا تایلند. مردم دوست دارن به هر طریقی که شده بشن شهرام میلیاردر و برن کانادا. الگو همین شده. همه میگن چینیها خیلی پول پرستن. بله چینیها پول پرستن ولی از راه درست پول در میارن. شما برو چین بگو تو مملکت ما مردم اینطوری پول در میارن. یه تف میندازه تو صورتت و میگه برو کشورت تا ما رو بدبخت نکردی. تو تلگرام میخونیم بریم المان بگیم وضعمون اینه بهمون پناهندگی میده. اما نه. پناهندگی نمیده هیچی با اولین پرواز مثل گوسفند ما رو برمیگردونه تهران تا کشور خودشونو خراب نکردیم.
مردم خیلی مقصرن. شب و روز میگیم فلان کشور اینطور بود اینطور شد. وقتی پای پیشرفت عربها میاد میگیم بدبختا ژیان میبردن الان لامبورگینی میخرن. پای ترکیه میاد وسط میگیم از گشنگی کامیون کامیون غذا میفرستادیم الان شده ترکیه. اما صبر کنین. مگه تنها ما کمک کردیم؟ تو دریاچه ی ارومیه ترکیه میلیون دلار کمک نکرد مگه؟ تو هر زلزله و سیل مگه کمکهای ترکیه پشت مرز اول از همه نمیرسید؟ مگه تو هر بلایی هواپیماهای کشورای عربی زودتر ازهمه نمیرسیدن مهراباد؟ یادمون رفته چطور عربستان قطر کویت امارات با هوپیما کمک میفرستادن؟ یادمون رفته تو زلزله اذربایجان یا کرمانشاه ساعتها جلو کامیونای امدادی ترکیه رو گرفته بودن و نمیزاشتن وارد بشن؟ بلکه اوضاع اروم بشه و بعدم کمکها بره تو انبار هرکی که زور داره.
از سوئد کانکس مخصوص با پنل خورشیدی و تهویه هوا میسازن در میاد دو سه میلیون تومن. بعد کانکس جوش داده شده تو مملکت در اومد 10 میلیون تومن.
قبول کنین مقصر اصلی تو و من و باقی مردمن. وامها داده شد. صدبرابر ترکیه هزینه شد. تنها مسئولین نخوردن. همه خوردن. مردم هم خوردن. مردم هم اختلاص کردن. مردم هم زدن تو کار دلالی. وامها رو گرفتن و شدن دلال. وامها رو گرفتن شدن دلار فروش. من یکی کسی رو نمیشناسم اون وام نگرفته باشه.
به سیر تاریخی نگاه کنین ما یه بوم یا boom ایجاد کاسبی داشتیم. هرکی وام میگرفت میرفت مغازه میزد. طلافروشی میزد. وارد مسکن میشد. همین الان شما شیپور رو نگاه کنی اکثر اگهی ها کلید واژه ی کلید نخورده داره. ساختمونایی داریم بیست سال پیش ساخته شده با همین وامهایی که گرفتن. اما تا الان کلید نخورده. تو ترکیه چنین چیزی رو نمیبینی.یه ترکیه ایی تو عمرش یکبار وام میگیره. اگه برا کارگاه وام گرفته جرات نداره وام رو بره طلا بخره یا بزنه تو مسکن.

خود من خسته شدم از این حرفا. خوش باشین. منم میرم یه کشور غربی برا ادامه تحصیل.

7

2