آخرین آمار منتشر شده توسط سازمان بین‌المللی تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری (OICA) نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳ در مجموع بیش از ۸۵ میلیون خودرو در جهان تولید شده است که در این میان چین با تولید ۲۷ میلیون خودرو سهم ۳۱ درصدی از بازار تولید خودروی جهان را به خود اختصاص داده است؛ ایالات متحده با تولید ۱۰ میلیون خودرو در جایگاه دوم قرار دارد و ۱۲ درصد از خودرو جهان را تولید می‌کند و ژاپن با تولید ۷.۸ میلیون خودرو، سهم ۱۰ درصدی دارد و سومین تولیدکننده بزرگ خودرو جهان است.
هندوستان (۵.۵ میلیون)، کره جنوبی (۳.۷ میلیون)، آلمان (۳.۶ میلیون)، مکزیک (۳.۵ میلیون)، برزیل (۲.۴ میلیون)، اسپانیا (۲.۲ میلیون)، تایلند (۱.۹ میلیون)، اندونزی (۱.۵ میلیون)، فرانسه (۱.۴ میلیون)، ترکیه (۱.۳۵ میلیون)، کانادا (۱.۲ میلیون)، جمهوری چک (۱.۲ میلیون)، ایران (یک میلیون)، اسلواکی (یک میلیون)، انگلستان (۸۷۶ هزار)، ایتالیا (۷۹۶ هزار) و مالزی (۷۰۲ هزار) نیز با تولید ۷۰۲ هزار تا ۵.۵ میلیون دستگاه خودرو در سال در جایگاه چهارم تا بیستم بزرگترین تولیدکنندگان خودروی جهان قرار دارند.
چرا تولید خودرو برای کشورها مهم است؟
نگاهی دقیق‌تر به ۲۰ کشور برتر در تولید خودرو حقایق بسیاری را آشکار می‌کند از جمله اینکه هر ۱۰ اقتصاد برتر جهان یعنی آمریکا، چین، آلمان، ژاپن، هند، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، برزیل و کانادا در جمع ۲۰ تولیدکننده پرتیراژ خودروی جهان نیز قرار دارند که این موضوع نشان از اهمیت صنعت خودرو در نیل به توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها دارد.
- زنجیره تامین گسترده
تولید خودرو زنجیره تأمین گسترده‌ای دارد بدین معنا که نیازمند توسعه صنایع مختلف همچون فولاد، پتروشیمی، الکترونیک، پلیمر و … است، بنابراین، رشد صنعت خودرو به شکوفایی سایر صنایع کمک می‌کند و می‌تواند کشورها را در مسیر توسعه صنعتی قرار دهد.
- صنعت خودرو پیشران فناوری‌های نوین
از سوی دیگر صنعت خودرو یکی از پیشروترین صنایع در حوزه استفاده از نوآوری، اتوماسیون و فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی است؛ هوش مصنوعی از کاربرد در خطوط تولید خودرو با کمک ربات‌های هوشمند گرفته تا توسعه الگوریتم‌های خودروهای خودران تا طراحی خودروهای جدید به کمک نرم‌افزار و پیش‌بینی رفتار آیرودینامیکی قطعات فنی کاربرد دارد و لذا توسعه صنعت خودرو نقش اساسی در سرمایه‌گذاری، رشد و توسعه فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی دارد.
- توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل
همچنین این صنعت نقش مهمی در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل دارد؛ صنعت خودرو توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل داخلی را تسهیل کرده و زیرساخت‌های مرتبط با آن (جاده، سوخت، خدمات) را گسترش می‌دهد.
- صنعت خودرو؛ صنعتی اشتغالزا و موثر در تولید ناخالص داخلی کشورها
صنعت خودرو یکی از بزرگترین صنایع تولیدی جهان است که پنج درصد نیروی کار و سه درصد تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده است که البته این سهم در بازارهای نوظهور مانند هند و چین بیشتر است و لذا سهم این بخش در تولید ناخالص داخلی ملی آنها به ۷ درصد نیز می‌رسد.
از خاورمیانه چه خبر؟
نگاهی به جدول ۲۰ خودروساز برتر جهان، تنها نام دو کشور ایران و ترکیه در منطقه مدیترانه و خاورمیانه خودنمایی می‌کند.
ترکیه در جایگاه سیزدهمین تولیدکننده خودروی جهان، با تولید ۱.۳۵ میلیون خودرو در سال اگرچه از نظر تیراژ تولید سهم بالای ندارد اما رتبه بالایی در صادرات دارد؛ خودروسازی ترکیه در ۲ دهه گذشته قهرمان صادرات این کشور بوده به گونه‌ای که صادرات خودروی ترکیه در سال ۲۰۲۳ به ۳۵ میلیارد دلار رسیده است.
این کشور به عنوان هجدهمین صادرکننده بزرگ خودروی جهان شناخته می‌شود و پس از صادرکنندگان بزرگی همچون آلمان، چین، ژاپن، مکزیک، ایالات‌متحده و کره‌جنوبی که رتبه‌های اول تا ششم را به خود اختصاص داده‌اند؛ قرار دارد. این امر نشان از هدفگذاری صحیح این کشور در تولید و متناسب با نیاز بازارهای جهانی دارد.
در مقابل ایران با اینکه در جمع ۲۰ خودروساز پرتیراژ جهان قرار دارد از نظر صادرات در شرایط مساعدی نیست، به طوری که براساس آمار سازمان بین‌المللی سازندگان خودرو (OICA) ایران در سال ۱۴۰۳، ۳۷ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار (مقایسه کنید با آمار ۳۵ میلیارد دلاری ترکیه) خودرو صادر کرده است که نسبت به سال قبل از آن رشد نزدیک به چهارد درصدی داشته اما در صورتی که این آمار نیز درست باشد، باز هم ایران در مقایسه با سایر صادرکنندگان خودرو حرفی برای گفتن نداشته است.
نقشه‌راه ایران برای کسب سهم بیشتر از بازار تولید و صادرات خودرو جهان چیست؟
ایران خودرو و سایپا دو شرکت بزرگ خودروساز کشور که سهم عمده تولید خودرو در کشور را برعهده دارند سال‌هاست که به واسطه مدیریت دولتی با زیان انباشته سنگینی مواجه بوده‌اند تا اینکه با برگزاری مجمع عمومی عادی (به‌طور فوق‌العاده) ایرانخودرو در روز چهارشنبه هفدهم بهمن ماه سال گذشته و تصمیم سهامداران مبنی بر واگذاری مدیریت بزرگترین شرکت خودرو ساز کشور به بخش خصوصی، روزنه‌های امید برای تغییر در وضعیت این خودروساز و به تبع آن صنعت خودروی کشور ایجاد کرد.
و اما ایران خودرو در دست بخش خصوصی چه مسیری را دارد طی می‌کند؟
مدیریت جدید این شرکت نیز که هم از قطعه‌سازان نام آشناست و هم در صنعت تولید خودرو دستی بر آتش دارد؛ برنامه‌های مهمی برای ایجاد تحول در این شرکت مدنظر قرار داده است که از آن جمله می‌توان به اعمال استانداردهای سختگیرانه در تهیه قطعات، نظارت بر خرید قطعات از خارج کشور، رفع ایراد و ارتقای کیفیت محصولات، سرمایه‌گذاری برای تولید پلتفرم‌های جدید و کنار گذاشتن پلتفرم‌های قدیمی، تولید محصول با کیفیت با همکاری شرکای معتبر بین‌المللی، تمرکز بر تولید خودروهای هیبریدی و ارتقای محصولات فعلی اشاره کرد.
جالب اینجاست که مدیریت جدید بخش خصوصی در ایران خودرو طی ۱۵ روز فروردین ۱۶ درصد افزایش تولید داشت که در مقایسه با سال گذشته این شرکت و امسال سایپا بی نظیر بود
به نظر می‌رسد که در این پیچ تاریخی که صنعت خودروی کشور در گذر از مدیریت دولتی به مدیریت بخش خصوصی سهامدار در حال طی کردن است و بارقه‌های امید تحول صنعت خودرو کشور ایجاد شده است، حمایت از این صنعت با برداشتن چوب قیمت‌گذاری دستوری که به عنوان پاشنه‌آشیل این صنعت نیز شناخته می‌شود، گامی است اساسی.
اراز
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴یه قانونی میگه اگه میخوای اسم کشورتو تو تمام دنیا بدونن ماشین تولید کن
Nismo
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴کاملا درسته. اسم کشور ما در تولید بی کیفیت ترین خودروها زبان‌زد خاص و عامه
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴اینم حرفیه
SMS
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴چه می شه گفت واقعا
هراکلیوس
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴تو کشور ما اگه در کارخونه های تولید ومونتاژ خودرو ببندن و سرمایه شونو به توسعه معادن وپالایشگاه بدن بخدا تو چند ساله اینده هم از خام فروشی جلوگیری میشه هم بهترین خودرو ها به مردم میرسه ولی خب میدونیم که این کشور حالا حالا کار داره
حسین دهمرد
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴باز هم چرندیات ذهن متوهم نویسنده ای که حتی میترسه اسمشو بگه.
یجوری نوشته درامد ترکیه از خودروسازی ۳۵ میلیارد دلاره انگار شرکت های خارجی که تو ترکیه تولید میکنن همه درامدشم دو دستی تقدیم ترکیه میکنن.
دو خط حرف راست مینوشتی لااقل
انگلیس و استرالیا با اون سابقه و اقتصاد قدرتمند دیگه خودروسازی رو ول کردن. فرانسه و ایتالیا هم متحد شدن که شاید دوام بیارن که با گندکاری های استلانتیس بعید میدونم. فولکس هم اوضاع چندان جالبی نداره دو تا کارخونه شو فروخته.
آخرم نوشته مدیریت جدید ویرانخودرو اونچنان رونقی ایجاد خواهد کرد که …..
انگار ما نمیدونیم اینا از کجا اومدن
منصور
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴نوشته ترکیه ۳۵ میلیارد دلار “صادرات” داره ، ننوشته درآمد
فقط انگلستان
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴حسین جان درسته که مقداری از سود هم میرسه به شرکت خارجی ولی منفعت اصلیش برای ترکیه میمونه چون باعث ایجاد شغل میشه و پول اصلی به کارگران میرسه.
رهگذر
۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴اولا نوشته صادرات داره ننوشته چقدرش سود ترکیه س.دوما این مدل خودروسازی با همکاری خودروسازی های دنیا کم کم راه وارد شدن دانش و صنعت ساخت و صنایع مادر و دانش تولید خودرو رو وارد ترکیه میکنه و کم کم ترکیه هم یه خودروساز مستقل با برند داخلی خودش میشه . این تفکر منحوس شماست ک فکر میکنید بدون علم بدون دانش بدون تجهیزات و زیرساخت و فناوری میتونید از هیچ به 100 برسید 47 ساله ملت رو یه لنگه پا نگه داشتید با این تصورات موهوم
احمد
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴اقتصاد و خودرو سازی کشور ما در یک بهم ریختگی و بلا تکلیفی اساسی قرار داره تنها چیزی که میشه با قاطعیت گفت همینه
Alireza
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴نویسنده مهمان!
محمد
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ترکیه ۳۵ میلیارد دلار درآمد داره؟؟؟؟
این ۳۵ میلیارد دلار میره تو جیب مالکین کارخونه.
به نظرم الان سرمایه گذاری در حوضه ساخت تلفن همراه و لپ تاب و کامپیوتر و صنایع نیمه هادی و چیپست ها مهم تره.
رهگذر
۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴نوشته صادرات داره ننوشته چقدر سهم ترکیه س
کوروش
۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴این همه تعریف و تمجید از مدیریت جدید ایران خودرو عجیبه
با اینکه این قطعه سازان سابقه تاریکی دارن
حداقل بذارید یه حرکتی بزنن بعد…
و تنها مشکل رو برداشتن قیمت گذاری دستوری میدونید تا هرچقدر خواستن به مردم فرو کنن؟!
رهگذر
۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴این یه امار دقیق برای دوستانی ک همش میگن 35 میلیارد و فلان مگه سهم ترکیه س
مونتاژ و نیروی کار داخلی,دستمزد، انرژی، خدمات، پیمانکاران محلی حدود 20–30%
قطعات وارداتی,موتور، سیستم‌های الکترونیک، قطعات حیاتی از اروپا/آسیا حدود 50–60%
💰 سود شرکت‌های خارجی,سود خالص برندهای اصلی مثل Ford, Renault, Hyundai حدود 10–20%
بین 25 تا 35 درصد از آن ۳۵ میلیارد دلار احتمالاً مستقیماً به زنجیره‌ی ارزش داخلی ترکیه میرسه
یعنی چیزی حدود ۸.۷ تا ۱۲.۲ میلیارد دلار
باقی‌مانده سهم شرکت‌های خارجی و واردات قطعات .
بازم در مقابل 37 میلیون دلار ایران اونم با خودروهای داغونش ؟؟ حرفا برای گفتن داره صنعت خودروسازی ترکیه ادعای بومی سازی نداره بازار داخلی رو انحصاری نکرده با همین رویه چندصد میلیون دلار بالاتر از ما داره فروش میکنه و اقتصاد صنعت خودروسازی به روزی داره.ماهم اگه تبدیل میشدیم به مونتاژ کار شرکت های بین المللی خودرو و صادرات میکردیم خیلی رونق بهتری داشتیم خودروهای بهتری هم سوار میشدیم.زور زدن برای چیزی که نداریم نه دانششو نه زیرساخت هاشو باعث این فاجعه درصنعت خودرو ما شده.