توقف فروش خودرو در بورس؛ تعلیق معاملات سهام سایپا و ایران خودرو

از صبح امروز شنبه ۲۴ دی‌ماه، علاوه‌بر توقف عرضه‌ی خودرو در بورس، نمادهای معاملات سهام ایران خودرو و سایپا نیز تعلیق شدند. ظاهرا شورای رقابت به ماجرای قیمت‌گذاری خودرو بازگشته است.

طبق اطلاعیه‌هایی که شرکت‌های سایپا و ایران خودرو در کدال منتشر کرده‌اند، نمادهای بورسی این دو شرکت حداکثر تا پنجم بهمن‌ماه تعلیق شده‌اند. ولی‌الله جعفری سرپرست مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس با اشاره به تعلیق نمادهای سایپا و ایران خودرو اظهار کرد:

 دلیل تعلیق این نمادها رفع ابهام از عرضه خودرو در بورس کالا است. به عبارت دیگر نمادها بسته شدند تا در وضعیت شفاف‌تری بازگشایی شوند.

از سویی دیگر، عرضه خودرو در بورس‌کالا تا تعیین سازوکار قیمت‌گذاری تعلیق شده است. همچنین، به گفته سخنگوی وزارت صمت، عرضه خودروهایی که تا پیش از این در بورس انجام می‌شد تا زمان دست‌یابی به چارچوب مشترک قیمت‌گذاری با شورای رقابت ادامه خواهد داشت، اما هنوز مشخص نیست که عرضه خودرو در بورس کالا تداوم خواهد یافت یا فروش با مرجعیت قیمت‌گذاری شورای رقابت همچون گذشته، توسط خودروسازان انجام می‌شود.

مسئولان نهادهای مختلف، طرفدار جدید شورای رقابت

ورود خودرو به تالار بورس پیشنهاد نمایندگان مجلس بود اما اخیرا، نمایندگان به این سازوکار انتقادات جدی وارد کرده‌اند. حین بررسی طرح ساماندهی صنعت خودرو که بعدها به قانون تبدیل شد، نمایندگان مجلس پیشنهاد عرضه خودرو در بورس کالا را مطرح کردند. با‌این‌حال پیشنهاد دیگری نیز به عنوان جزئیات این طرح مطرح شد که مطابق آن شورای رقابت باید قیمت پایه عرضه خودرو در بورس کالا را تعیین می‌کرد. بنابراین و در‌حالی‌که سخنگوی وزارت صمت سخن از تعیین چارچوب مشترک برای قیمت‌‌گذاری خودرو به میان می‌آورد، ممکن است این پیشنهاد قدیمی مجلسی‌، رسما به روال جدید تبدیل شود. حال، ۱۱ نماینده مجلس در نامه‌ای به شورای رقابت، ضمن غیرقانونی و ضدرقابتی توصیف کردند فرایند رویه عرضه خودرو در بورس کالا، گفته‌اند:

از اختیارات قانونی خود غفلت نکرده و ضمن توقف فوری رویه ضدرقابتی کنونی عرضه خودرو در بورس کالا و مجازات مدیران متخلف، نسبت به عودت سود اضافه‌درآمد صورت‌گرفته در معاملات اخیر بورس کالا تدبیر لازم را اعمال کند.

سازمان بازرسی نیز، خواستار بازگشت شورای رقابت به چرخه‌ی قیمت‌گذاری خودرو است؛ حدود ۱۰ روز پیش سازمان بازرسی کل کشور، مدیران ایران‌خودرو و سایپا و همچنین برخی از مسوولان دولتی، از جمله نماینده شورای رقابت، را احضار کرد. احمد اسدیان، معاون تولیدی سازمان بازرسی، در این جلسه تاکید کرده است که «شورای رقابت باید در سریع‌ترین زمان ممکن به وظیفه قانونی خود در مورد قیمت‌گذاری خودرو عمل کند.»

شروع ماجرای تازه با جلوگیری از فروش دناپلاس در بورس

طی روزهای اخیر، اتحاد برای بازگشت شورای رقابت به روند قیمت‌گذاری خودرو به وضوح دیده می‌شد؛ اما جلوگیری از عرضه‌ی دناپلاسدر بورس، شایعات را تایید کرد. سخنگوی وزارت صمت، موضوع را خارج از اختیارات وزارتخانه توصیف کرد تا طبق تصمیم سازمان بازرسی، باز هم شورای رقابت به عنوان نهاد تصمیم‌گیرنده برای قیمت‌گذاری خودرو، نشان داده شود.

امید قالیباف سخنگوی وزارت صمت گفته است:

عرضه خودروهایی که تا پیش از این در بورس انجام می‌شد تا زمان دست‌یابی به چارچوب مشترک قیمت‌گذاری با شورای رقابت می‌تواند ادامه داشته باشد، اما این وزارتخانه تا پیش از نهایی شدن موضوع قیمت‌گذاری نمی‌تواند مجوز جدیدی برای عرضه در بورس بدهد و به همین دلیل عرضه دنا لغو شد.

بازگشت شورای رقابت برای سومین بار!

ورود و خروج شورای رقابت به چرخه‌ی قیمت گذاری خودرو طی سال‌های اخیر، فقدان تصمیم‌گیری منسجم و حساب‌شده برای این بخش از اقتصاد کشور را نشان می‌دهد. ظاهرا طرح‌های موسوم به ساماندهی بازار خودرو، یکی پس از دیگری شکست می‌خورند و در عمل، ناکارآمد هستند.

فروش خودرو در بورس، با هدف توقف قرعه‌کشی‌ها آغاز شد و حالا، میلیون‌ها نفر از مردم ایران، مجبور به انتظار برای تصمیمات جدید شورای رقابت هستند تا علاوه‌بر تعیین قیمت، احتمالا برای شیوه‌های عرضه‌ هم تصمیم‌گیری کند.

فعالیت شورای رقابت، نماد قیمت‌گذاری دستوری و بازگشت به عقب است. این شرایط باتوجه به سنوات گذشته، نه‌تنها پایان‌بخش سردرگمی مردم نخواهد بود؛ بلکه احتمالا زیان‌دهی خودروسازان را به عنوانی بخشی مهم از بزرگ‌ترین صنایع کشور؛ تداوم خواهد داد.