حمله روسیه به اوکراین باعث بدتر شدن کمبود میکرو چیپ ها می‌شود؟

خودروها و قطعاتشان که در اثر تهاجم روسیه به اوکراین در معرض خطر قرار گرفته‌اند شاید هزاران کیلومتر دورتر از مشکل واقعی به نظر برسند.

جنگ بین این دو کشور می‌تواند نگرانی‌های زیادی درباره یک مشکل موجود ایجاد کند: کمبود جهانی میکرو چیپ ها.

اوکراین منبع ۷۰ درصد نئون تولیدی دنیاست. نئون گاز مهمی است که لیزرهای موردنیاز برای تولید چیپ های نیمه‌رسانا را به راه می‌اندازد.

هم روسیه و هم اوکراین منبع اصلی تولید گازهای مهم و مواد خام موردنیاز برای تولید نیمه‌رساناها در سراسر دنیا هستند و حمله روسیه به این کشور می‌تواند بحران نیمه‌رساناها را وارد مرحله جدیدی کند.

سازندگان چیپ های آمریکایی تقریباً به‌صورت کامل به گازهای لیزر وارداتی از روسیه و اوکراین وابسته هستند. این را کمپانی تحقیق بازار تکِست می‌گوید.

مدیرعامل مرکز تحقیقات اتوموتیو می‌گوید:

البته که شرکت‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن به دنبال یافتن منابع جایگزین نئون خواهند بود اما این چیزی نیست که به راحتی‌ محقق شود. در نهایت اگر نیمه‌رساناها تأمین نشوند درست به نقطه‌ای خواهیم رسید که سال پیش بودیم

کمبود نیمه‌رساناها که به خاطر همه‌گیری کرونا و تعطیلی کارخانه‌ها در سال ۲۰۲۰ رخ داد تأثیر بسیار بدی روی صنعت خودرو، شرکت‌ها و بازار گذاشت. یکی از شرکت‌های تحقیق بازار می‌گوید خودروسازان سال پیش مجبور شدند به خاطر این کمبود ۱۰.۴ میلیون دستگاه خودرو را تولید نکنند و تولید ۶۵۶۲۰۰ دستگاه نیز تاکنون و در سال ۲۰۲۲ متوقف شده است. انتظار می‌رود تا پایان امسال شاهد کاهش تولید ۱.۳ میلیون دستگاهی توسط خودروسازان باشیم.

مدیر شرکت آلیکس پارتنرز می‌گوید حمله روسیه به اوکراین شاید تأثیر فوری روی تولید نیمه‌رساناها نداشته باشد زیرا گفته می‌شود کمپانی‌های اصلی تولید کننده میکروچیپ ها به اندازه چند ماه نئون ذخیره کرده‌اند.

او می‌گوید:

آن‌ها چنین چیزی را تا حدی پیش‌بینی کرده بودند. پس از گذشت چند سال آن‌ها تصمیم گرفته‌اند حداکثر موجودی را در انبارها داشته باشند

اما هرچقدر جنگ طول بکشد به احتمال زیاد نئون موجود کارخانه‌ها به اتمام خواهد رسید و تولید نیمه‌رساناها در دنیا بازهم با مشکل مواجه خواهد شد. این در حالی است که برخی شرکت‌ها امیدوار بودند این بحران در نیمه دوم سال جاری به پایان برسد.

آنچه باعث پیچیده‌تر شدن اوضاع می‌شود وابستگی تولید گاز نئون اوکراین به روسیه است. تِکست می‌گوید گاز نئون به عنوان فراورده جانبی تولید فولاد روسیه به دست می‌آید. این گاز سپس در اوکراین خالص‌سازی و به سایر نقاط دنیا صادر می‌شود.

تاریخ نشان داده است در صورت وجود بحران قیمت نئون سریعاً افزایش خواهد یافت. در زمان حمله روسیه به کریمه در سال ۲۰۱۴ شاهد افزایش ۶۰۰ درصدی قیمت نئون بودیم.

اما نئون تنها ماده خامی نیست که در معرض ریسک قرار دارد. روسیه حدود یک‌سوم پالادیم دنیا را تأمین می‌کند. این ماده برای تولید نیمه‌رساناها به کار می‌رود و عنصری کلیدی در مبدل‌های کاتالیتیک است.

دیگر مواد خام شامل آلومینیوم، نیکل و آهن نیز در معرض خطر هستند زیرا بسیاری از آن‌ها توسط تأمین‌کنندگان خودرویی بکار می‌روند.

حمله روسیه به اوکراین طی روزهای اخیر تأثیر قابل‌توجهی روی صنعت خودروی جهانی به ویژه اروپا داشته است.

تولید خودرو در اروپا به خاطر اختلال در حمل‌ونقل و کمبود قطعات به ویژه کمبود سیستم‌های برقی خودرو کاهش یافته است. فولکس‌واگن، بی ام و، آئودی و پورشه در تأمین این قطعات به مشکل برخورده‌اند و مجبور به توقف تولید در برخی کارخانه‌ها شده‌اند.

یکی از مدیران خودرویی می‌گوید چندین تأمین‌کننده خودرویی در اوکراین مشغول فعالیت هستند و بسیاری از آن‌ها مشغول تولید قطعات مربوط به سیستم‌های برقی خودروها هستند. اگرچه این قطعات از نوع تحویل آنی نیستند اما معمولاً به‌صورت طولانی‌مدت در انبارها نمی‌مانند.

او گفته است:

اوکراین از نظر میزان دستمزدها و نوع محصولات تولیدی شبیه مکزیک اروپاست. بخش اعظم کمپانی‌های تولید کننده قطعات برقی خودروها در اوکراین حضور دارند

در همین اثنا بسیاری از خودروسازان اعلام کرده‌اند کسب‌وکار خود در روسیه را تعلیق می‌کنند. فورد، هوندا، تویوتا، فولکس‌واگن، جگوار، استون مارتین، ولوو، جنرال موتورز و دایملر تراک جزو مهم‌ترین شرکت‌هایی هستند که تولید یا عرضه خودروها در این کشور را به حال تعلیق درآورده‌اند.

جیم فارلی مدیرعامل فورد گفته است:

ما عمیقاً نگرانی خود درباره حمله روسیه به اوکراین و وضعیت سلامتی مردم این کشور را ابراز می‌داریم

تأمین‌کنندگان فعال در این کشورها نیز وضعیت را به دقت بررسی می‌کنند. شرکت آپتیو اعلام کرده است تولید قطعات خود را از اوکراین بیرون می‌برد. مگنا اینترنشنال که چهارمین تأمین‌کننده بزرگ دنیاست هفته پیش گفت تولید خود در روسیه را متوقف می‌کند. این تصمیم شامل توقف تولید ۶ کارخانه با تعداد کارمند حدود ۲۵۰۰ نفر است.

سخنگوی این شرکت بزرگ گفته است:

همانند اکثر کشورها ما عمیقاً نگران وضعیت بد اوکراین هستیم

کمپانی‌های حاضر در روسیه نیز به خاطر تحریم‌های جهانی تحت تأثیر قرار می‌گیرند. برخی بانک‌های این کشور از سیستم سوئیفت کنار گذاشته شده‌اند. همین موضوع امکان تبادلات مالی را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

یکی از افراد فعال در صنعت خودرو می‌گوید جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیک روسیه احتمالاً باعث خواهد شد سرمایه‌گذاری در کشورهای اروپای شرقی در آینده نزدیک یک ریسک به حساب آید؛ اما احتمال اینکه تأمین‌کنندگان و خودروسازان بخواهند زنجیره تأمین خود را از اروپای شرقی بیرون بکشند و به کشورهای پرهزینه‌تر در غرب ببرند پایین خواهد بود.