تاریخچه پر فراز و نشیب فیسکر؛ از سدان خبرساز کارما تا ورشکستگی!

شرکت فیسکر ورشکست شده است. این خبر ماه پیش و همچنین ده سال پیش در پدال منتشر شد چراکه مؤسس آن یک سرنوشت مشابه را دو بار تجربه کرد. هنریک فیسکر که در دانمارک به دنبال آمده اولین کار طراحی خود را سال 1989 در بی ام و به دست آورد و اولین پروژه‌اش نیز کانسپت E1 EV بود. او سپس روی خودروهای Z8 و X5 کار کرد و سپس راهی استون مارتین شد تا با همکاری یان کالوم خودروهای DB9 و ونتیج متولد شوند. فیسکر در قدم بعدی حضوری کوتاه‌مدت در فورد داشت و نهایتاً در سال 2005 کسب‌وکار خود را شروع کرد.

او یک سال بعد شرکت کوچ بیلد فیسکر را در کالیفرنیا تأسیس کرد دو محصول با نام‌های ترامونتو و لاتیگو را رونمایی کرد. فیسکر ابتدا خودروی مرسدس بنز SL 55 AMG رودستر بازنگری شده با جلوپنجره الهام گرفته از جت جنگنده F-22 را معرفی نمود. خودروی بعدی فیسکر هم نمونه کوچ بیلد بی ام و 640Ci بود که از 3.0 CSL دهه 70 میلادی الهام گرفته بود. او در مصاحبه با رسانه‌ها گفته بود:

چرا ما موفق خواهیم شد؟ چون تقاضا برای خودروهای خاص و کمیاب وجود دارد. چیزی که به آن نگاه می‌کنیم 150 نفری هستند که یک خودروی منحصربه‌فرد شکل گرفته بر اساس تکنولوژی مطمئن و ثابت شده را می‌خرند، خودرویی که ظاهری ظریف و سواری هیجان‌انگیزی دارد.

اما فیسکر در انتخاب واژه‌های خود دقت کافی را نداشت زیرا لاتیگو هرگز راهی خط تولید نشد و ترامونتو هم فقط به تعداد 17 دستگاه تولید شد. در سال 2007 خودروی لاتیگو CS با پیشرانه 10 سیلندر بی ام و M6 معرفی گردید اما این خودرو نیز سرنوشتی مشابه لاتیگو داشت. فیسکر پس از این تجارب ناموفق روی دو استارت آپ هم کار کرد که هدف یکی تولید خودروهای اسپرت در آلمان و دیگری تولید انبوه خودروهای برقی برای بازارهای جهانی بود.

این شرکت در سال 2007 رقیب پورشه کیمن با نام آرتگا GT را معرفی نمود، خودرویی که از فریم فضایی آلومینیومی فولکس‌واگن استفاده می‌کرد. برخی کارشناسان توانایی‌های این خودرو را در سطح مطلوبی ارزیابی کردند اما آرتگا تنها پس از تولید 153 دستگاه از GT سرمایه خود را از دست داد. در همین حین تسلا یک دعوای حقوقی را بر سر سدان برقی مدل S شروع کرد. تسلا مدعی بود فیسکر کارما طرحی ضعیف و سرقتی از سدان موردبحث است. البته فیسکر در این دعوای حقوقی برنده شد و قاضی حکم به بی‌گناهی این شرکت داد. در مقابل تسلا نیز مجبور شد 1 میلیون دلار غرامت بپردازد هرچند فیسکر نیازی به این مبلغ نداشت چراکه توانسته بود از طرف سرمایه‌گذارانی همچون لئوناردو دی کاپریو سرمایه 1 میلیارد دلاری را به دست آورد.

سدان فیسکر کارما با استایل منحصربه‌فرد و فریم فضایی آلومینیومی خود 398 اسب بخار قدرت داشت و درعین‌حال آلایندگی کمتری نسبت به تویوتا پریوس تولید می‌کرد. این خودرو از دو موتور برقی در عقب سود می‌برد و یک باتری لیتیوم یونی 20 کیلووات ساعتی نیز شعاع حرکتی 80 کیلومتری را فراهم می‌ساخت و پس از یک پیشرانه 2 لیتری ساخت پونتیاک وارد مدار می‌شد تا بنزین را به برق تبدیل کرده و 400 کیلومتر دیگر هم در دسترس راننده قرار گیرد. تکنولوژی‌های زیاد بکار رفته در کارما باعث شد عرضه این خودرو با تأخیر فراوان همراه شود اما در نهایت کارما سال 2011 بجای خودروهای کیمن و باکستر در کارخانه والمت تولید شد چراکه قرارداد مونتاژ دو خودروی یاد شده به پایان رسیده بود.

قیمت کارما به حدود 100 هزار دلار می‌رسید که بسیار بیشتر از هدف اولیه 80 هزار دلار بود اما فیسکر همچنان احساس می‌کرد تا سال 2015 می‌تواند به فروش 100 هزار دستگاهی دست یابد. کارما در سه نسخه سدان، کابریوله و هاچبک روی خط تولید می‌رفت. دی کاپریو بازیگر هالیوود، ال گور و کالین پاور سیاستمداران آمریکایی، سیلو گرین و جاستین بیبر خوانندگان مشهور و بسیاری از چهره‌های شناخته شده آمریکایی نیز کارما را انتخاب کرده بودند.

فیسکر در سال 2012 سدان بزرگ‌تر Rex را معرفی کرد اما بدشانسی گریبان این شرکت را گرفت چراکه تنها تأمین‌کننده باتری فیسکر یعنی شرکت A123 پس از دو فراخوان برای کارما اعلام ورشکستگی کرد. تنها حدود 2450 دستگاه از این خودرو تا آن دوران تولید شد که 388 دستگاه از آن‌ها به دلیل طوفان سندی از بین رفتند. فیسکر چند ماه بعد به خاطر عدم سازش بر سر استراتژی کاری از شرکت خود استعفا داد و تا نوامبر آن سال با 139 میلیون دلار بدهی پرداخت نشده ورشکست شد. البته اشخاص و شرکت‌های متنوعی خواهان فیسکر بودند که از جمله آن‌ها می‌توان به باب لوتز مدیر اسبق جنرال موتورز، بایک موتور، جیلی، وانژیانگ و... اشاره کرد. نهایتاً وانژیانگ که قبلاً A123 را نیز نجات داده بود فیسکر را خریداری کرد و از سال 2016 کار فروش خودروی ارتقا یافته کارما رورو را شروع کرد. خود هنریک فیسکر هم یک شرکت جدید سازنده خودروهای برقی تأسیس کرد که البته می‌دانید سرنوشت آن چه بوده است.