یادی از دوزنبرگ توونتی گرند، یکی از بهترین خودروهای لوکس تاریخ آمریکا
از بین تمام خودروسازان آمریکایی که از بین رفتند یا تعطیل شدند، دوزنبرگ یکی از قابلاحترامترینها است زیرا این شرکت در دههٔ 20 میلادی، پرفورمنس و تجمل را به سطوح کاملاً جدیدی ارتقاء داد. این شرکت آمریکایی در اوایل دههٔ 10 میلادی توسط «فرد و آگوست دوزنبرگ» در ایندیانا تأسیس شد و با ساخت پیشرانههای مسابقهای و خودروهای پیشرفته، به شهرت رسید. در سال 1928، دوزنبرگ مدل J را به بازار فرستاد که به یکی از بهترین خودروهای تولیدی جهان تبدیل شد. مدل J که از لحاظ تجمل و پرفورمنس بسیار جلوتر از زمان خود بود، تا سال 1937 که رکود اقتصادی بزرگ دوزنبرگ را به تعطیلی کشاند، در انواع مختلفی تولید شد. در طول 9 سال تولید مدل J، برخی نسخههای این خودرو متمایزتر از بقیه بودند. بهعنوانمثال، مدل SSJ با 400 اسب بخار قدرت، پرفورمنسی سوپراسپرت مانند را ارائه کرد درحالیکه مدل توونتی گرند مفهوم تجمل را به سطح بیسابقهای رساند.
اولین خودروی نمایشی جهان
هرچند از بیوک Y-Job سال 1938 بهعنوان اولین خودروی کانسپت جهان یاد میشود اما پنج سال قبل، یکی از طراحان افسانهای آمریکایی بنام «گوردون بوئریگ» که طراح ارشد دوزنبرگ و طراح مدل J بود، لوکسترین خودروی جهان را برای نمایش در نمایشگاه شیکاگو 1933 طراحی کرد. این یک خودروی تک ساخت منحصربهفرد بود که توسط اتاقسازی رولستون به واقعیت تبدیل شد. این خودرو در نمایشگاه شیکاگو توجهات زیادی را جلب کرد و هرچند بهعنوان یک خودروی نمایشی طراحی شده بود ولی دوزنبرگ اعلام کرد که با قیمت 20 هزار دلار معادل حدود نیم میلیون دلار امروز به فروش میرسد. به همین دلیل، این ماشین که 10 برابر یک خانهٔ متوسط قیمت داشت، 20 گرند یا توونتی گرند نام گرفت. این شاهکار نهتنها گرانترین خودروی آن زمان بود بلکه یکی از اولین خودروهای نمایشی جهان محسوب میشد.
لوکسترین و گرانترین نسخهٔ مدل J
دوزنبرگ را در زمان تولید میشد با یکی از بدنههای کارخانهای و یا به شکل شاسی سفارش داد که در حالت دوم، خریداران سراغ اتاقسازان مستقل میرفتند تا بدنهای اختصاصی برای خودروی خود طراحی کنند. داستان توونتی گرند نیز به شکل یک شاسی کشیدهٔ مدل J آغاز شد که به یکی از قویترین پیشرانههای دوزنبرگ مجهز بود. سپس این شاسی موتوردار از ایندیانا به نیویورک فرستاده شد تا رولستون که یکی از بهترین اتاقسازان آن زمان در آمریکا محسوب میشد، بدنهٔ سفارشی طراحیشده توسط بوئریگ را تولید کند. ساختار و طراحی بدنهٔ این خودرو شبیه هیچکدام از نمونههای قبلی مدل J نبود. توونتی گرند بدنهای کشیده و باابهت داشت که به لطف ترکیبی استادانه از خطوط صاف و انحناهای نرم همراه با عناصر کرومی فراوان و سقف چرمی، تمام چشمها را به دنبال خود میکشید.
کابین توونتی گرند هم مطابق با بالاترین استانداردهای آن دوران طراحی شده بود. هرچند در این خودرو از ادوات داخلی مدل J معمولی مثل داشبورد و آمپرها استفاده شده بود ولی با مجموعهای از عناصر چوبی واقعی و صندلیهای فوقالعاده با روکش چرمی، خاص بودن خود را به رخ میکشید. صندلیهای عقب نیز بیشتر شبیه مبلهای راحتی به نظر میرسیدند که از یک عمارت لوکس گرفته شدهاند. حتی برای عقب خودرو مشابه جلو یک داشبورد هم در نظر گرفته شده بود تا سرنشینان عقب که احتمالاً مالک توونتی گرند بودند، بتوانند مواردی مثل سرعت یا فشار روغن را زیر نظر داشته باشند.
یکی از پیشرفتهترین پیشرانههای آن زمان
مثل پیشرفتهترین دوزنبرگهای آن سالها، توونتی گرند هم از سیستم تعلیق دقیقی بهره میبرد که هم راحت و هم مناسب پرفورمنس بود. همچنین برای این خودروی 3175 کیلوگرمی، ترمزهای کاسهای هیدرولیکی در هر چهارچرخ در نظر گرفته شده بود که قدرت توقف را بهبود میبخشید. بااینحال، چشمگیرترین ویژگی فنی این دوزنبرگ تک ساخت، زیر کاپوت آن پنهان شده بود یعنی جایی که یک نیروگاه 6.9 لیتری هشت سیلندر خطی با دو میل بادامک روی سرسیلندر، چهار سوپاپ در هر سیلندر و یک سوپرشارژر قرار داشت. این موتور که بر پایهٔ یک پیشرانهٔ مسابقهای ساخته شده بود، در دورانی که جدیدترین موتورهای V8 فورد کمتر از 100 اسب بخار قدرت داشتند، میتوانست 320 اسب بخار قدرت تولید کند.
یکی از گرانترین خودروهای حال حاضر جهان
توونتی گرند با قیمت 20 هزار دلاری در زمانی که یک خودروی متوسط بهطور میانگین 600 تا 800 دلار قیمت داشت، ابتدا خریداری پیدا نکرد اما پس از حدود یک سال، یک تاجر ثروتمند بنام «شریو آرچر» راهی دوزنبرگ شد و قیمت سرسامآور این ماشین را پرداخت کرد. طی دهههای بعد، توونتی گرند بارها دستبهدست شد و تغییرات متعددی را تجربه کرد تا اینکه در سال 1979، یک تاجر لوازمآرایش بنام «JB نترکات» این دوزنبرگ تک ساخت را با قیمت 130 هزار دلار معادل 560 هزار دلار امروز خرید. نترکات که یک کلکسیونر، بازسازیکننده و علاقهمند به دوزنبرگ بود، سالها زمان صرف بازگرداندن توونتی گرند به شکل اولیهٔ سال 1933 کرد.
از آن زمان تاکنون، توونتی گرند بخشی از کلکسیون نترکات است که موزهٔ خصوصی این خانواده در کالیفرنیا است ولی عموم علاقهمندان میتوانند از آن بازدید کنند. دوزنبرگ توونتی گرند امروز با ارزش تخمینی حدود 50 میلیون دلار، یکی از گرانترین خودروهای جهان محسوب میشود. این ماشین حدود یک قرن پس از ساخت، هنوز هم یکی از چشمگیرترین خودروهای لوکس ساخت آمریکا بهحساب میآید.