عجیب‌ترین بی‌ام‌وهای تاریخ، از سوپراسپرت نازکا تا سری 7 هیدروژنی

بدون شک ب‌ام‌و یکی از شناخته‌شده‌ترین خودروسازان جهان است. برای چندین دهه، این برند آلمانی هنر دینامیک رانندگی را به کمال رسانده و با پیشرانه‌های جذاب و شاسی‌های فوق‌العاده، تجربهٔ رانندگی بی‌نظیری را ارائه کرده است. بااین‌حال، ب‌ام‌و در طول تاریخ پرافتخار خود علاوه بر مدل‌هایی بسیار محبوب و به‌یادماندنی، خودروهایی با طراحی عجیب و یا پیشرانه‌ها و تکنولوژی‌های غیرمعمول هم تولید کرده که امروزه فراموش‌شده‌اند. برخی از این خودروها تک ساخت بودند، برخی در تعداد محدودی تولید شدند و برخی دیگر به تولید انبوه رسیدند اما وجه مشترک مدل‌های موردبحث این است که همهٔ آن‌ها از فلسفه و مفهوم ب‌ام‌و دور بودند. در ادامه با 10 نمونه از عجیب‌ترین ساخته‌های تاریخ باواریا آشنا خواهیم شد.

700 یکی از قهرمانان گمنام گذشتهٔ ب‌ام‌و محسوب می‌شود که به این شرکت کمک کرد از مشکلات مالی شدید اواخر دههٔ 50 و اوایل دههٔ 60 جان سال به درببرد. این خودرو که در سال 1959 معرفی شد، چندین ویژگی عجیب داشت، از دماغهٔ بدون جلوپنجرهٔ نمادین ب‌ام‌و تا پیشرانه‌ای که در عقب نصب شده بود. 700 با فروشی در حدود 190 هزار دستگاه، بسیار موفق عمل کرد و ب‌ام‌و را سرپا نگه داشت. این خودرو همچنین با وجود استفاده از پیشرانهٔ دو سیلندر تخت 697 سی‌سی غیرمعمولی که از موتورسیکلت گرفته شده بود و تنها 40 اسب بخار قدرت تولید می‌کرد، پویایی بالایی داشت و در مسابقات اتومبیلرانی عملکرد خوبی از خود نشان داد.

ب‌ام‌و در اواخر دههٔ 60 قصد بازنگری در زبان طراحی خود را داشت و برای این کار چندین مسیر را در نظر گرفت. این شرکت به «پیتر فروا» یکی از موفق‌ترین طراحان خودرو در آن سال‌ها فرصت داد تا آیندهٔ طراحی شرکت را شکل دهد. نتیجهٔ این کار ساخت مدلی منحصربه‌فرد بر اساس شاسی E9 بود که 2800 GTS نام داشت. این یک کوپهٔ گرن تورر لوکس بود که بیشتر شبیه یک ماسل کار آمریکایی به نظر می‌رسید تا کروزری آلمانی. دماغهٔ تیز و فرم فست‌بک این خودرو در آن زمان ویژگی‌های محبوبی بودند اما ارتباطی با زبان طراحی ب‌ام‌و نداشتند. به همین دلیل، هرچند 2800 GTS خودروی چشمگیری بود اما هیئت‌مدیرهٔ ب‌ام‌و آن را ایدهٔ خوبی ندانستند و درنتیجهٔ، محصول ایدهٔ فروا در حد یک خودروی تک ساخت باقی ماند.

Z1 که در سال 1987 معرفی شد، اولین رودستر ب‌ام‌و پس از 507 افسانه‌ای و اولین مدل سری Z بود. این خودرو پیشرانه و گیربکس را از سری 3 نسل E30 قرض گرفته بود اما در دیگر قسمت‌ها حتی با استانداردهای امروزی هم بسیار عجیب به نظر می‌رسید. بدنهٔ Z1 از پانل‌های ترموپلاستیک قابل جدا کردن ساخته شده بود و برای بهبود آیرودینامیک، قسمت زیرین آن کاملاً صاف بود اما عجیب‌ترین ویژگی این رودستر، درها بودند. ب‌ام‌و در این خودرو از سیستم منحصربه‌فردی استفاده کرده بود که درها را به شکل عمودی داخل رکاب‌ها جمع می‌کرد. Z1 در تعداد محدودی ساخته و در برخی بازارهای خاص عرضه شد و تولید آن در سال 1991 پس از ساخت 8 هزار دستگاه خاتمه یافت.

پس‌ازاینکه M1 در بازار چندان موفق عمل نکرد و فروش خوبی نداشت، ب‌ام‌و در ساخت سوپرکار بعدی بسیار محتاطانه عمل کرد. بدین منظور، باواریایی‌ها کانسپت‌های نازکا را ساختند که عدم تولید آن به یکی از بزرگ‌ترین حسرت‌های طرفداران ب‌ام‌و تبدیل شد. این سوپراسپرت فوق‌العاده در اواخر دههٔ 80 توسط ایتال‌دیزاین طراحی و به پیشرانهٔ 5 لیتری V12 با تیونینگ آلپینا مجهز شد. نازکا با 345 اسب بخار قدرت، وزن سبک و بدنهٔ گوه‌ای شکل آیرودینامیک، می‌توانست به سرعت 300 کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند تا یکی از سریع‌ترین خودروهای آن زمان لقب گیرد. متأسفانه اما ب‌ام‌و پس از ساخت سه نمونه (دو کوپه و یک اسپایدر) این پروژه را لغو کرد.

مدت‌ها پیش از آنکه صنعت خودروسازی به سمت ساخت مدل‌های سازگاربامحیط‌زیست حرکت کند، ب‌ام‌و پیشرانه‌های هیدروژنی را توسعه داده بود. در سال 2005 این شرکت مدلی بنام 7 هیدروژن را معرفی کرد که بر اساس سدان 760Li ساخته شده و در کنار باک بنزین، به یک مخزن هیدروژن هم مجهز بود. پیشرانهٔ 6 لیتری V12 زیر کاپوت هم اصلاح شده بود تا بتواند از هردو سوخت استفاده کند. متأسفانه اما به دلیل تفاوت چگالی انرژی بنزین و هیدروژن، این خودرو مصرف هیدروژن بسیار بالایی داشت که به‌طور میانگین به 50 لیتر در هر صد کیلومتر می‌رسید. البته 7 هیدروژن خودروی پاکی بود و هیچ دی‌اکسید کربنی تولید نمی‌کرد. از این خودرو در طول دو سال تنها صد دستگاه ساخته شد.

بدون شک ایزتا عجیب‌ترین خودروی تاریخ ب‌ام‌و محسوب می‌شود. البته این خودرو درواقع محصول شرکت ایتالیایی ایزو بود که ب‌ام‌و امتیاز تولید آن را خریداری کرد. جالب اینکه باواریایی‌ها این خودروی کوچک را با پیشرانهٔ موتورسیکلت و اصلاحات دیگری در قوای محرکه و همین‌طور بهبود طراحی، تقریباً به‌طور کامل از نو طراحی کردند. ایزتا در سال 1955 وارد سبد محصولات ب‌ام‌و شد و به شرکت کمک کرد تا از شرایط اقتصادی سخت آن دوره به سلامت عبور کند. این سریع‌ترین یا جذاب‌ترین خودروی آن سال‌ها نبود اما نقشی اساسی در بقای ب‌ام‌و داشت.

این کوپه کوچک هم داستانی شبیه به ایزتا دارد. این خودرو که در سال 1963 با نام 1300 GT معرفی شد، محصول یک شرکت کوچک آلمانی بنام گلس بود. در سال 1966، ب‌ام‌و این شرکت را خرید و سبد محصولات و امکانات تولید آن را در اختیار گرفت. در بین این محصولات، 1300 GT جالب به نظر می‌رسید و به همین دلیل، ب‌ام‌و آن را بازطراحی کرد تا بتواند به پیشرانهٔ 1.6 لیتری M10 از مدل‌های نئو کلاس و تعلیق مستقل عقب مجهز شود. نتیجه ساخت 1600 GT بود که کوپهٔ اسپرتی با پرفورمنس پویا و ظاهر عالی محسوب می‌شد. متأسفانه اما این خودرو در بازار محبوبیتی پیدا نکرد و تا زمان خاتمهٔ تولید در سال 1968 تنها حدود 1300 دستگاه از آن ساخته شد.

از فولکس‌واگن گلف GTI که در سال 1975 معرفی شد به‌عنوان اولین هاچ‌بک داغ جهان یاد می‌شود اما این درست نیست زیرا در سال 1971 ب‌ام‌و هاچ‌بک سه‌دری با پیشرانهٔ انژکتوری و پرفورمنس بالا معرفی کرد که می‌توانست گلف GTI را در گردوغبار خود رها کند. این خودرو نسخهٔ هاچ‌بک محصولات سری 02 ب‌ام‌و بود که با نام تورینگ شناخته می‌شد و مثل 2002 کوپه، در مدل Tii به پیشرانهٔ 2 لیتری چهار سیلندر انژکتوری با 130 اسب بخار قدرت مجهز شد. تورینگ با فرم بدنهٔ عجیب، به‌اندازهٔ مدل دودر محبوب نبود اما تعادلی عالی بین پرفورمنس و کارایی روزمره برقرار می‌کرد. 2002 Tii تورینگ تنها سه سال تولید و حدود 5 هزار دستگاه از آن ساخته شد.

سری 7 همیشه سدان لوکسی برای ثروتمندانی بود که ترجیح می‌داند بجای صندلی‌های عقب، پشت فرمان بنشینند. در سال 1998 اما ب‌ام‌و نسخهٔ غیرمعمولی از این خودرو را با نام L7 ارائه کرد که 25 سانتی‌متر فاصلهٔ محوری بیشتر و فضای بیشتری در عقب داشت و ویژگی‌های لوکسی را ارائه می‌کرد که در نسخهٔ معمولی وجود نداشت. این مدل فقط با پیشرانهٔ V12 عرضه می‌شد و خریداران خاصی در اروپا، آسیا و خاورمیانه را هدف قرار داده بود. تولید L7 در سال 2001 پس از ساخت کمتر از 900 دستگاه خاتمه یافت.

برای طرفداران ب‌ام‌و «کروسری باور» (Karosserie Baur) نام آشنایی است. این یک شرکت اتاق‌سازی کوچک آلمانی بود که در قرن بیستم تعداد زیادی مدل‌های ویژه، کانورتیبل و تارگا بر اساس محصولات ب‌ام‌و تولید کرد. یکی از غیرمعمول‌ترین محصولات این شرکت یک کابریولت چهاردر عجیب بر اساس سری 3 نسل E36 بود. این خودرو که TC4 نام داشت، در ابتدا یک سری 3 سدان معمولی بود اما در تأسیسات باور به کابریولتی عجیب از نوع لنداولت تبدیل می‌شد. این نسخه مستقیماً در نمایندگی‌های ب‌ام‌و قابل سفارش بود اما قیمت گرانی داشت و به دلیل ظاهر عجیب، تنها 310 نفر را متقاعد به خرید کرد.