مقایسه موتورسیکلت برقی با دوچرخه برقی؛ کدام برای شهروند امروزی بهتر است؟

در روزگاری که ترافیک و آلودگی هوا بخشی از زندگی روزمره ما شده، داشتن وسیله‌ای کوچک، پاک و کم‌هزینه برای رفت‌وآمد می‌تواند کیفیت زندگی‌مان را تغییر دهد. دو وسیله‌نقلیه محبوب که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از مردم ایران را جلب کرده‌اند، موتورسیکلت برقی و دوچرخه برقی هستند. هر دو با نیروی برق و بدون نیاز به بنزین حرکت می‌کنند و برای مسیرهای شهری کوتاه تا متوسط طراحی شده‌اند. اما انتخاب میان این دو همیشه آسان نیست؛ اصلا موتورسیکلت برقی که با نام اسکوتر برقی هم شناخته می‎‌‎شود، با دوچرخه چه تفاوت‌هایی دارد؟ در این مطلب، نگاهی جامع به ویژگی‌ها، مزایا، معایب و تفاوت‌هایشان می‌اندازیم تا در نهایت مشخص شود کدام وسیله برای چه کسی مناسب‌تر است.

موتورسیکلت برقی در اصل نسخه‌ای کوچک‌تر و سبک‌تر از موتورسیکلت برقی به شمار می‌رود. این موتورسیکلت کوچک با موتور الکتریکی و باتری لیتیومی کار می‌کند و معمولا در انواع اقتصادی در بازار عرضه می‌شود. برخلاف اسکوترهای کودکانه یا تفریحی، اسکوترهای شهری برقی برای حمل‌ونقل واقعی طراحی شده‌اند.

اکثر موتورسیکلت‌های برقی سرعتی بین ۲۵ تا ۷۵ کیلومتر بر ساعت دارند و با هر بار شارژ، حدود ۳۰ تا ۸۰ کیلومتر مسیر را طی می‌کنند. الکتروموتور این دسته معمولا بین ۳۵۰ تا ۲,۰۰۰ وات توان دارد و باتری آن‌ها هم ظرف ۴ تا ۸ ساعت شارژ می‌شود. این موتورسیکلت‌ها گزینه‌ای مناسب برای کارمندان، دانشجویان یا پیک‌های شهری هستند که می‌خواهند بدون صرف هزینه‌های سوخت یا گرفتار شدن در ترافیک، مسیرهای روزانه خود را طی کنند.

دوچرخه برقی (E-bike) همان دوچرخه معمولی روزمره شما است که با اضافه شدن یک موتور کوچک، باتری و کنترلر به وسیله‌ای نیمه‌برقی تبدیل خواهد شد. این دوچرخه‌ها در دو حالت کار می‌کنند.

حالت اول که کمک‌پدال نام دارد که در آن، موتور تنها زمانی فعال می‌شود که کاربر رکاب می‌زند؛ بنابراین فرد همچنان درگیر فعالیت فیزیکی خواهد شد ولی فشار کمتری را حس می‌کند و مسافت بیشتری را هم خواهد پیمود. اما حالت دوم، الکتروموتور دوچرخه را کاملا درگیر خواهد کرد دوچرخه را به یک موتورسیکلت بسیار سبک‌وزن برقی تبدیل خواهد کرد.

دوچرخه‌های برقی به طور میانگین سرعتی بین ۲۵ تا ۴۰ کیلومتر بر ساعت دارند و بسته به ظرفیت باتری مسافت‌های طولانی چند ده کیلومتری را هم پشتیبانی می‌کنند. سبک بودن، قابلیت استفاده در مسیرهای تفریحی و امکان حمل آسان، آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای افرادی تبدیل کرده که به دنبال ترکیب ورزش، تفریح و حمل‌ونقل پاک هستند.

در ظاهر شاید هر دو وسیله با هدف جابه‌جایی ارزان و کاهش صدا طراحی شده باشند اما تفاوت‌هایشان در عملکرد و تجربه استفاده کاملا محسوس است. موتورسیکلت برقی طراحی نزدیک‌تری به موتورسیکلت دارد، قدرت بیشتری را در اختیار راننده قرار می‌دهد، سرعت حداکثری بالاتری دارد و می‌تواند در مسیرهای شهری بزرگراهی هم تردد کند. اما در عین حال وزن بالاتری دارد، ارتباطی با سلامت فیزیکی راننده ندارد و با قیمت بیشتری عرضه می‌شود.

جدول زیر، مزایا و معایب موتورسیکلت‌های برقی را بهتر نشان می‌دهد:

ویژگی های دوچرخه برقی

در نقطه مقابل، دوچرخه برقی طراحی سبک‌وزنی دارد، اجازه فعالیت فیزیکی را به راننده می‌دهد و همچنان راه‌حلی بسیار تطبیق‌پذیر با شرایط مسیر است. هر چند که در مسیرهای سربالایی سخت، راننده خود را بیشتر از موتورسیکلت تحت فشار قرار می‌دهد و متاسفانه در مسیرهای شهری، توجه کمتری به ایمنی آن می‌شود.

در مقایسه مستقیم، موتورسیکلت برقی از نظر راحتی، سرعت و توان حرکتی برتری دارد. کافی است آن را با یک کلید روشن کنید و بدون کوچک‌ترین تلاش فیزیکی، مسیر را طی کنید. همین ویژگی باعث شده بسیاری از افراد شاغل که مسیرشان کوتاه است، به سراغ موتورسیکلت‌های برقی بروند. در مقابل، دوچرخه برقی حس طبیعی‌تری از رانندگی ارائه می‌دهد؛ هم ورزش است و هم حمل‌ونقل. برای دانشجویان، گردشگران یا افرادی که به دنبال تعادل بین تحرک بدنی و صرفه‌جویی مالی هستند، گزینه‌ای عالی است.

جدول زیر، ویژگی‌های موتورسیکلت و دوچرخه برقی را با یکدیگر مقایسه می‌کند:

در شهرهای بزرگ ایران مثل تهران، مشهد یا اصفهان، شرایط جاده‌ها و ترافیک سنگین باعث شده موتورسیکلت برقی انتخابی کاربردی‌تر باشد. این وسایل به‌راحتی در خیابان حرکت می‌کنند، پارکینگ نمی‌خواهند و هزینه شارژشان ناچیز است. در مقابل، در شهرهای کوچک‌تر یا مناطق ساحلی و تفریحی مثل رامسر دوچرخه‌های برقی محبوبیت بیشتری دارند؛ چون مسیرها خلوت‌تر هستند، آب‌وهوا ملایم است و کاربران اغلب به دنبال تفریح و ورزش همزمان می‌گردند.

همچنین نباید از بعد فرهنگی ماجرا غافل شد: به‌دلیل کمتر تجاری‌شدن دوچرخه برقی در کشور و هزینه نه‌چندان مقرون‌به‌صرفه‌ای که تولیدکنندگان این محصولات از مشتریان خود طلب می‌کنند، این گزینه جلوه‌ای «تفریحی» به خود گرفته است؛ در حالی که موتورسیکلت برقی بیشتر «ابزار کار» تلقی می‌شود.

بله اما! انجام این کار نیاز به دقت و آگاهی دارد. بسیاری از علاقه‌مندان، با خرید کیت‌های تبدیل برقی دوچرخه، خودشان این کار را انجام می‌دهند. این کیت‌ها شامل موتور توپی، باتری لیتیومی، کنترلر و دسته گاز هستند.

در خرید پکیج برقی‌کردن دوچرخه، چند نکته مهم وجود دارد:

• اگر وزن دوچرخه‌ زیاد باشد یا موتور نامتناسب انتخاب شود، کنترل آن سخت و خطرناک می‌شود.
• اتصال نادرست سیم‌ها یا استفاده از شارژر غیراستاندارد می‌تواند باعث آتش‌سوزی شود.
• هزینه ساخت خانگی اغلب تفاوت چندانی با خرید مدل آماده ندارد.

بنابراین اگر هدف شما استفاده روزمره و ایمن است، خرید یک مدل استاندارد از برند معتبر منطقی‌تر به نظر می‌رسد اما اگر به کار فنی و شخصی‌سازی علاقه دارید، ساخت دوچرخه برقی می‌تواند تجربه‌ای آموزشی و لذت‌بخش باشد.

هر چند که مجال صحبت درباره این مسئله در این مقاله وجود ندارد اما می‌توانیم مدل‌های زیر را از بهترین انتخاب‌ها حال‌حاضر بازار تلقی کنیم:

• نیو NQi Sport: کیفیت ساخت بالا، سیستم ترمز CBS، باتری قابل تعویض و مناسب برای تردد شهری.
• Luyuan M1: طراحی اقتصادی، موتور ۱,۲۰۰ وات و خدمات گسترده در ایران.
• RAYBAR Urban 2024: ساخت ایران با بدنه مقاوم، طراحی جذاب و گارانتی رسمی.

و اما از بهترین دوچرخه‌های برقی بازار می‌توان به سه نمونه زیر اشاره کرد:

• Trek FX+ 2: ساخت برند آمریکایی، بسیار سبک، مناسب مسیرهای طولانی.
• Yadea X3: قیمت مناسب، سیستم کمک‌پدال نرم و باتری ۴۸ ولتی با برد ۷۰ کیلومتر.
• Phoenix E-Bike 26: گزینه‌ای اقتصادی و پرکاربرد برای استفاده شهری، با قطعات قابل تعمیر در داخل کشور.

انتخاب بین موتورسیکلت برقی و دوچرخه برقی به سبک زندگی، مسیرهای روزمره و حتی شخصیت فردی شما بستگی دارد. اگر به دنبال راحتی کامل، سرعت بیشتر و جایگزینی راحت برای موتور سیکلت درون‌سوز هستید، موتورسیکلت برقی بهترین انتخاب است. اگر هم ورزش، تحرک بدنی و صرفه‌جویی در هزینه برایتان اهمیت بیشتری دارد، دوچرخه برقی گزینه‌ای هوشمندانه‌تر به شمار می‌رود.

به‌طور کلی، می‌توان گفت در شهرهای شلوغ و پرترافیک، موتورسیکلت برقی عملی‌تر و منطقی‌تر خواهد بود؛ اما در مسیرهای خلوت‌تر، دانشگاهی یا تفریحی، دوچرخه برقی تجربه‌ای سالم‌تر و لذت‌بخش‌تر را ارائه می‌دهد. آینده حمل‌ونقل شهری ایران به‌احتمال زیاد ترکیبی از این دو وسیله خواهد بود: سبز، بی‌صدا و هوشمند. به نظر شما کدام مورد در کشور ما محبوبیت بیشتری دارد؟