نحوه و هزینه شارژ ماشین برقی در ایران + لیست ایستگاه و آدرس

در سال‌های اخیر با گسترش استفاده از خودروهای برقی در کشور، موضوع شارژ ماشین برقی و سازوکارهای مرتبط با آن به یکی از مباحث مهم در حوزه حمل‌ونقل شهری و سیاست‌گذاری انرژی تبدیل شده است. افزایش توجه به کاهش آلایندگی هوا، بهبود بهره‌وری مصرف انرژی و حرکت به سمت فناوری‌های پاک، موجب شده تا ضرورت آگاهی‌رسانی درباره نحوه شارژ، هزینه‌ها و زیرساخت‌های لازم بیش از پیش احساس شود. در این میان، آشنایی شهروندان با هزینه شارژ ماشین برقی و عوامل مؤثر بر آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا هزینه شارژ بسته به نوع ایستگاه، توان شارژر، تعرفه انرژی و محل شارژ می‌تواند متفاوت باشد و درک این مسائل به برنامه‌ریزی بهتر کاربران کمک می‌کند.

از سوی دیگر، توسعه زیرساخت‌های شارژ عمومی و خصوصی، به‌ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران، نقش اساسی در تسهیل استفاده از خودروهای برقی دارد. انتشار لیست ایستگاه شارژ ماشین برقی و به‌روزرسانی مداوم موقعیت جغرافیایی آن‌ها، امکان دسترسی آسان‌تر شهروندان را فراهم می‌سازد و همچنین نقش تعیین‌کننده‌ای در مدیریت مصرف انرژی و کاهش ترافیک شهری دارد. وجود شبکه‌ای گسترده و کارآمد از ایستگاه شارژ خودرو برقی در تهران نه‌تنها موجب افزایش اعتماد عمومی به خودروهای الکتریکی می‌شود، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز توسعه پایدار در حوزه حمل‌ونقل باشد.

به‌طورکلی، هزینه و سهولت دسترسی به امکانات شارژ، از مهم‌ترین عواملی است که بر سرعت انتقال جامعه به سمت استفاده گسترده‌تر از خودروهای برقی تأثیر می‌گذارد. در چنین شرایطی، اطلاع‌رسانی دقیق و تحلیل منصفانه درباره هزینه‌ها، زیرساخت‌ها و روش‌های شارژ، می‌تواند راهنمایی مؤثر برای شهروندانی باشد که قصد دارند وارد دنیای حمل‌ونقل الکتریکی شوند.

با اینکه خودروهای برقی در سراسر دنیا نوع حمل‌ونقل را تغییر داده و هزینه‌های خانوار را کاهش داده‌اند اما در کشور ما هزینه شارژ ماشین‌های برقی افزایش یافته و همین موضوع به یک نگرانی برای خریداران این دسته از وسایل نقلیه بدل شده است. بر اساس مصوبه شورای شهر تهران، هزینه هر کیلووات ساعت شارژ تاکسی‌های برقی در ابتدای سال 1404 برابر با 500 تومان اعلم شد و این رقم برای خودروهای شخصی به 950 تومان رسید.

اما چند ماه بعد تعرفه‌ها افزایش یافت و باید به این نکته اشاره شود که هزینه شارژ ماشین برقی در ایران بر اساس ساعت شارژ، فصل، نوع مالکیت ایستگاه شارژ و... متغیر است. بر این اساس کمترین تعرفه برابر با 1488 تومان برای هر کیلووات ساعت شارژ در ساعات کم‌بار و فصول غیر گرم سال تعیین شده و بیشترین تعرفه نیز برابر با 4500 تومان و برای ساعات پربار و فصول گرم سال است.

بر اساس محاسباتی که انجام شده است، یک خودروی برقی در 100 کیلومتر حدود 15 کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند و با توجه به تعرفه‌های اعلام شده، هزینه شارژ ماشین برقی معادل مصرف 10 تا 25 لیتر بنزین خواهد بود که این امر استفاده از خودروهای برقی را زیر سؤال می‌برد. چنین اتفاقی در حالی رخ می‌دهد که مزیت اصلی خودروهای برقی هزینه شارژ و نگهداری پایین بوده است اما وضع این تعرفه‌ها چنین مزیتی را از بین می‌برد.

در ایران، هم‌زمان با رشد تدریجی استفاده از خودروهای برقی، زیرساخت‌های شارژ نیز با الگوگیری از استانداردهای جهانی و بر اساس دستورالعمل‌های وزارت نیرو و شرکت توانیر توسعه یافته است. به‌طورکلی، روش‌های شارژ خودروهای برقی در کشور را می‌توان در چند دسته اصلی طبقه‌بندی کرد که هر یک ویژگی‌ها، مزایا و محدودیت‌های مشخصی دارند.

رایج‌ترین و در دسترس‌ترین شیوه شارژ، استفاده از برق خانگی است. این نوع شارژ معمولاً از طریق شارژرهای سطح ۱ یا سطح ۲ انجام می‌شود که با برق تک‌فاز یا سه‌فاز کار می‌کنند. مزیت اصلی این روش، سهولت دسترسی و امکان شارژ خودرو در ساعات کم‌مصرف است. با این حال، به دلیل توان محدود، زمان شارژ طولانی‌تر است و بیشتر برای استفاده‌های روزمره و مسافت‌های کوتاه مناسب است. بر اساس دستورالعمل‌های توانیر، استفاده از تجهیزات استاندارد و دارای تأییدیه، شرط اصلی بهره‌گیری ایمن از شارژ خانگی محسوب می‌شود.

این ایستگاه‌ها در مراکز خرید، پارکینگ‌های عمومی، ساختمان‌های اداری و فضاهای شهری نصب شده‌اند. توان خروجی آن‌ها بیشتر از شارژ خانگی است و امکان شارژ سریع‌تر را نسبت به برق معمولی فراهم می‌کند. توسعه این جایگاه‌ها با هدف افزایش دسترسی عمومی و پشتیبانی از خودروهایی است که فاقد محل شارژ شخصی هستند. وزارت نیرو و شهرداری‌ها نیز در سال‌های اخیر برنامه‌هایی برای گسترش این شبکه تدوین کرده‌اند.

شارژرهای DC، پیشرفته‌ترین و سریع‌ترین روش شارژ خودروهای برقی در ایران محسوب می‌شوند. این ایستگاه‌ها با تبدیل برق AC شبکه به برق مستقیم DC، باتری خودرو را با سرعت بسیار بالاتری شارژ می‌کنند و برای سفرهای بین‌شهری و مواردی که خودرو نیازمند شارژ فوری است، کاربرد ویژه دارند. شرکت‌های خصوصی و برخی سازمان‌های دولتی با هدف ایجاد شبکه سراسری شارژ سریع، به تدریج در مسیر افزایش تعداد این ایستگاه‌ها گام برداشته‌اند.

این شیوه شامل نصب شارژر در هتل‌ها، مجتمع‌های گردشگری، مراکز تفریحی و ساختمان‌های بزرگ است. هدف از این روش، ارائه امکان شارژ طولانی‌مدت به مسافرانی است که خودروهای برقی دارند. این برنامه با الگوگیری از استانداردهای جهانی توسط برخی مجموعه‌ها در حال اجرا بوده و به‌تدریج در حال گسترش است.

گرچه هنوز در ایران در مراحل اولیه توسعه است، اما در برخی کشورها شاهد ارائه خدمات شارژ سیار ارائه هستیم. در این روش، خودروهای خدماتی مجهز به باتری یا ژنراتور، در محل حضور یافته و شارژ اضطراری را برای رانندگان فراهم می‌کنند. این طرح به‌عنوان راهکار تکمیلی برای مواقع اضطراری در نظر گرفته می‌شود.

در مجموع، زیرساخت شارژ خودروهای برقی در ایران در حال توسعه و همسویی با استانداردهای بین‌المللی است. تنوع روش‌های شارژ و برنامه‌ریزی نهادهای مسئول نشان می‌دهد که کشور در مسیر ایجاد شبکه‌ای پایدار و گسترده برای پشتیبانی از آینده حمل‌ونقل الکتریکی گام برمی‌دارد.

در ادامه لیست ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی و آدرس آن‌ها ارائه می‌شود.