تاریخچه نسل چهارم شورولت کاپریس یا تخم مرغی!
تولید چهارمین نسل از کاپریس، دقیقاً در دوازدهمین روز از ماه آوریل سال 1990 میلادی آغاز شد. این سری از کاپریس، از طرح بدنه کاملاً متفاوتی نسبت به نسل سوم آن برخوردار بود؛ نسلی که طرح آن از سال 1977 میلادی تقریباً بدون تغییر مانده بود.
بن سالوادور (BEN SAKVADOR) طراح نسل چهارم کاپریس، فرمی کاملاً نو و درعینحال رادیکالی را برای آن تدارک دیده بود. در این فرم، خطوط راست و مستقیم در سری قبل جای خود را به خطوطی گرد، نرم و بهمراتب آئرودینامیک تری واگذار نمودند. ضریب آئرودینامیک در این نسل از کاپریس نیز بهبود شایان توجهی داشت و از 0.42 در سری قبل به 0.33 در سری جدید کاهش یافت که این قضیه بهوضوح خود را در کاهش صدای باد درون کابین این خودرو نشان میداد. هرچند که بدنه و داخل کابین نسل چهارم کاپریس بهتمامی نو و جدید بود اما شاسی، قوای محرکه و حتی سامانه ترمز ABS آن از نسل قبلی یا سوم به آن منتقل شده بود و بسیاری از بخشها و اجزای به کار رفته در آن نیز قابل تعویض با نسل پیشین آن بودند. مثلاً بسیاری از قطعات کاپریس مدل 1996 را با مدل 1977 آن قابل تعویض است. کاپریس نسل سوم در کشورمان به کاپریس کلاسیک معروف است.
در سال 1991 میلادی، مجله معروف موتورترند، جایزه خودروی سال آمریکا را به کاپریس نسل چهارم اعطاء نمود. نسل چهارم در آغاز با دو تریم عرضه میشد: تریم کاپریس و تریم کاپریس کلاسیک. این دو تریم جایگزین تریمهای سابق ازجمله کلاسیک و بروگهام شده بودند.
جنرال موتورز با عرضه نسل چهارم کاپریس امیدوار بود که به دوران اوج خود بازگردد و علاقهمندان به خودروهای کلاسیک و فول سایز آمریکایی را با طرحی نو و آئرودینامیک مجدداً به سلک هواداران خود بیفزاید. جنرال موتورز تا اندازهای در نیل به این هدف توفیق یافت، زیرا که اغلب خریداران نسل چهارم کاپریس فقط عاشق این نسخه از شورولت بودند و سدانهای کوچکتر این برند را اصلاً نمیپسندیدند. دلیل اغلب آنها برای خرید این خودرو طراحی بدنه آن بود، طرحی که بهرغم مدرن و آئرودینامیک بودن از کاراکتر یک خودروی اصیل آمریکایی نیز برخوردار بود. میانگین سنی اغلب مشتریان نیز بالاتر از حد متوسط بود و 80 درصدشان بالای 50 سال و نیمی هم بالای 65 سال سن داشتند.
گرچه طراحی نسل چهارم مورد توجه و علاقه خاص مشتریان خود بود اما منتقدان و عشاق خودرو از این طرح چندان استقبال گرمی نکردند. بسیاری از کارشناسان طرح کاپریس را نپسندیدند و این غول 5.5 متری را بیش از حد بزرگ میدانستند. برخی از این اشخاص، القاب نامناسبی به این خودرو داده بودند و آن را به «وان حمام وارونه» و یا «نهنگ به گل نشسته» تشبیه میکردند!
در سال 1993 میلادی، کاپریس نسل چهارم دستخوش یک فیسلیفت جزئی شد و اسکیرت های بخش عقب به هدف ایجاد ظاهری متعارفتر در آن، حذف شد. البته این قضیه شامل حال گونه استیشن واگن آن نمیشد. در سال 1994 میلادی، کابین کاپریس دستخوش بازطراحی و به کنسولی جدید، فرمانی مشابه با مدل کامارو و سرعتسنج دیجیتالی مجهز شد. در سال 1995 میلادی، بدنه این سری از کاپریس مجدداً دستخوش یک فیسلیفت جزئی شد و شیشه کناری بین درب عقب و ستون C آن مجدداً بازطراحی شد. درنتیجه، مثلثی شیشه عقب جای خود را یک فرم چهار ضلعی داد و خطوط تیز پیرامون آن نیز حذف شد.
کاپریس نسل چهارم در آغاز از یک پیشرانه 8 سیلندر خورجینی 5.7 لیتری بهره میبرد. این پیشرانه در همان زمان نیز تا اندازهای قدیمی بود و در واقع آخرین نسخه اصلاح شده از سری پیشرانههای بلوک کوچک جنرال موتورز به شمار میآمد که نخستین بار در سال 1955 معرفی شده بودند؛ اما دههها کار مدام و اصلاحات پیدرپی، این پیشرانه کهنسال را به نسخهای سخت قابلاعتماد، بادوام و بسیار نرم بدل کرده بود. این پیشرانه، گشتاور خوبی را در همان دورهای پایین تولید میکرد؛ گشتاوری به میزان 346 نیوتنمتر در 2400 دور در دقیقه. توان خروجی آن نیز 170 اسب بخار بود. یک سال بعد، نسخه قویتری از این پیشرانه به توان به توان 180 اسب بخار و گشتاور 407 نیوتنمتر به بازار عرضه شد. البته بعدها، شورولت یک پیشرانه 8 سیلندر 4.3 لیتری با شناسه L99 263 را برای این سری از کاپریس ارائه نمود که از توانی معادل 200 اسب بخار برخوردار بود این پیشرانه در کاپریس های مخصوص پلیس آمریکا به نام 9C1 نیز به کار میرفت که البته این خودروهای نظامی مجهز به تجهیزات مختص خود بودند. در سال 1994 میلادی، شورولت یک پیشرانه جدید را برای کاپریس نسل چهارم معرفی نمود، این پیشرانه که در اصل نسخه بازتنظیم شده از پیشرانه LT1 350 شورولت کوروت بود از توانی معادل 260 اسب بخار و گشتاور 447 نیوتنمتر برخوردار بود. انواع کاپریس عمدتاً با دو گیربکس 4 سرعته خودکار با کد 4L-60 و 4L-60 E عرضه میشدند.
کاپریس نسل چهارم، در حالت استاندارد خودرویی فوقالعاده نرم و کیفیت سواری آن خارقالعاده بود و بهحق لقب «کشتی زمینی» برازنده آن بود؛ اما این نرمی بیش از حد مشکلاتی را درزمینهٔ هدایت و کنترل آن به وجود آورده و درعینحال، از دقت فرمان آن تا حدی میکاست لذا جنرال موتورز برای ارضای سلایق آن دسته از مشتریانی که هدایت دقیقتری را طالب بودند، در صورت سفارش، یک پکیج به نام LTZ را عرضه میکرد. این پکیج شامل فنرها و کمکفنرهای سفتتر، یک میله ضد غلطش در ناحیه عقب که البته نسخه استاندارد فاقد آن بود و یک میله ضد غلطش قطورتر از استاندارد برای ناحیه جلویی آن بود. اندازه تایرهای آن نیز بزرگتر شده و از 215/75 × 15 حالت استاندارد به 235/70 × 15 نسخه LTZ افزایش مییافت. فرمان هم کمی تیزتر شده و حالت قفل تا قفل آن از 3.16 دور به 3.06 دور کاهش یافته بود و از میزان کمک هیدرولیک آن نیز کاسته شد تا احساس بیشتری از آن به دستان راننده منتقل شود.
در سیزدهمین روز از سال 1996 میلادی، تولید نسل چهارم کاپریس برای همیشه پایان یافت و دفتر یکی از جنجالیترین و درعینحال جذابترین خودروهای کلاسیک فول سایز آمریکایی پس از تولید 689,257 دستگاه از آن بسته شد. برخلاف نسل سوم کاپریس که در کشورهای دیگری ازجمله کانادا و ونزوئلا هم تولید میشد. کاپریس نسل چهارم فقط در خاک آمریکا و عمدتاً در سایت آرلینگتون ایالت تگزاس تولید میشد. ظاهراً فشاری که از جهت فروش مدل میانسایز لومینا وارد میشد دلیل توقف تولید کاپریس نسل چهارم اعلام شد، اما در واقع مشکلات مالی سازنده و نیز تغییر ذائقه مشتریان به سمت خودروهای بلندقامت و یا همان اسیوویها از دلایل اصلی عمر کوتاه نسل چهارم کاپریس در خط تولید بود. در این میان، جنرال موتورز توجه خود را به محصولات پرسودتری چون تاهو و سابربن معطوف نمود تا خود را سرپا نگه دارد.
نسلهای بعدی کاپریس، هیچکدام نتوانستند جذابیت، شهرت و آوازه بلند نسلهای قبلی آن، بهویژه نسل چهارم آن را تکرار کنند. در سال 1996 میلادی، کمپانی شورولت مدل ایمپالا SS را با نام کاپریس به بازار خاورمیانه صادر نمود. نسل پنجم هم در اصل نسخهای از اپل امگا بود و نسل ششم آن نیز به نام هولدن کاپریس در استرالیا و بیوک پارک آونیو در چین عرضه میشد. با تعطیلی کمپانی هولدن در ماههای اخیر، پرونده نام بلندی به نام کاپریس فعلاً در تاریخ صنعت خودرو بسته شده است.
نسل چهارم کاپریس، بعد از حمله عراق به کشور کویت در سال 1990 میلادی، به تعداد قابل توجهی از سوی مهاجران این کشور به ایران وارد شد. این خودرو از همان آغاز به جرگه لوکسترین و گرانترین خودروهای بازار پیوست و با قیمت بسیار بالایی، نزدیک به 7 میلیون تومان به پول آن دوره خرید و فروش میشد. فرم جذاب و آوانگارد کاپریس نسل چهارم در آن زمان هموطنان بسیاری را جذب خود کرده بود و به قدری این خودروی فول سایز در خیابانها جلب توجه میکرد که در هنگام پارک بسیاری از مشتاقان را پروانهوار به گرد خود جمع مینمود! نکته جالب اینجاست که این خودروی کلاسیک هنوز هم با قیمت بالایی در کشورمان فروخته میشود و نسخههای بکر و سخت تمیز آن بالای صد و پنجاه میلیون تومان قیمت میخورند. این سری از کاپریس توسط هموطنان باذوق ما به لقب تخم مرغی مفتخر شده است و عمدتاً نیز با این نام یعنی «کاپریس تخم مرغی» در نشریات و سایتهای خرید و فروش آگهی میشود!
منبع اصلی: WIKIPEDIA.ORG