نگاهی به هفت خودروی فوق‌العاده‌ای که گوردون موری طراحی کرده است

گوردون موری، مردی متولد آفریقای جنوبی، در حال حاضر مشغول ساخت هیجان‌انگیزترین سوپرکارهای صنعت خودروسازی است و به خاطر طراحی‌های فوق‌العاده‌اش شهرت دارد. وی نبوغ خود را برای اولین بار زمانی که در دههٔ 70 به‌عنوان طراح ارشد تیم فرمول یک برابم فعالیت می‌کرد نشان داد. ذهن خلاق او منجر به ساخت خودروی باورنکردنی BT46 شد که به فن کار شهرت یافت. این خودرو از یک فن استفاده می‌کرد که گفته می‌شد موجب بهبود خنک‌کنندگی و تولید مقدار زیادی داون‌فورس می‌شود. این خودرو در یک مسابقه شرکت کرد و پیروز شد اما به دلایل سیاسی در بقیهٔ فصل از مسابقات کنار رفت.

پس از برابم، موری به مک‌لارن رفت یعنی جایی که مک‌لارن MP4/4 افسانه‌ای را طراحی کرد. این خودرو در پانزده مسابقه از شانزده مسابقهٔ یک فصل پیروز شد و به آیرتون سنا در کسب اولین قهرمانی خود کمک کرد. موری دوران طولانی و موفقی در فرمول یک داشت اما در سال 1991 این ورزش را ترک کرد و در مقام ریاست مک‌لارن کارز با چالش جدیدی روبرو شد. او در آنجا سوپرکار جاده‌ای افسانه‌ای F1 را طراحی کرد که رکورد سرعت را شکست. حال در این مطلب، با کنار گذاشتن انبوهی از خودروهای مسابقه‌ای فوق‌العاده‌ای که موری طراحی کرده است، به مخلوقات جاده‌ای او مروری خواهیم داشت.

پیش از آنکه موری یکی از افسانه‌ای‌ترین سوپرکارهای تاریخ را خلق کند، شرکتی بنام لایت کار کمپانی یا به‌طور مخفف LCC را با همکاری رانندهٔ مسابقهٔ بریتانیای «کریس کرافت» تأسیس کرد. این شرکت فقط یک خودرو تولید کرد که راکت نام داشت. این خودرو تنها 380 کیلوگرم وزن داشت که کمتر از کاترهام بود و از یک پیشرانهٔ 1 لیتری چهار سیلندر موتورسیکلت یاماها با پنج سوپاپ در هر سیلندر استفاده می‌کرد که 145 اسب بخار قدرت در دور خیره‌کنندهٔ 10,500 rpm تولید می‌کرد. این ترکیب، نسبت قدرت به وزنی مشابه بوگاتی ویرون را فراهم می‌کرد. این پیشرانه به یک گیربکس پنج سرعتهٔ سکوئنشال متصل شده بود. راکت فاقد در بود اما دو صندلی داشت که پشت سر هم نصب شده بودند. این محصول رؤیای یک مهندس برای ساخت خودروی پیست بود که امکان تردد در جاده‌های عمومی را هم داشته باشد. از راکت بین سال‌های 1991 تا 1998 تنها 55 دستگاه ساخته شد.

تقریباً هم‌زمان با ساخت راکت، موری روی طراحی سریع‌ترین خودروی جهان کار می‌کرد. مک‌لارن F1 یک هایپرکار هیجان‌انگیز بود که از پیشرانهٔ V12 ساخت ب‌ام‌و با 618 اسب بخار قدرت استفاده می‌کرد. شاسی فیبر کربنی تقویت‌شده با پلیمر و با نقاط اتصال آلومینیومی و منیزیومی این ماشین هم در سال 1992 واقعاً پیشگامانه بود. F1 با دستیابی به سرعت 386 کیلومتر بر ساعت، سریع‌ترین خودروی تولیدی آن زمان لقب گرفت و هرچند این رکورد بعداً توسط بوگاتی ویرون شکسته شد اما F1 همچنان سریع‌ترین خودروی تنفس طبیعی تاریخ محسوب می‌شود. وقتی آئرودینامیک جادویی و سیستم تعلیقی که توسط تیم مسابقه‌ای مک‌لارن طراحی شده بود هم به این سرعت فوق‌العاده اضافه می‌شود، F1 به مهم‌ترین دستاورد عمر موری تبدیل خواهد شد زیرا این یکی از بهترین سوپرکارهای تمام دوران به‌حساب می‌آید.

مرسدس بنز SLR مک‌لارن برای ادای احترام به مرسدس SLR 300 نمادین 1955 طراحی شد. این ماشین که از طریق همکاری مرسدس و مک‌لارن ساخته شد، یکی دیگر از شاهکارهای طراحی موری بود زیرا SLR نه یک سوپرکار خالص و نه یک گرند تورر خالص بود بلکه ترکیبی از هردوی آن‌ها محسوب می‌شد. زیر کاپوت کشیدهٔ SLR یک پیشرانهٔ V8 سوپرشارژ دست‌ساز قرار گرفته بود که 620 اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. این ماشین همچنین از تکنولوژی‌های پیشرفتهٔ خودروهای مسابقه‌ای مثل آئرودینامیک فعال و شاسی فیبر کربنی تقویت‌شده با پلاستیک هم بهره می‌برد. زمانی که SLR مک‌لارن در سال 2003 معرفی شد، درعین‌حالی که ظرف 3.4 ثانیه از صفر به سرعت 96 کیلومتر بر ساعت می‌رسید و مثل خودروهای مسابقه‌ای به پیچ‌ها حمله می‌کرد، بسیار راحت بود و از گیربکس اتوماتیک، درهای گالوینگ و صندوق بار بزرگی بهره می‌برد.

موری در سال 2007 شرکت گوردون موری دیزاین را تأسیس کرد و اولین محصول آن یک خودروی شهری کوچک بنام T.25 بود. این خودرو که برای اولین بار در سال 2010 در انگلستان به نمایش عمومی درآمد، با 2.4 متر طول و 1.3 متر عرض، از اسمارت فورتو هم کوچک‌تر است. T.25 هم مثل F1، از ویژگی طراحی نمادین موری یعنی جایگاه مرکزی راننده بهره می‌برد و ظرفیت حمل سه نفر را دارد درحالی‌که به لطف ابعاد کوچک، می‌توان آن را به‌صورت عمودی در کنار خیابان پارک کرد. T.25 در عقب به یک پیشرانهٔ 660 سی‌سی سه سیلندر با 51 اسب بخار قدرت مجهز است و حداکثر سرعت آن به بیش از 110 کیلومتر بر ساعت می‌رسد. در ژوئن سال 2011 نیز نسخهٔ الکتریکی این خودرو با نام T.27 معرفی شد. یکی دیگر از ویژگی‌های جالب T.25 درب آن است که مثل کاناپی با سقف و شیشهٔ جلو باز می‌شود. در سال 2013 گفته شد طرح T.25 و T.27 به یک شرکت فرانسوی فروخته شده و قرار است از سال 2016 تولید شوند اما این اتفاق هنوز رخ نداده است.

موری فقط در زمینهٔ طراحی خودروهای سریع مهارت ندارد و این را با همکاری در طراحی OX تراک نشان داد. این پیکاپ توسط موری برای شرکتی بنام GVT طراحی شد که به منظور فراهم کردن حمل‌ونقل ساده، مقرون‌به‌صرفه و کاربردی برای مناطق روستایی کشورهای درحال‌توسعه تأسیس شده بود. OX تراک به‌گونه‌ای طراحی شده است که از حداقل قطعات استفاده کند، هزینهٔ تولید پایینی داشته باشد و قطعات آن به‌راحتی قابلیت حمل و مونتاژ داشته باشند. موری چهار پروتوتایپ از این وسیله تولید کرد که گفته می‌شود اولین نمونهٔ آن‌ها را در کلکسیون خصوصی خود نگه داشته است.

شرکت بریتانیایی TVR در سپتامبر سال 2017 هم‌زمان با هفتادمین سالگرد تأسیس این برند، نسل جدید کوپهٔ گریفیت را معرفی کرد. این خودرو مثل دیگر طراحی‌های موری، وزن سبک 1250 کیلوگرمی دارد که به لطف استفادهٔ گسترده از فیبر کربن حاصل شده است. همچنین توزیع وزن 50 به 50 نیز موجب بهبود هندلینگ می‌شود. گریفیت از پیشرانهٔ 5 لیتری V8 کایوت فورد متعلق به موستانگ استفاده می‌کند که توسط کاسورث اصلاح شده و 500 اسب بخار قدرت تولید می‌کند. شتاب صفر تا 96 کیلومتر بر ساعت این ماشین حدود 4 ثانیه و حداکثر سرعت آن بیش از 320 کیلومتر است. فرایند تولید گریفیت با چالش‌های فراوانی مواجه شد اما پس از فراز و نشیب‌های مختلف، طبق گفته‌ها سرانجام این کوپهٔ بریتانیایی سال آینده روی خط تولید خواهد رفت.

موری در سال 2017 شرکت گوردون موری اتوموتیو را تأسیس کرد. وی که مک‌لارن اسپیدتیل را جانشین مناسبی برای F1 نمی‌دانست، اقدام به طراحی و ساخت یک جانشین واقعی برای این خودرو با نام T.50 کرد. این یک شاهکار مهندسی دیوانه کننده و به‌احتمال‌زیاد پایانی حماسی برای سوپرکارهای بنزینی خالص خواهد بود. T.50 از یک پیشرانهٔ 3.9 لیتری V12 ساخت کاسورث استفاده می‌کند که ردلاین آن به 12,100 rpm می‌رسد و 650 اسب بخار قدرت دارد. چیزی که این موتور را جذاب‌تر می‌کند، اتصال آن به یک گیربکس شش سرعتهٔ دستی است. T.50 اما طبق سنت موری فقط خودرویی سریع یا خوش‌صدا نیست و با وزن تنها 986 کیلوگرم، بسیار سبک است. پس از این ماشین، موری سوپرکار ضعیف‌تر و ارزان‌تر T.33 را هم معرفی کرد.