بهترین و بدترین خودروهای رتروی تاریخ، از رنو 5 تا لامبورگینی کانتاش

در صنعت خودروسازی که تکنولوژی با سرعت وحشتناکی پیش می‌رود، برخی خودروسازان تصمیم می‌گیرند در طراحی خودروهای خود از گذشته الهام بگیرند. این طراحی‌ها که تحت عنوان رترو شناخته می‌شوند، حس نوستالژی خریداران را برمی‌انگیزند و معمولاً طرفداران زیادی پیدا می‌کنند. طراحی رترو از اواخر دههٔ 90 میلادی محبوبیت پیدا کرد و خودروهای زیادی با نگاه به گذشته ساخته شدند ولی همهٔ آن‌ها نتوانستند موفق عمل کنند. ازاین‌رو، در ادامه قصد داریم با بهترین و بدترین خودروهای رتروی تاریخ آشنا شویم.

هرچند موستانگ در نسل‌های سوم و چهارم کاملاً از ظاهر سنتی و اصیل خود فاصله گرفت ولی در نسل پنجم که در سال 2004 به بازار آمد، فورد با طراحی کاملاً جدیدی که از نسل اول دههٔ 60 الهام گرفته بود، موستانگ را دوباره به ریشه‌هایش بازگرداند. از آن زمان به بعد، فورد این طراحی رترو را طی نسل‌های بعدی تکامل بخشید و در هر نسل به‌وضوح DNA اصیل موستانگ حفظ شد که بهترین تجسم این موضوع را می‌توان در موستانگ GT امروزی دید.

تنها خودروی تاریخ که در تمام نسل‌ها طراحی کلاسیک خود را حفظ کرده، پورشه 911 است. البته در نسل 996 پورشه با چراغ‌های جلویی که به تخم‌مرغ نیمرو شهرت یافتند، سعی کرد ظاهر 911 را بروز کند ولی طرفداران همان ظاهر سنتی را می‌خواستند و درنتیجه از نسل 997 به بعد شاهد بازگشت همان چراغ‌های گرد کلاسیک بودیم که این رویه تا به امروز هم ادامه دارد و جدیدترین مدل 911 همچنان شبیه به نمونهٔ اولیهٔ سال 1964 به نظر می‌رسد.

هرچند از زمان معرفی اولین ون کانسپت رتروی فولکس‌واگن در نمایشگاه خودروی دیترویت 2001 تا معرفی ID.Buzz تولیدی 22 سال فاصله افتاد ولی این شرکت آلمانی می‌دانست که در این خودرو نباید اشتباه کند زیرا ID.Buzz خودروی مهمی برای فولکس‌واگن پس از بحران‌های ناشی از دیزل‌گیت و مشکلات نرم‌افزاری محسوب می‌شد و باید بی‌نقص می‌بود که همین‌طور هم شد. این خودرو از همان فرهنگی بهره می‌برد که فولکس‌واگن با اولین نسل ون نمادین خود ایجاد کرد.

زمانی که رنو تصمیم گرفت برند آلپین را احیا کند، سراغ نمادین‌ترین محصول تاریخ این برند یعنی A110 رفت و کوپهٔ جدید آلپین را با الهام از ویژگی‌های ظاهری آن خودرو از چهار چراغ گرد جلو گرفته تا بخش انتهایی مخروطی با چراغ‌های باریک طراحی کرد. این یک بازآفرینی فوق‌العاده بود. همچنین در دورانی که خودروها هرروز بزرگ‌تر و سنگین‌تر می‌شوند، A110 با 4.2 متر طول و 1100 کیلوگرم وزن، خودروی جمع‌وجور و چابکی است.

مینی کوپر را می‌توان یکی از بهترین طراحی‌های رترو دانست. زمانی که در ابتدای قرن بیست‌ویک این خودرو رونمایی شد، صنعت خودروسازی را شوکه کرد و هنوز هم تازه به نظر می‌رسد. مینی کوپر اما چیزی بیش از ظاهر رترو است و احساس مینی قدیمی را هم زنده کرده است. این خودرو نه‌تنها در داخل با طرحی جذاب بلکه از لحاظ شیوهٔ رانندگی هم با هندلینگی شبیه خودروهای کارت، کاملاً احساس مینی ماینر قدیمی را دارد.

رنو 5 الکتریکی جدیدترین خودروی رتروی بازار محسوب می‌شود و شرکت فرانسوی در تبدیل ظاهر کلاسیک و عناصر طراحی منحصربه‌فرد رنو 5 قدیمی به خودرویی مناسب برای زندگی مدرن، درخشان عمل کرده است و مطمئناً به برندهای دیگر احیای موفق میراث خود را یاد می‌دهد. تلفیق عالی طراحی کلاسیک و مدرن در کنار قیمت مناسب باعث شده رنو 5 جدید مصداق بهترین احیای یک خودروی نمادین قدیمی باشد.

بیست سال از معرفی فورد GT می‌گذرد و هنوز هم نمی‌دانیم شرکت آمریکایی چطور توانست چیزی شبیه به افسانه دهه 60 لمان بسازد. GT جدید تمام خطوط و ویژگی‌های خودروی مسابقه‌ای قدیمی را داشت اما درعین‌حال بسیار مدرن به نظر می‌رسید. پیشرانهٔ 5.4 لیتری V8 سوپرشارژ این ماشین نیز نه‌تنها صدایی فوق‌العاده داشت بلکه پرفورمنسی را فراهم می‌کرد که حتی در برابر سوپرکارهای امروزی هم حرفی برای گفتن دارد.

کرایسلر در اواخر دههٔ 90 سعی کرد بر موج محبوبیت طراحی‌های رترو سوار شود ولی نتیجهٔ این تصمیم خلق خودروی وحشتناکی مثل پی‌تی کروزر بود. این ماشین که ترکیبی از هاچ‌بک و مینی‌ون محسوب می‌شد، تلاش مذبوحانه‌ای از سوی کرایسلر برای یافتن جایگاه در بازار در قرن بیست‌ویک پس از دهه‌ها ساخت خودروهای ضعیف و کسل‌کننده بود. البته پی‌تی کروزر هم در آمریکا و هم دیگر نقاط جهان فروش خوبی را تجربه کرد ولی این باعث نمی‌شود که مشکلات آن مثل کابین پلاستیکی و بی‌کیفیت را نادیده بگیریم.

چرا وقتی مینی و اورا ظاهراً بسیار شبیه به هم به نظر می‌رسند، یکی در لیست بهترین‌ها و دیگری در بین بدترین‌ها جای گرفته است؟ زیرا اورا سعی کرده چندین طراحی نمادین را باهم ترکیب کند. در جلوی خودرو به‌وضوح الهاماتی از مینی دیده می‌شود که با عناصری از فولکس‌واگن بیتل و حتی پورشه 911 ترکیب شده است. بااین‌حال، طراحی حبابی عقب با چراغ نواری عجیب، ظاهر کلی 03 را آشفته کرده‌اند درحالی‌که در داخل هم شاهد فضایی ناشیانه هستیم.

لامبورگینی در طول سال‌ها مدل‌های ویژه و تولید محدود زیادی را عرضه کرده که موفق بوده‌اند ولی کانتاش جدید از این قاعده مستثنی است زیرا این بازآفرینی نتوانست زیبایی کانتاش اصلی که در سال 1971 معرفی شد را احیا کند. تلاش برای اعمال فرم زیبای کانتاش روی پلت‌فرم اونتادور ظاهر ناخوشایندی را ایجاد کرده و حتی از چراغ‌های جلوی مخفی هم خبری نیست. البته تمام 112 دستگاه کانتاش جدید با وجود قیمت بیش از 2 میلیون پوندی، در کمتر از یک هفته فروخته شدند که نشان می‌دهد ثروتمندان به این موضوعات اهمیتی نمی‌دهند.

فیات در سال 2007 با موفقیت مدل کوچک و نمادین 500 را احیا کرد اما متأسفانه پنج سال بعد، شرکت ایتالیایی به این نتیجه رسید که طراحی رتروی 500 می‌تواند در یک MPV هم خوب عمل کند. این اما اشتباه بزرگی بود زیرا 500L خودروی سنگین و بزرگی بود که نه به‌اندازهٔ رقبا کاربردی بود و نه جذابیت و رانندگی خوب 500 هاچ‌بک را داشت.

در اواسط دههٔ 90، فولکس‌واگن با الهام از بیتل افسانه‌ای، کانسپتی را معرفی کرد. استقبال از این کانسپت آن‌قدر بالا بود که منجر به تولید نیو بیتل در سال 1997 شد. این خودرو در بازار هم موفق عمل کرد و توانست تصویر فولکس‌واگن را بهبود ببخشد ولی نسل دوم نیو بیتل که در سال 2011 راهی بازار شد نتوانست مثل نسخهٔ قبلی توجهات را به خود جلب کند.

روی کاغذ، ساخت خودرویی بر اساس مزدا MX-5 با ظاهر ایتالیایی ایدهٔ درخشانی به نظر می‌رسد ولی متأسفانه این ایده به‌درستی اجرا نشد. برای متمایز کردن 124 از مزدا تلاش کافی صورت نگرفته بود و خودرو شبیه تبدیل نیمه‌کاره به نظر می‌رسید. در داخل نیز اساساً همان کابین MX-5 را می‌دیدیم که نشان فیات خورده بود.

شورلت هم برای کسب درآمد از رونق طراحی‌های رترو دست‌به‌کار شد و SSR را به بازار فرستاد. هرچند پیکاپ‌ها در آمریکا بسیار محبوب هستند و شورلت هم با ساخت پیکاپ خوب هرگز غربیه نیست ولی ساخت یک وانت رترو با الهام از طراحی‌های دههٔ 40 و سقف رودستر، حرکت جسورانه‌ای بود. به همین دلیل، هرچند SSR خودروی جالبی به نظر می‌رسید ولی گران بود و حتی پیشرانهٔ 6 لیتری LS2 هم نتوانست آن را نجات دهد.

با محبوبیت طراحی‌های رترو در اوایل قرن بیست‌ویک، فورد تصمیم گرفت یکی از مدل‌های افسانه‌ای خود را احیا کند. درحالی‌که تاندربرد در سال 1997 از سبد محصولات فورد کنار رفته بود ولی نسل یازدهم این خودرو با طراحی رترو و کاملاً مشابه نسل اول در سال 2002 راهی بازار شد. بااین‌حال، تاندربرد جدید به دلایلی مثل بازاریابی ضعیف و اشتراک برخی قطعات با مدل‌های دیگر فورد، در بازار شکست خورد و در سال 2005 کنار گذاشته شد.