10 خودروی افسانه ای از برتونه

سابقه طراحی این برند ایتالیایی را می‌توان در سه واژه خلاقانه، بحث‌ برانگیز و افسانه‌ای خلاصه کنیم. تلاش‌های برند «کاروتزریا برتونه» بود که دست استادان بزرگ طراحی مانند گاندینی، اسکاگلیونه، جیوجیارو و... را باز گذاشت تا بتوانند خودروهایی خارق‎‌العاده را به جهان معرفی کنند. این برند که در سال 1912 توسط «جیوانی برتونه» تاسیس شد، این برند تا سال 1997 با برندهای مطرحی چون آلفارومئو، لامبورگینی، فیات، لانچیا، مازراتی و سیتروئن همکاری کرده بود. در ادامه به خاص‌ترین آفرینش‌های برتونه نگاه خواهیم انداخت.

مقالات مرتبط:

• معرفی هایپرکار برتونه GB110 با پیشرانه V10 و 1100 اسب بخار قدرت
• آلفارومئو کارابو کانسپت 1968؛ جادوی گاندینی و برتونه در هفته طراحی میلان
• آستون‌مارتین DB2/4 برتونه، کوپه تک ساخت با زیبایی خیره‌کننده

مدیر وقت برتونه، «نیکیو برتونه»، اسکاگلیونه را مامور طراحی یک خودرو بر پایه آفارومئو 1900C کرد تا بتواند عموم را با طراحی و ضریب آیرودینامیکی پایین آن حیرت‌زده کند. در نتیجه B.A.T (مخفف برلینتا آیرودینامیکا تکنیکا) در سال 1953 رونمایی شد. سال بعد دو مدل دیگر از همین خودرو رونمایی شدند که همه آن‌ها طراحی آیرودنامیک زیبا و ساختارشکن داشتند.

این خودرو که توسط جیوجیارو و بر پایه شورولت کورویر مونزا طراحی شده بود، روی طراحی‌های آینده برتونه هم تاثیرگذار بود و شالوده خلق مدل‌هایی چون لامبورگینی میورا، آلفارومئو مونترال و 850 اسپایدر را بنا نهاد. «آناتول لاپین» هم بعدها اعلام کرد که این خودرو منبع الهامی برای خلق پورشه 928 1977 بوده است. شورولت تستودو یک سدان با کاپوت کشیده و داشبوردی بالای کنسول میانی بود.

این کوپه دوست‌داشتنی و زیبا در سال 1963 معرفی شد و بلافاصله به موفقیت زیادی در فروش رسید. جیوجیارو مسئولیت طراحی آن را بر عهده داشت و توانسته بود خودرویی را بیافریند که با حفظ سنت‌هایی آلفارومئو، دید تازه از آلفارومئو را به جهان معرفی کرد. هنوز هم این خودرو در میان طرفداران خودروهای کلاسیک اروپایی و دوست‌داران آلفارومئو به‌عنوان یکی از زیباترین مدل‌های تاریخ صنعت شناخته می‌شود.

در دوره‌ای که تمام خودروهای جهان روی سیستم موتور جلو تمرکز داشتند، لامبورگینی با کمک برتونه به‌سراغ ایده سوپراسپرت موتورمیانی رفت و میورا را خلق کرد. این لامبورگینی V12 که در زمان خود به نخستین سوپراسپرت و سریع‌ترین خودروی جهان هم تبدیل شد با قلم گاندینی و جیوجیارو جان گرفت و محبوبیت بالایی در سطح بین‌المللی به دست آورد!

آلفارومئو تصمیم گرفت انرژی خود را صرف تولید خودرویی کند که از انسان الهام می‌گیرد. نتیجه کار هم مونترال زیبا شد که با قلم گاندینی جان گرفت و به یک پیشرانه V8 مجهز شده بود. مشخصات و فناوری به‌کاررفته در این خودرو آنقدر علاقه عمومی را به همراه داشت که باعث شد ایتالیایی‌ها در سال 1970 آن را وارد خط تولید کنند.

آلفارومئو در دهه 60 میلادی تصمیم گرفت بر پایه مدل 33 استراداله 6 مدل کانسپت را به دنیا معرفی کند؛ نخستین مدل معرفی شده از این گروه، کارابو به شمار می‌رفت که وظیفه طراحی آن برعهده برتونه گذاشته شده بود. این خودرو از طراحی بیرونی ساختارشکنی استفاده می‌کرد که برخلاف خودروهای زمان، تیز و شکسته بود، شیشه عقب نداشت و از تناسبات متفاوتی استفاده می‌کرد. طراح این خودرو، گاندینی بود.

گاندینی برای طراحی این خودرو به سفارش برتونه و اتوبیانچی از المان‌هایی استفاده کرد که بعدا در مدل‌های مشهوری چون فیات X1/9 یا لانچیا استراتوس هم دیده شد. شاسی رانباوت از محصول دیگر اتوبیانچی یعنی A112 به‌عاریه گرفته شده بود اما مانند فیات 128 با پیکربندی موتورمیانی تولید شده بود و مانند میورا از یک جعبه‌دنده مرکزی استفاده می‌کرد.

گاندینی با طراحی خودروهای آن زمان با المان‌های شکسته و نامتداول به شهرت رسیده بود؛ یکی از برندهایی که از طراحی این طراح به‌نام استفاده می‌کرد، لانچیا بود که با تکیه‌بر فرم‌پردازی او در استراتو زیرو، به ستاره نمایشگاه خودروی تورین بدل شد. ورود به کابین این مدل با باز شدن شیشه بسیار شیب‌دار جلو ممکن می‌شد و فضا را برای سواری دو سرنشین فراهم می‌کرد. چراغ‌های عقب روی لبه پایینی قاب سپر قرار گرفته و چراغ‌های جلو هم متشکل از 10 چراغ کوچک طراحی شده بودند.

حال نوبت به یکی از مشهورترین طراحی‌های گاندینی می‌رسد که در سال 1971 به سفارش لامبورگینی انجام شد. پرتوتوتایپ LP500 در نمایشگاه ژنو ان سال پرده‌برداری شد. این خودرو به یک پیشرانه 5 لیتری V12 مجهز می‌شد که 440 اسب بخار قدرت داشت می‌توانست از مرز 280 کیلومتر بر ساعت عبور کند. درهای پروانه‌ای زیبا، طراحی نوآورانه و ایجاد فرم بدنه‌ای که بعدها به زبان طراحی لامبورگینی تبدیل شد، از دستاوردهای این مدل به شمار می‌رفت.

XM آنقدر خوب بود که یک سال پس از تولید به‌عنوان خودروی سال برای بهره‌وری از فناوری و طراحی نوگرایانه انتخاب شد. این سدان سیتروئن نخستین خودروی جهان بود که از فنربندی هیدروپنوماتیک الکترونیکی استفاده می‌کرد. طراح XM، «مارک دوشامپس»، آن را به‌گونه‌ای به سفارش برتونه طراحی کرد که توسط برخی موردانتقاد قرار گرفت؛ چراکه می‌باست جایگزین CX می‌شد اما با آن تفاوت‌های اساسی داشت.