فراری F50، سی‌سالگی یک شاهکار درخشان اما بحث‌برانگیز

F50 در بین پرچم‌داران فراری، بیشترین انتقادات را برانگیخت و هرچند نقص‌هایی داشت ولی نمی‌توان ویژگی‌های فوق‌العادهٔ آن را کتمان کرد.

داستان خودروهای به‌اصطلاح پرچم‌دار فراری در سال ۱۹۸۴ با مدل ۲۸۸ GTO آغاز شد. این نسخه‌ای کاملاً بازطراحی‌شده و با عملکرد بالای از ۳۰۸ GTB بود و با هدف فتح دنیای رالی ساخته شد. این هدف هرگز محقق نشد و نسخه مسابقه‌ای آن هیچ‌گاه در رقابت‌های رسمی تحت حمایت کارخانه شرکت نکرد، مدل جاده‌ای مورد تأیید برای استفاده عمومی به افسانه‌ای در تاریخ فراری تبدیل شد. تیم مهندسی فراری درس‌های آموخته‌شده از توسعه ۲۸۸ GTO و نسخه مسابقه‌ای آن را در خلق دومین خودروی پرچم‌دار خود، یعنی F40 افسانه‌ای به کار گرفتند. F40 که برای جشن چهلمین سالگرد فراری در سال ۱۹۸۷ معرفی شد، در زمان خود بهترین خودروی جاده‌ای این شرکت بود و در نظر بسیاری از علاقه‌مندان، هنوز هم این عنوان را حفظ کرده است.

چالشی بزرگ برای جانشینی F40

F40 موفقیتی خیره‌کننده داشت و ۴۰۰ دستگاه اولیه آن به‌سرعت فروخته شدند. تقاضا به‌قدری بالا بود که فراری تولید را افزایش داد و ۹۱۱ دستگاه دیگر نیز ساخت. تولید F40 در سال ۱۹۹۲ متوقف شد اما با نزدیک شدن به پنجاهمین سالگرد تأسیس فراری، تیم مهندسی برای خلق جانشین آن به طراحی از صفر روی آورد. می‌توان تصور کرد که فشار برای ساخت خودرویی بهتر از F40 چه بار سنگینی بر دوش هر یک از اعضای تیم مهندسی قرار داده بود. برخلاف F40 که از ۲۸۸ GTO مشتق شده بود، توسعه F50 از صفر آغاز شد. با وجود این فشار عظیم، تیم مهندسی موفق شد و پس از چهار سال کار سخت، فراری F50 جدید در زمان مناسب برای نمایشگاه خودروی ژنو ۱۹۹۵ آماده شد. اگرچه طراحی ظاهری آن از F40 الهام گرفته بود اما F50 از نظر فنی کاملاً متفاوت بود و با فناوری‌های مشتق از فرمول یک، مفهوم پرچم‌دار فراری را به سطحی جدید برد.

تغییر جسورانهٔ زبان طراحی

مانند F40، طراحی ظاهری F50 نیز کار پیترو کاماردلا از استودیوی پینین‌فارینا بود. این طراح به‌وضوح بسیاری از ویژگی‌های طراحی که F40 را خاص کرده بودند، برداشت و آن‌ها را به شکلی مدرن‌تر و با خطوط منحنی‌تر بازآفرینی کرد. بااین‌حال، نتیجه کار در طول ۳۰ سال گذشته به‌شدت موردانتقاد قرار گرفته و برخی حتی F50 را زشت خوانده‌اند. می‌توان درک کرد که چرا کسی که در اواخر دهه ۸۰ عاشق F40 شده بود، ممکن است F50 را جانشین مناسبی نداند اما زشت خواندن F50 غیرمنطقی است. F50 در دهه ۹۰ طراحی شد و از هر زاویه‌ای حال‌وهوای دهه ۹۰ را فریاد می‌زند. این خودرو تغییری جسورانه از زوایای تیز و طراحی‌های مربعی دهه ۸۰ بود و با موفقیت مفهوم زیبایی یک پرچم‌دار فراری را به عصری جدید برد.

فناوری‌های پیشرفته

زیر پنل‌های فیبر کربنی بدنه، F50 شاسی پیشرفته‌ای را پنهان کرده بود که عمدتاً از همان مواد سبک‌وزن ساخته شده بود. در هسته آن، یک شاسی مونوکوک قرار داشت که با استفاده از اصول به‌کاررفته در خودروهای فرمول یک فراری توسعه یافته بود. این شاسی با وزن تنها ۱۰۲ کیلوگرم، از پوسته‌های فیبر کربنی با هسته لانه‌زنبوری و رزین اپوکسی ساخته شده بود. یکی دیگر از اصول الهام‌گرفته از فرمول یک، اتصال مستقیم پیشرانه به دیواره عقب شاسی بود که به جزئی از ساختار شاسی خودرو تبدیل شد و اجزای تعلیق عقب به آن متصل شدند. سیستم تعلیق از نوع دو جناغی با آنتی‌رول بار و فنرهای پیچشی بود که با کمک‌فنرهای الکترونیکی بیلشتاین تنظیم می‌شدند. برای توقف، کالیپرهای چهار پیستونه آلومینیومی برمبو با دیسک‌های سوراخ‌دار در هر دو محور استفاده شده بودند. بااین‌حال، F50 فاقد فرمان هیدرولیک، بوستر ترمز یا ABS بود که حس آنالوگ و خالصی به آن می‌بخشید.

نیروگاه باشکوه V12

برای F50، فراری از موتورهای توربوشارژ صرف‌نظر کرد و یک موتور ۴.۷ لیتری V12 تنفس طبیعی با ۶۰ سوپاپ طراحی کرد که گفته می‌شد اساساً یک پیشرانهٔ فرمول یک است. البته هرچند این موتور بر اساس پیشرانهٔ ۳.۵ لیتری V12 خودروی فرمول یک فراری ۶۴۱ سال ۱۹۹۰ ساخته شده بود اما اشتراک قطعات کمی با آن داشت و ادعای فرمول یک بودن کمی اغراق‌آمیز بود. بااین‌حال، این V12 یک پیشرانه فوق‌العاده بود و هنوز هم هست. این موتور ۵۲۰ اسب بخار قدرت و ۴۷۰ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کند. این پیشرانه به گیربکس دستی شش سرعته شیاردار متصل شده و با تولید صدایی اعتیادآور، قدرت را به‌صورت روان به چرخ‌های عقب منتقل می‌کند.

یکی از هیجان‌انگیزترین خودروهای جاده‌ای فراری

بسیاری از منتقدان اشاره کرده‌اند که چون پیشرانه بخشی از ساختار شاسی بود، رانندگی با F50 در جاده‌های ناهموار می‌توانست بسیار خشک و آزاردهنده باشد اما این سوپرکار برای چنین مسیرهایی ساخته نشده بود؛ F50 برای جاده‌های صاف و پرپیچ‌وخم یا بهتر از آن، پیست‌های مسابقه طراحی شده بود. در این محیط‌ها، F50 با هندلینگ بی‌نقص خود می‌درخشد و با پاسخگویی و رفتار متعادل خود، رانندگان را شگفت‌زده می‌کند. اگرچه F40 با رفتار خالص، غیرقابل‌پیش‌بینی و تا حدی ترسناک خود تجربه‌ای فراموش‌نشدنی ارائه می‌داد، F50 نیز تجربه‌ای به همان اندازه به‌یادماندنی اما به شکلی متفاوت ارائه می‌کند. F50 به‌عنوان آخرین پرچم‌دار فراری با حس کاملاً آنالوگ، یکی از هیجان‌انگیزترین خودروهای جاده‌ای این شرکت باقی مانده است.

کمیاب و گران‌قیمت

فراری بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷ تنها ۳۴۹ دستگاه F50 تولید کرد. با وجود تقاضای بالای طرفداران ثروتمند، برخلاف F40، تولید این خودرو افزایش نیافت. این کمیابی ارزش F50 را در بازار بالا برده است. این خودرو که در زمان عرضه حدود ۴۸۰ هزار دلار معادل ۹۸۰ هزار دلار امروز قیمت داشت، اکنون با قیمتی بیش از ۵ میلیون دلار معامله می‌شود.