داستان فیات دینو، خودروی اسپرت افسانه‌ای ایتالیا با پیشرانه V6 فراری

فیات دینو که از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۳ تولید شد، برای هومولوگیشن موتور مسابقه‌ای فراری ساخته شد و موتور V6 مارانلو را زیر کاپوت داشت.

فیات در بیشتر تاریخ خود خودروهای سواری باکیفیت اما معمولی تولید کرده است. بااین‌حال، این خودروساز ایتالیایی در دوره‌هایی از چارچوب همیشگی خود خارج شده و خودروهایی خاص برای علاقه‌مندان خلق کرده است. یکی از این نمونه‌ها، فیات دینو ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۳ است؛ یک خودروی اسپرت اصیل با موتور افسانه‌ای V6 فراری.

کمک به فراری برای هومولوگیشن موتور مسابقه‌ای

از اواخر دهه ۵۰، فراری از یک موتور V6 نوآورانه در خودروهای مسابقه‌ای خود استفاده می‌کرد. ایده این موتور از آلفردو دینو فراری، پسر انزو فراری، در سال ۱۹۵۵ شکل گرفت، زمانی که فراری به موتوری جدید برای برنامه فرمول دو نیاز داشت. متأسفانه آلفردو که به بیماری دیستروفی عضلانی مبتلا بود، در سال ۱۹۵۶ درگذشت و نتوانست شاهد تبدیل ایده‌اش به موتوری کاملاً کاربردی باشد. بااین‌حال، تیم مهندسی فراری این موتور را توسعه داد و به‌افتخار آلفردو، آن را دینو نامیدند، نامی که به خودروهای مسابقه‌ای مجهز به این موتور نیز اطلاق شد.

در سال ۱۹۶۵، فیا قوانین جدیدی معرفی کرد که تولیدکنندگان را ملزم می‌کرد از فصل ۱۹۶۷ به بعد، از موتورهایی استفاده کنند که بر پایه واحدهای تولیدی ساخته شده و حداقل در ۵۰۰ خودروی جاده‌ای قانونی به کار رفته باشند. برای ادامه استفاده از موتور V6 دینو، فراری باید نسخه جاده‌ای این موتور را تولید می‌کرد و در کمتر از دو سال حداقل ۵۰۰ دستگاه خودرویی با این پیشرانه می‌ساخت، کاری که فراتر از توانایی‌های آن زمان فراری بود. به‌جای کنار گذاشتن موتور و خروج از فرمول دو، انزو فراری سراغ فیات رفت؛ شرکتی که نیروی کار و زیرساخت لازم برای تولید حداقل ۵۰۰ دستگاه خودروی مجهز به موتور V6 دینو تا سال ۱۹۶۷ را داشت.

تولد فیات دینو

درحالی‌که فراری نسخه جاده‌ای موتور V6 را توسعه می‌داد، فیات با همکاری دو استودیوی طراحی معروف پینین‌فارینا و برتونه، کار روی خودروی جدید را آغاز کرد. این مدل جدید در اکتبر ۱۹۶۶ در نمایشگاه خودروی تورین به شکل اسپایدر دونفره رونمایی شد. شش ماه بعد در نمایشگاه ژنو، فیات نسخه کوپه ۲+۲ را نیز معرفی کرد که توسط مارچلو گاندینی از برتونه و بر اساس طرح اولیه جورجتو جوجارو در سال ۱۹۶۳ طراحی شده بود؛ مانند موتور و خودروهای مسابقه‌ای فراری، این خودروی اسپرت زیبا نیز به‌افتخار آلفردو فراری، «دینو» نام گرفت.

قلب فراری در سینهٔ فیات

در مذاکرات همکاری، انزو اصرار داشت که موتورها توسط فراری ساخته شوند اما مدیران فیات با استدلال جلوگیری از تأخیر در تولید، این پیشنهاد را رد کردند؛ بنابراین، از ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۹، فیات دینو و موتور V6 فراری آن در کارخانه ریوالتا فیات نزدیک تورین تولید شدند. اگرچه دینو اسپایدر و کوپه از نظر ظاهری تفاوت‌های آشکاری داشتند و کوپه کابین کمی لوکس‌تری داشت اما شاسی و پیشرانه آن‌ها تقریباً یکسان بود. این خودروی اسپرت به ترمزهای دیسکی چهارچرخ و سیستم تعلیق مستقل دو جناغی در جلو مجهز بود. موتور V6 دینو فراری که توسط فیات تولید می‌شد، یک واحد ۲ لیتری تمام آلومینیومی DOHC با ۱۵۸ اسب بخار و ۱۶۳ نیوتن متر گشتاور بود. اگرچه این اعداد چندان چشمگیر به نظر نمی‌رسند اما دینو حس یک خودروی اسپرت واقعی را منتقل می‌کرد. همچنین، برای آن دوره نسبتاً سریع بود و در نسخه کوپه به حداکثر سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت و در نسخه اسپایدر به ۲۱۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسید. در سال ۱۹۶۸، فیات دینو به اولین خودروی تولیدی جهان مجهز به سیستم جرقه‌زنی الکترونیکی استاندارد تبدیل شد که توسط مگنتی مارلی به‌طور خاص برای موتور V6 فراری طراحی شده بود.

دینو ۲۴۰۰، فیات ساخت فراری

در نمایشگاه خودروی تورین ۱۹۶۹، فیات دینو ۲۴۰۰ را معرفی کرد که به نسخه ارتقاءیافتهٔ ۲.۴ لیتری موتور V6 فراری با بلوک چدنی مجهز شده بود. اگرچه چند دستگاه اولیه دینو ۲۴۰۰ در کارخانه ریوالتا فیات مونتاژ شدند اما تولید از دسامبر ۱۹۶۹ به فراری واگذار شد. کارخانه مارانلوی فراری که به‌تازگی با خط مونتاژ جدیدی برای مدل‌های موتور وسط جدید دینو ۲۰۶ GT و ۲۴۶ GT مدرن‌سازی شده بود، حالا توانایی مدیریت جریان تولید بیشتری را داشت؛ بنابراین، فیات دینو ۲۴۰۰ نه‌تنها از موتور فراری بهره می‌برد، بلکه در اسطبل اسب رقصان نیز متولد شد.

از نظر ظاهری، دینو ۲۴۰۰ ارتقای چشمگیری تجربه نکرد اما از نظر فنی بهبودهای قابل‌توجهی داشت. تعلیق عقب کاملاً بازطراحی شده و به سیستم مستقل فنری مجهز شد، دیسک‌های ترمز بزرگ‌تر شدند و گیربکس دستی پنج سرعته فیات با واحد بهتر ZF با آرایش جایگزین شد. موتور ۲.۴ لیتری V6 حالا ۱۷۸ اسب بخار و ۲۱۵ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد. همچنین، حداکثر گشتاور در ۴,۶۰۰ دور بر دقیقه (به‌جای ۶ هزار دور بر دقیقه) به دست می‌آمد که رانندگی را به‌طور چشمگیری بهبود بخشید.

ارزش امروز فیات دینو

درمجموع، فیات دینو از ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۳ در ۷,۸۰۳ دستگاه تولید شد که ۷۴ درصد آن‌ها کوپه بودند و اسپایدر بسیار کمیاب‌تر بود. بااین‌حال، کمیاب‌ترین نسخه، دینو ۲۴۰۰ اسپایدر بود که از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۳ در تنها ۴۲۰ دستگاه ساخته شد. به دلیل همین تیراژ تولید اندک، امروز دینو ۲۴۰۰ اسپایدر ارزش بالایی پیدا کرده که در نمونه‌های تمیز به حدود ۲۷۵ هزار دلار می‌رسد اما کوپهٔ ۲ لیتری در شرایطی عالی را می‌توان با قیمتی در حدود ۴۰ هزار دلار پیدا کرد.