مقایسه بزرگ‌ترین هواپیماهای باری جهان، بوئینگ 8-747 فریتر یا لاکهید C5 گلکسی؟

در حال حاضر هواپیماهای باری زیادی در جهان در حال فعالیت هستند اما کدام‌یک بهترین است؟ برای فهمیدن پاسخ این سؤال، قصد داریم بوئینگ 8-747 فری‌تر را با لاکهید C5 گلکسی مقایسه کنیم زیرا پس از نابودی آنتونوف AN225، این دو بزرگ‌ترین هواپیماهای باری جهان محسوب می‌شوند. در این مطلب نگاه دقیقی به هردو هواپیما خواهیم داشت و تفاوت‌ها و نقاط قوت و ضعف هرکدام را بررسی خواهیم کرد.

بوئینگ 8-747 فری‌تر که با نام 747-8F هم شناخته می‌شود، نسخهٔ باری بوئینگ 8-747 است. این اولین هواپیمای پهن‌پیکر جهان بود که در سال 1968 به بازار عرضه شد. بوئینگ 747 به دلیل تطبیق‌پذیری بالا می‌تواند هم بار و هم مسافر را جابجا کند. از سوی دیگر، لاکهید C5 گلکسی بزرگ‌ترین هواپیمای ترابری نظامی جهان محسوب می‌شود که برای جابجایی تجهیزات نظامی مختلف طراحی شده است. این بزرگ‌ترین هواپیما در نیروی هوایی ایالات‌متحده به‌حساب می‌آید. C5 گلکسی آن‌قدر بزرگ است که حتی می‌تواند تانک و هلیکوپتر را هم داخل محفظهٔ بار خود جای دهد.

هواپیمای باری بوئینگ با 76.25 متر طول، تنها یک متر از لاکهید کشیده‌تر است. ارتفاع دو هواپیما نیز با 19.8 متر برای لاکهید و 19.4 متر برای بوئینگ، بسیار به هم نزدیک است. این موضوع در ظرفیت بار هم صدق می‌کند زیرا درحالی‌که C5 توان حمل تا حداکثر 127 تن را دارد، این عدد برای 747-8F فقط کمی بیشتر و برابر با 132 تن است.

تفاوت واقعی بین این دو هواپیمای باری در سرعت مشخص می‌شود زیرا درحالی‌که سرعت کروز بوئینگ 900 کیلومتر بر ساعت است، این عدد برای لاکهید 830 کیلومتر بر ساعت است. علاوه بر این، 747-8F برد بیشتری هم دارد و می‌تواند با یک بار سوخت‌گیری کامل تا 8 هزار کیلومتر را طی کند. این در حالی است که C5 گلکسی پس از پیمودن تنها 4260 کیلومتر، به توقف برای سوخت‌گیری نیاز خواهد داشت. بااین‌حال، هواپیمای باری نظامی لاکهید از قابلیت سوخت‌گیری هوایی برخوردار است که می‌تواند برد را افزایش دهد. به‌طور خلاصه، بوئینگ 747-8F هواپیمای سریع‌تری است درحالی‌که لاکهید C5 گلکسی کاربردی‌تر است.

داستان رقابت مستقیم این دو هواپیما به پروژهٔ CX-4 ارتش ایالات‌متحده بازمی‌گردد که در سال 1962 به‌منظور ساخت یک هواپیمای ترابری نظامی بزرگ‌تر از لاکهید C141 برای حمل تجهیزات نظامی بزرگ شکل گرفت. شرکت‌های لاکهید، بوئینگ، داگلاس و کُنویر طرح‌های خود را برای این پروژه پیشنهاد کردند و در ابتدا نیروی هوایی طرح بوئینگ را بهتر از لاکهید می‌دانست اما پیشنهاد لاکهید کمترین قیمت را داشت. به همین دلیل، نهایتاً در سپتامبر 1965 لاکهید به‌عنوان برندهٔ این پروژه انتخاب و C5 گلکسی متولد شد. البته بوئینگ هرچند این قرارداد نظامی را از دست داد اما به توسعهٔ هواپیمای خود ادامه داد که منجر به خلق 747 و شکل‌گیری یکی از موفق‌ترین هواپیماهای مسافربری تاریخ شد. برای مقایسه، در سال 2019 قیمت تمام‌شدهٔ یک فروند بوئینگ 8-747 فری‌تر نزدیک به 420 میلیون دلار بود درحالی‌که هزینهٔ نهایی تولید هر فروند لاکهید C5 گلکسی 168 میلیون دلار اعلام شده بود.