بل اولین هواپیمای جهان با روتورهای تاشو و موتورهای جت را میسازد
دو سال پیش، آژانس پروژههای پژوهشی پیشرفته دفاعی آمریکا (DARPA) برنامهای بنام اسپرینت را معرفی کرد. هدف این برنامه، خلق هواپیمایی بود که بتواند مانند هلیکوپتر بهصورت عمودی برخاست و فرود کند و سپس مانند جت با سرعت بالا پرواز کند. حالا به نظر میرسد دارپا آنچه را که به دنبالش بود، پیدا کرده است. در آیندهای نهچندان دور، نیروهای مسلح آمریکا ممکن است نیاز داشته باشند تجهیزات را به مناطق پرتنش و بدون زیرساخت مناسب، مانند باند پرواز، منتقل کنند. هلیکوپترها و پهپادهای عمودپرواز برای این کار مناسباند اما سرعت آنها در پرواز محدود است. هدف برنامه اسپرینت، ساخت هواپیمایی است که بتواند بهصورت عمودی برخاست و فرود کند و سپس در هوا به سرعت بیش از 830 کیلومتر بر ساعت برسد. این سرعت بهپای جتهای مافوق صوت نمیرسد، اما بهمراتب سریعتر از هلیکوپترها و V پرندههای عمودپرواز کنونی است.
برای مقایسه، سریعترین هلیکوپتر جهان یعنی ایرباس X3، تنها به سرعت ۴۷0 کیلومتر بر ساعت رسیده است. دارپا در سال ۲۰۲۳ چهار شرکت را برای این پروژه انتخاب کرد و حالا مشخص شده که طراحی بل برای فاز دوم برنامه اسپرینت انتخاب شده است. بل که اخیراً قرارداد جایگزینی بلکهاوک با MV-75 (معروف به V-280 Valor) را هم در برنامه تسلیحات تهاجمی دوربرد آینده ارتش آمریکا (FLRAA) برنده شده، پروژهای مشابه برای اسپرینت در دست توسعه دارد. این هواپیما هنوز نام رسمی ندارد و جزئیات کامل آن منتشر نشده، اما میدانیم که انقلابی در هوانوردی ایجاد میکند. این هواپیما اولین در نوع خود است که میتواند روتورهایش را در حین پرواز متوقف کرده و آنها را جمع کند.
روتور تاشو برای تولید نیروی بالابر عمودی طراحی شده و زمانی که دیگر نیازی به نیروی بالابر نیست، پرهها متوقف شده و به عقب جمع میشوند. هنوز مشخص نیست که نیروی پیشران پسازاین مرحله چگونه تأمین میشود اما احتمالاً از موتورهای جت استفاده خواهد شد. این سیستم طوری طراحی شده که جریان رو به پایین (داونواش) را تا حد ممکن کاهش میدهد و امضای راداری هواپیما را به حداقل میرساند تا شناسایی آن توسط دشمن دشوار شود. اگرچه هواپیمای کامل هنوز ساخته نشده اما روتور تاشو در اواخر سال ۲۰۲۳ در پایگاه نیروی هوایی هولومن در نیومکزیکو آزمایش شده است. بل اعلام کرد که آزمایشهای تونل باد نشان داده این مفهوم عملی است و در فاز حیاتی انتقال به پرواز جت مانند مطابق انتظار عمل میکند.
دارپا از میان چهار طراح ارائهشده، طرح بل را برای فاز دوم برنامه اسپرینت انتخاب کرد و بودجهای برای توسعه طرح به این شرکت اختصاص داده است. در فاز دوم، هواپیما باید طراحی، ساخته، آزمایش زمینی و تأیید شود. در صورت موفقیت، در فاز سوم شاهد اولین پرواز این هواپیما خواهیم بود. هنوز تاریخ دقیقی برای این مرحله اعلام نشده است. دارپا در برنامه اسپرینت به دنبال تولید یک هواپیمای عملیاتی نیست بلکه هدفش توسعه فناوریهایی است که نسل بعدی ماشینهای پرنده را شکل دهد؛ اما بل رویکرد متفاوتی دارد و این هواپیما را بهگونهای طراحی میکند که مقیاسپذیر باشد و برای استفاده در دنیای واقعی آسانتر سازگار شود.