آیا بمب‌ افکن B-2 آمریکا الهام گرفته از هورتن آلمان در جنگ جهانی دوم است؟

بمب‌ افکن رادار گریز B-2 یکی از تحسین‌شده‌ترین دستاوردهای صنعت هوانوردی دنیا است اما به باور کارشناسان، هواپیمای آلمانی هورتن، الگوی B2 محسوب می‌شود.

هورتن اچ.آی.ایکس (Horten H.IX) یا با نام رسمی آر.ال.ام Ho 229 (یا گوتا گو 229 به دلیل بازطراحی گسترده توسط شرکت گوتا برای تولید انبوه) یک هواپیمای جنگنده /بمب‌افکن آلمانی بود که توسط دو برادر به نام‌های ریمار و والتر هورتن طراحی و توسط شرکت گوتائر واگن‌فابریک ساخته شد.  این هواپیما که در اواخر جنگ جهانی دوم توسعه یافت، یکی از اولین هواپیماهای بال‌پرنده (flying wing) با پیشرانه جت بود. براساس آمار تاریخی، تنها سه دستگاه از این هوایپمای افسانه‌ای ساخته شد و هرگز به پرواز عملیاتی نرسید.

والتر هورتن (متولد ۱۳ نوامبر ۱۹۱۳ در بن؛ درگذشته ۹ دسامبر ۱۹۹۸ در بادن-بادن، آلمان) و ریمار هورتن (متولد ۱۲ مارس ۱۹۱۵ در بن؛ درگذشته ۱۴ مارس ۱۹۹۴ در  بلگرانو، آرژانتین)، که به عنوان برادران هورتن شناخته می‌شوند، خلبانان هواپیمای آلمانی بودند.

والتر در شش ماه اول جنگ جهانی دوم به عنوان خلبان جنگنده در جبهه غربی، با هواپیمای Bf 109  پرواز می‌کرد و بعدها افسر فنی این واحد شد. ریمار نیز به عنوان خلبان Bf 109 آموزش دید، اما در اوت ۱۹۴۰ به مدرسه خلبانان گلایدر در براونشوایگ منتقل شد. او در سال ۱۹۴۶ با کمک لودویگ پرندتل تحصیلات خود را از سر گرفت و دکتری ریاضیات را از دانشگاه گوتینگن دریافت کرد. اهمیت برادران هورتن در صنعت هونوردی، طراحی اولین هواپیمای بال‌پرنده با پیشرانه جت، به نام هورتن Ho 229 است.

هورتن در پاسخ به فراخوان هرمان گورینگ، رئیس لوفت‌وافه، در سال ۱۹۴۳ طراحی شد که خواستار بمب‌افکن‌های سبک با توانایی حمل ۱۰۰۰ کیلوگرم بمب در مسافت ۱۰۰۰ کیلومتر با سرعت ۱۰۰۰ کیلومتر بر ساعت (موسوم به پروژه ۳×۱۰۰۰) بود . تنها پیشرانه‌های جت می‌توانستند سرعت موردنظر را تأمین کنند، اما مصرف سوخت بالای آن‌ها نیازمند طراحی کم‌مقاومت برای دستیابی به برد لازم بود.

طراحی بال‌پرنده به دلیل کارایی آیرودینامیکی بالا، که پیش‌تر در گلایدر هورتن (تصویر بالا) نشان داده شده بود، انتخاب شد. Ho 229 فاقد سطوح کنترلی اضافی برای کاهش مقاومت است و سقف پروازی آن ۱۵۰۰۰ متر را ممکن کرد. این طرح تنها مدلی بود که به الزامات نزدیک شد و پس از تأیید گورینگ، سفارش ساخت سه نمونه اولیه گرفت. 

به دلیل نبود امکانات تولید مناسب نزد برادران هورتن، تولید را به شرکت گوتائر واگن‌فابریک واگذار کردند، اما ادعا شده که این شرکت با ترویج طرح بال‌پرنده خود، پروژه را تضعیف کرد. نخستین نمونه (تصویر گرافیکی بالا)، H.IX V1، یک گلایدر بدون موتور، در ۱ مارس ۱۹۴۴ پرواز کرد و نمونه دوم، H.IX V2، با موتورهای جت یونکرس یومو ۰۰۴ در دسامبر ۱۹۴۴ آزمایش شد. اما در ۱۸ فوریه ۱۹۴۵،  در سانحه‌ای سقوط کرد و خلبان آزمایشی آن کشته شد. با وجود سفارش تولید ۱۰۰ فروند، هیچ‌یک به تولید نرسید. نمونه سوم، H.IX V3، که تقریباً کامل بود، توسط نیروهای آمریکایی در عملیاتی به آمریکا منتقل شد و پس از ارزیابی، در موزه ملی هوا و فضای اسمیتسونین به نمایش درآمد.

برادران هورتن در دهه ۱۹۳۰ به طراحی بال‌پرنده برای بهبود عملکرد گلایدرها علاقه‌مند شدند، زیرا معاهده ورسای تولید هواپیماهای نظامی را ممنوع کرده بود. طراحی بال‌پرنده وزن و مقاومت را کاهش می‌داد. در ۱۹۴۳، گورینگ پروژه ۳×۱۰۰۰ را مطرح کرد. برادران هورتن طرح H.IX را پیشنهاد دادند، زیرا طراحی کم‌مقاومت بال‌پرنده می‌توانست الزامات برد و سرعت را برآورده کند. نبود تثبیت‌کننده عمودی باعث مشکلات کنترل انحراف (yaw) می‌شد که با استفاده از آیلرون‌های شکاف‌دار حل شد، هرچند این طراحی نیاز به کنترل فعال‌تر توسط خلبان داشت.

وزارت هوانوردی آلمان طرح را تأیید کرد و به دلیل سرعت بالای هواپیما، دو توپ ۳۰ میلی‌متری به آن اضافه شد تا به عنوان جنگنده نیز کاربرد داشته باشد. گورینگ با اختصاص ۵۰۰,۰۰۰ رایش‌ مارک، ساخت سه نمونه اولیه را سفارش داد و تولید ۱۰۰ فروند (بعداً کاهش به ۲۰ فروند) به گوتائر واگن‌فابریک سپرده شد. این شرکت تغییراتی از جمله افزودن صندلی پرتاب‌شونده، بازطراحی ارابه فرود و بهبود ورودی‌های موتور اعمال کرد.

هواپیما از ساختاری ترکیبی با بخش مرکزی از لوله‌های فولادی جوش‌شده و بال‌های خارجی با اسکلت چوبی و روکش تخته‌سه‌لا با رنگ ضدآتش روی بال‌ها ساخته شد. بال‌ها دارای یک تیر اصلی و یک تیر جانبی برای نصب بالابرها بودند و نسبت ضخامت به طول بال از ۱۵ درصد در ریشه به ۸ درصد در نوک بال‌ها تغییر می‌کرد.

در جدول زیر مشخصات عمومی و عملکرد هواپیمای هورتن Ho 229 ارائه شده است:

فضای داخلی محدود، افزودن تجهیزات یا خدمه اضافی را دشوار می‌کرد. ارابه فرود سه‌چرخه جمع‌شونده بود و یک چتر ترمزی برای کاهش سرعت هنگام فرود استفاده می‌شد. خلبان روی یک صندلی پرتاب‌شونده می‌نشست و لباس فشار مخصوص داشت. موتورهای جت یونکرس یومو ۰۰۴ جایگزین موتورهای بی‌ام‌و ۰۰۳ شدند.

اولین پرواز H.IX V1 در مارس ۱۹۴۴ موفقیت‌آمیز بود، اما به دلیل خطای خلبان در جمع نکردن ابزار آزمایشی، حادثه‌ای رخ داد. H.IX V2 با موتور جت در فوریه ۱۹۴۵ پرواز کرد، اما در سومین پرواز آزمایشی، موتور آتش گرفت و سقوط کرد، که منجر به مرگ خلبان شد. در مارس ۱۹۴۵، پروژه در برنامه اضطراری جنگنده‌ها قرار گرفت و کار روی V3 آغاز شد.

این نمونه بزرگ‌تر بود و برای سری پیش‌تولید A-0 با ۲۰ فروند سفارش‌ گرفت. V3 مجهز به موتورهای یومو ۰۰۴C و دو توپ ۳۰ میلی‌متری بود. در آوریل ۱۹۴۵، نیروهای آمریکایی چهار نمونه هورتن، از جمله V3، را کشف کردند. V3 به آمریکا منتقل شد و پس از بررسی، در موزه اسمیتسونین به نمایش درآمد.

در ۱۹۸۳، ریمار هورتن ادعا کرد که قصد داشت با افزودن گرد زغال با چسب چوب، امواج رادار را جذب کند، اما هیچ مدرکی این ادعا را تأیید نکرد. در ۲۰۰۸، نورثروپ گرامن آزمایش‌هایی روی مخروط دماغه V3 انجام داد و هیچ اثری از کربن یا زغال یافت نشد.

شبیه‌سازی‌ها نشان داد که Ho 229 با سرعت ۸۸۵ کیلومتر بر ساعت و ارتفاع پایین، در رادار چین هوم در ۸۰ درصد فاصله یک جنگنده Bf 109 قابل‌شناسایی بود، بنابراین رادارگریزی قابل‌توجهی نداشت.

تنها نمونه باقی‌مانده، V3، در موزه ملی هوا و فضای اسمیتسونین در واشنگتن به نمایش گذاشته شده است. این هواپیما تا حدی بازسازی شده و بال‌ها جدا از بدنه نمایش داده می‌شوند.

نمونه‌های آزمایشی شرکت نورث‌روپ (Northrop) امریکا مثل YB-35 و YB-49 (تصویر بالا) که بین سال‌های 1946 تا 1947 ساخته شدند، شباهت بسیار زیادی با هورتن Ho229 دارند، اما در سال۱۹۴۰ شرکت‌ آمریکایی موفق به ساخت  N-1M به‌عنوان‌ اولین بال‌پرنده خود شده بود. شرکت نورث‌روپ در سال 1989 بمب‌افکن B-2 را رونمایی کرد و 36 سال پیش، برتری مهمی برای نیروی هوایی امریکا به دست آورد.

هورتن Ho 229 نمونه‌ای برجسته از نوآوری در طراحی هواپیما برای جنگ جهانی دوم بود که به دلیل شکست آلمان، فرصت عمل و توسعه‌ی بیشتر پیدا نکرد. با وجود مشکلات فنی و عدم تکمیل سری تولید، تأثیر آن بر طراحی‌های بعدی بال‌پرنده و الهام‌بخشی به پروژه‌های دیگر قابل‌توجه است. تنها نمونه باقی‌مانده، V3، تلاش‌های برادران هورتن برای ایجاد یک هواپیمای پیشرفته در شرایط دشوار جنگ را نشان می‌دهد.