چرا ایرباس A380 برای فرود به ۲۲ تایر نیاز دارد؟
وقتی غول‌پیکرترین هواپیمای مسافربری جهان، ایرباس A380، برای فرود آماده می‌شود، فقط بال‌های عظیم و بدنه دوطبقه آن نیست که توجه را جلب می‌کند؛ بلکه رقص هماهنگ ۲۲ چرخ است که وظیفهٔ نشاندن آرام و ایمن بیش از ۵۶۰ تُن فلز و مسافر را بر عهده دارد؛ اما چرا این هواپیما به این تعداد چرخ نیاز دارد؟ پاسخ در ترکیبی از فیزیک، مهندسی پیشرفته و محدودیت‌های زیرساختی فرودگاه‌ها نهفته است. چالش اصلی مهندسان ایرباس، توزیع وزن یکنواخت این هواپیما بود.
حداکثر وزن برخاست A380 به حدود ۵۹۰ تن می‌رسد که تقریباً ۴۰ درصد سنگین‌تر از بوئینگ ۷۴۷ است. این وزن عظیم باید طوری روی سطح باند پخش شود که به آسفالت آسیب نزنت. راه‌حل، افزایش تعداد چرخ‌ها بود. سیستم ارابه فرود A380 مجهز به ۲۲ چرخ است که شامل ۲ چرخ در جلو و ۲۰ چرخ در ارابه فرود اصلی است که خود به چهار مجموعهٔ مجزا (دو مجموعه زیر بال‌ها و دو مجموعه زیر بدنه) تقسیم می‌شود. این طراحی هوشمندانه باعث می‌شود فشار وارد بر هر چرخ به حدود ۳۴ تن کاهش یابد؛ این در حالی است که هر چرخ بوئینگ ۷۴۷ فشاری معادل ۴۱ تن را تحمل می‌کند. به عبارت ساده‌تر، A380 با وجود وزن بیشتر، فشار کمتری به باند فرودگاه وارد می‌کند.
ورود A380 به صنعت هوانوردی، فرودگاه‌های بزرگ جهان را وادار به سرمایه‌گذاری‌های هنگفت کرد. برای پذیرایی از این غول، فرودگاه‌ها مجبور شدند زیرساخت‌های خود را ارتقا دهند. باندها و مسیرهای تاکسی باید تقویت می‌شدند تا بتوانند وزن بالای هواپیما را تحمل کنند. گیت‌های پروازی مخصوصی با کد F طراحی شدند که دارای پل‌های ارتباطی دوطبقه برای سوار و پیاده کردن هم‌زمان مسافران هر دوطبقه بودند. حتی شعاع گردش در مسیرهای تاکسی نیز افزایش یافت تا این هواپیمای عظیم بتواند به‌راحتی مانور دهد. فرودگاه‌هایی مانند دبی، هیترو لندن و لس‌آنجلس درمجموع بیش از ۷۵ میلیون دلار برای این تغییرات هزینه کردند.
متوقف کردن یک A380 که با سرعت حدود ۲۸۰ کیلومتر بر ساعت فرود می‌آید نیز نیازمند قدرتی باورنکردنی است. انرژی جنبشی این هواپیما در لحظهٔ تماس با زمین حدود ۱٫۷ گیگاژول تخمین زده می‌شود که معادل انرژی لازم برای تأمین برق ۴ هزار خانه به مدت یک ساعت است. برای مهار این انرژی، ۱۶ ترمز کربنی پیشرفته روی چرخ‌های اصلی نصب شده‌اند. این ترمزها در کنار یک سیستم ضد لغزش که سرعت هر چرخ را تا هزار بار در ثانیه کنترل می‌کند، هواپیما را به شکلی ایمن و کنترل‌شده متوقف می‌کنند. در آزمایش‌های رسمی، یک A380 در سنگین‌ترین حالت ممکن توانست در حالت ترمز اضطراری و بدون استفاده از نیروی معکوس موتورها، در مسافتی کمتر از ۱۸۵۰ متر به توقف کامل برسد.
نگهداری از این چرخ‌ها یک عملیات لجستیکی پیچیده و پرهزینه است. هر یک از تایرهای ارابه فرود اصلی به‌طور متوسط پس از ۲۵۰ فرود تعویض می‌شود درحالی‌که تایرهای جلو تا ۵۰۰ فرود عمر می‌کنند. بازرسی‌های روزانه برای یافتن هرگونه بریدگی یا آسیب ضروری است و اسکن‌های فراصوت به‌طور دوره‌ای برای شناسایی مشکلات داخلی تایرها انجام می‌شود. تعویض کامل تایرهای اصلی می‌تواند تا چهار ساعت زمان ببرد و هزینه هر تایر یدکی بیش از ۵ هزار دلار است. به همین دلیل، قطب‌های اصلی پروازی A380 مانند دبی، انبارهای بزرگی با بیش از ۲۰۰ تایر یدکی دارند تا از هرگونه تأخیر در پروازها جلوگیری کنند. این تلاش‌های بی‌وقفه تضمین می‌کند که این شهر پرنده، هرروز با امنیت کامل در سراسر جهان جابجا شود.