نبرد بزرگ‌ترین هواپیماهای مسافربری جهان، بوئینگ 777X یا ایرباس A380؟

در دنیای هوانوردی، اندازه همیشه اهمیت داشته است. اکنون، با ورود قریب‌الوقوع بوئینگ 777X به ناوگان هوایی جهان، یک سؤال قدیمی دوباره مطرح می‌شود: آیا این تازه‌وارد می‌تواند تاج پادشاهی را از سر ایرباس A380، غول دوطبقه اروپایی، بردارد؟ پاسخ ساده نیست. بوئینگ 777X در یک جنبه پیروز میدان است و رکورد جدیدی ثبت می‌کند اما A380 همچنان در اکثر معیارها، فرمانروای بی‌رقیب ابعاد باقی می‌ماند. بیایید به سراغ اعداد برویم. مدل 777-9 از خانوادهٔ 777X با طول خیره‌کنندهٔ ۷۶.۷۳ متر، رسماً عنوان کشیده‌ترین هواپیمای مسافربری جهان را از آن خود می‌کند و حتی از ملکهٔ آسمان‌ها یعنی بوئینگ ۷۴۷، نیز پیشی می‌گیرد. در مقابل، ایرباس A380 با طول ۷۲.۷۳ متر، کوتاه‌تر است اما این تمام داستان نیست. وقتی صحبت از حجم و ابهت کلی به میان می‌آید، A380 بازی را به نفع خود تغییر می‌دهد. این غول اروپایی با ساختار دوطبقه کامل، تقریباً ۲۴ متر ارتفاع دارد، درحالی‌که ارتفاع بوئینگ به‌سختی به ۲۰ متر می‌رسد. همچنین فاصلهٔ دو سر بال‌های A380 حدود ۸۰ متر است اما این عدد برای 777X کمتر از ۷۲ متر است. جالب اینجاست که بوئینگ برای حل مشکل پهنای بال و پارک در فرودگاه‌های استاندارد، از نوک بال‌های تاشو استفاده کرده؛ یک نوآوری هوشمندانه که A380 به دلیل ابعاد عظیمش از آن بی‌بهره است و به زیرساخت‌های خاص فرودگاهی نیاز دارد.

تغییر اولویت‌های صنعت هوانوردی در تفاوت ظرفیت مسافر بیت این دو هواپیما خود را نشان می‌دهد. ایرباس A380 در یک چیدمان سه‌کلاسه معمولاً بین ۵۰۰ تا ۵۵۰ مسافر را جابجا می‌کند و ظرفیت نهایی آن تا ۸۵0 نفر نیز می‌رسد. در مقابل، بوئینگ 777X برای حمل حدود ۴۱۴ تا ۴۲۶ مسافر طراحی شده است. این تفاوت در فلسفهٔ طراحی دو هواپیما ریشه دارد. A380 برای جابجایی حداکثر مسافر ممکن بین فرودگاه‌های اصلی و پرتراکم ساخته شد درحالی‌که 777X به دنبال ترکیبی از ظرفیت بالا و بهینگی بی‌نظیر است. درواقع، دنیای هوانوردی از زمان معرفی A380 در اوایل دههٔ ۲۰۰۰ تغییر کرده است. آن زمان، تمرکز روی جابجایی هرچه بیشتر مسافر در هر پرواز بود اما امروز، اولویت ایرلاین‌ها به سمت کاهش مصرف سوخت، هزینه‌های عملیاتی و انعطاف‌پذیری تغییر کرده است. هواپیماهای چهارموتوره مانند A380، با هزینه‌های بالای نگهداری و مصرف سوخت و چالش دائمی پر کردن صدها صندلی، جذابیت اقتصادی خود را تا حد زیادی از دست داده‌اند. به همین دلیل است که جت‌های دوموتوره مدرن مانند بوئینگ 777X و رقیب مستقیمش، ایرباس A350، به‌عنوان جانشینان غول‌های قدیمی مطرح شده‌اند. 777X با بهره‌گیری از موتورهای فوق پیشرفتهٔ GE9X جنرال الکتریک که لقب بهینه‌ترین موتور توربوفن تجاری جهان را یدک می‌کشد، حدود ۱۰ درصد بهبود در مصرف سوخت و هزینه‌های عملیاتی نسبت به نسل قبلی خود ارائه می‌دهد.

با وجود تمام این تغییرات، رؤیای بازگشت یک A380 مدرن‌تر همچنان در ذهن برخی از بزرگان صنعت، مانند مدیرعامل هواپیمایی امارات (بزرگ‌ترین کاربر این هواپیما)، زنده است. او بارها به ایرباس پیشنهاد داده تا با استفاده از مواد سبک‌تر و موتورهای نسل جدید، تولید این غول را از سر بگیرد اما این رؤیای بسیار بعیدی است. خط تولید A380 در سال ۲۰۲۱ برای همیشه متوقف شد و کارخانه آن اکنون به تولید مدل پرفروش A321neo اختصاص یافته است. بازار جهانی دیگر کشش یک هواپیمای فوق بزرگ را ندارد و سرمایه‌گذاری برای احیای آن از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نیست. درنهایت، A380 و 7777X نماد دو دوران متفاوت از هوانوردی هستند. A380 یک دستاورد مهندسی جسورانه و نماد جاه‌طلبی برای رسیدن به نهایت ظرفیت بود. در مقابل، 777X نمایندهٔ عصر هوشمندی و بهینگی است؛ هواپیمایی که ظرفیت بالا را با انعطاف‌پذیری و اقتصاد عملیاتی ترکیب می‌کند؛ بنابراین، اگرچه بوئینگ 777X عنوان کشیده‌ترین هواپیمای جهان را به نام خود ثبت کرده اما ایرباس A380 همچنان به‌عنوان بزرگ‌ترین غول مسافربری تاریخ در یادها خواهد ماند.