چگونه بمب‌افکن B2 می‌تواند 44 ساعت بی‌وقفه پرواز کند؟

بمب‌افکن B2 اسپیریت می‌تواند ۴۴ ساعت بدون توقف پرواز کند و مأموریت‌های بین‌قاره‌ای را با موفقیت انجام دهد، راز این عملکرد فوق‌العاده چیست؟

بمب‌افکن B2 اسپیریت ساخت نورثروپ گرومن، برای مأموریت‌های استراتژیک طولانی‌مدت طراحی شده است. این هواپیما می‌تواند تا ۴۴ ساعت به‌صورت مداوم در آسمان بماند و مسافت‌های بین‌قاره‌ای را طی کند، بدون اینکه موتورهایش دچار مشکل شوند. این ویژگی، B2 اسپیریت را به یکی از توانمندترین بمب‌افکن‌های دوربرد جهان تبدیل کرده است.

طراحی ویژه موتور

B2 اسپیریت مجهز به چهار موتور توربوفن جنرال الکتریک F118-GE-100 است. این موتورها در مقایسه با موتورهای جت با پس‌سوز، در دماهای پایین‌تر کار می‌کنند که باعث کاهش سایش و فشار روی قطعات می‌شود. طراحی زیرصوت این موتورها امکان ارائه نیروی پیشران پایدار در مدت‌زمان طولانی را فراهم می‌کند.

مصرف سوخت پایین

در بمب‌افکن B2 توجه ویژه‌ای به کاهش مصرف سوخت شده و به همین دلیل سرعت کروز آن حدود ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت است تا سوخت کمتری مصرف شود. به لطف این ویژگی و همین‌طور ظرفیت سوخت ۳۴ تن، B2 می‌تواند مسافت‌های طولانی را بدون نیاز به توقف برای سوخت‌گیری طی کند.

سوخت‌گیری هوایی

برد عملیاتی B2 اسپیریت با قابلیت سوخت‌گیری در هوا افزایش می‌یابد. این هواپیما می‌تواند چندین بار در طول مأموریت با تانکرهای هوایی ارتباط برقرار کرده و سوخت خود را بدون نیاز به فرود تجدید کند؛ این ویژگی یکی از دلایل اصلی پروازهای ۴۴ ساعته بدون توقف است.

طراحی آیرودینامیکی رادارگریز

طراحی بال پرنده B2 اسپیریت مقاومت آیرودینامیکی را کاهش می‌دهد و به بهبود مصرف سوخت کمک می‌کند. شکل رادارگریز این هواپیما نه‌تنها آن را از رادارها پنهان می‌کند بلکه جریان هوا روی موتورها را بهینه‌سازی کرده و عملکرد خنک‌تر و روان‌تری را برای موتورها فراهم می‌آورد.

سیستم‌های خنک‌کننده و نظارت موتور

B2 اسپیریت مجهز به سیستم‌های پیشرفته نظارت بر موتور است. این سیستم‌ها دمای موتور و عملکرد آن را رصد می‌کنند و به خدمه اجازه می‌دهند تنظیمات قدرت را در صورت نیاز تغییر دهند. مدیریت مداوم تضمین می‌کند که موتورها حتی در پروازهای چندروزه، بسیار پایین‌تر از آستانه فرسودگی کار کنند.

ویژگی‌های کابین و خدمه

برای پشتیبانی از مأموریت‌های طولانی، خدمه B2 اسپیریت آموزش‌های ویژه استقامت می‌بینند. کابین خلبان برای عملیات طولانی طراحی شده و امکاناتی برای استراحت، غذا و آب فراهم می‌کند تا هم هواپیما و هم خلبانان بتوانند مأموریت‌های بسیار طولانی را با ایمنی کامل به پایان برسانند.

معایب بمب‌افکن B-2 Spirit 

این بمب افکن پیشرفته باوجود توانمندی‌های خارق‌العاده‌ای مثل پنهانکاری راداری (stealth)، طراحی پیشرفته پروازی و توانایی پرواز طولانی مدت، خالی از مشکلات، معایب و ناکامی‌ها نیست. در ادامه تعدادی از این مشکلات را مرور می‌کنیم:

هزینه‌های بسیار بالا

• قیمت ساخت هر فروند: بیش از ۲ میلیارد دلار (در سال‌های اخیر حدود ۲.۱ میلیارد).
• هزینه نگهداری سالانه: بسیار بالاست؛ به طوری که برای هر ساعت پرواز، حدود ۱۳۰ هزار دلار هزینه تعمیر و نگهداری تخمین زده می‌شود.
• همین هزینه‌های فوق‌العاده زیاد باعث شد تعداد تولید نهایی فقط ۲۱ فروند باشد، در حالی‌که در ابتدا صحبت از ساخت ۱۳۲ فروند بود.

مشکلات نگهداری و عملیاتی

• سطح پنهانکار B-2 بسیار حساس و در مقابل باران، رطوبت و شرایط نامساعد آسیب‌پذیر است.
• پوشش مخصوص رادارگریز این هواپیما باید مرتباً تعمیر و بازسازی شود؛ این فرایند زمان‌بر و پرهزینه است.
• پرنده نیاز به هنگرهای مخصوص کنترل رطوبت دارد و نمی‌شود آن را در هر پایگاهی نگهداری کرد.

قابلیت اطمینان پایین در ابتدای خدمت

• در سال‌های اولیه ورود به خدمت (دهه ۹۰ میلادی)، نرخ آمادگی عملیاتی B-2 بسیار پایین بود.
• گاهی اوقات به دلیل خرابی‌ها یا نیاز به تعمیرات فقط ۵۰ درصد ناوگان آمادگی پرواز داشتند.

حادثه‌ها و سقوط‌ها

• در سال ۲۰۰۸، یک فروند B-2 در گوام سقوط کرد. علت: اشتباه در سنسورهای رطوبت که داده‌های نادرستی به سیستم پروازی داده بودند.
• سقوط باعث شد به مسئله وابستگی شدید به سیستم‌های کامپیوتری و آسیب‌پذیری در برابر خطای نرم‌افزاری توجه بیشتری شود.

محدودیت در شرایط آب‌وهوایی

• برخلاف برخی جنگنده‌ها، B-2 به دلیل آسیب‌پذیری پوشش رادارگریز و سیستم‌های حساس در آب‌وهوای مرطوب، بارانی یا گردوخاکی به‌درستی نمی‌تواند مأموریت انجام دهد.

پیچیدگی فنی و ارتقاء دشوار

• ساختار تماماً کامپیوتری، معماری پروازی بسیار پیچیده و طراحی اختصاصی باعث شده ارتقاء سامانه‌های B-2 بسیار سخت و پرهزینه باشد.
• اضافه‌کردن تسلیحات جدید یا سامانه‌های ارتباطی مدرن، نیاز به بازطراحی عمیق دارد.