قوی‌ترین موتورهای جت نصب شده روی هواپیماهای تجاری

صنعت هوانوردی غیرنظامی باعث شده مردم بیشتری بتوانند با هزینه‌های کمتر پرواز کرده و سفرهای کوتاه‌تری داشته باشند. تقاضای روز افزون برای سفرهای هوایی به این معنی است که شرکت‌های سازنده هواپیما همیشه نیازمند موتورهای جت بزرگ‌تر و بهتر برای بهبود محصولات خود هستند. با اینکه بزرگ‌ترین هواپیماهای مسافربری دنیا یعنی ایرباس A380 و بوئینگ 747 بازنشسته شده‌اند اما همچنان شاهد تولید موتورهای جت بزرگ‌تر و قدرتمند هستیم. این موتورها علاوه بر قدرت قابل‌توجه خود مصرف سوخت کمتری نسبت به موتورهای توربو فن و توربو جت نسل اول دارند. چنین موتورهایی باعث شده‌اند جت‌های مسافری همچون A-350-900 ULR بتوانند بدون توقف و به مدت 20 ساعت پرواز کنند.

GE9X جدیدترین موتور شرکت جنرال الکتریک GE است و به‌طور ویژه برای هواپیمای بوئینگ 777X تولید می‌شود. با اینکه پروژه 777X به تعویق افتاده اما قبلاً با موتورهای یاد شده پرواز کرده است. این موتور می‌تواند حداکثر نیروی رانش معادل 597 هزار نیوتونی تولید کند. GE9X همچنین یکی از بزرگ‌ترین موتورهای تاریخ است و قطر فن آن به 3.4 متر می‌رسد. مصرف سوخت GE9X نسبت به پیشرانه قبلی GE90-115B حدود 10 درصد کمتر بوده و آلایندگی کمتری هم دارد.

GE90 قبل از GE9X قوی‌ترین موتور توربو فن تاریخ بود. این موتور یکی از گزینه‌های مطلوب برای بوئینگ 200-777 و 300-777 بوده است. نسخه 94B از موتور یاد شده نیروی رانش 417 هزار نیوتونی فراهم کرده و قطر فن آن به 3.1 متر می‌رسد؛ اما موتور GE90-115B می‌تواند نیروی رانش 513 هزار نیوتونی داشته باشد. با اینکه موتور یاد شده بزرگ‌تر و قوی‌تر از نسخه 94B است اما 3.6 درصد مصرف سوخت کمتری داشته و قابلیت اطمینان آن نیز 99.98 درصد اعلام شده است.

خانواده موتور پرت اند ویتنی PW4000 در آوریل 1984 و با نسخه 94 معرفی شد. این نیروگاه پرقدرت در چندین هواپیما از جمله ایرباس A330، بوئینگ 400-747 و مک دانل داگلاس MD-11 نصب شده است. هم‌اکنون سه نسخه از پیشرانه PW4000 با نام‌های 94، 100 و 112 تولید می‌شود. بزرگ‌ترین موتور این خانواده همان نسخه 112 است که در سال 1995 وارد سرویس شده و در بوئینگ 777 نیروی رانش 373 تا 436 هزار نیوتونی را فراهم می‌کند. PW4000 به خاطر قابلیت نصب در هواپیماهای گوناگون محبوب شده و ایرلاین ها نیز آن را به خاطر هزینه‌های تعمیر و نگهداری بهتر انتخاب می‌کنند.

در فوریه 1995 اولین موتور ترنت رولزرویس روی ایرباس A330 نصب شد. تقریباً سه دهه بعد، موتورهای ترنت این شرکت که شامل نسخه‌های 500، 700، 800، 900، XWB و 7000 است همچنان روی هواپیماهای گوناگون دیده می‌شوند. قوی‌ترین موتور در این خانواده ترنت WXB است که به‌طور خاص برای ایرباس A350XWB طراحی شد. XWB در دو نسخه 84 و 97 تولید می‌شود که نیروی رانش آن‌ها به ترتیب 373 و 431 هزار نیوتون است. این موتور علیرغم قدرت متفاوت دارای فنی با قطر سه متری و 22 تیغه هستند.

ایرباس A380 بزرگ‌ترین هواپیمای مسافربری است که راهی آسمان شده و بنابراین انتظار می‌رود به قوی‌ترین موتورهای جت نصب شده روی هواپیماهای تجاری مجهز شده باشد اما از آنجایی که A380 بجای دو موتور از چهار موتور سود می‌برد بنابراین نیازی به نیروی رانش زیاد از هر موتور نخواهد بود. برای این هواپیما دو نوع موتور طراحی شده که یکی از نوع رولزرویس ترنت 900 است و دیگری را نیز شرکت‌های پرت اند ویتنی و جنرال الکتریک تولید کرده‌اند. این دو شرکت در لباس انجین آلیانس موتور GP7200 را طراحی کرده و ساخته‌اند. پرت اند ویتنی فن و گیربکس GP7200 را تولید کرده درحالی‌که جنرال الکتریک وظیفه تأمین توربین پرفشار و کنترل‌های موتور دیجیتال را بر عهده داشته است. نیروی رانش این موتور به رقم قابل‌احترام 311 تا 362 هزار نیوتون می‌رسد. با توجه به اینکه تولید A380 خاتمه یافته بنابراین به نظر می‌رسد پایان راه GP7200 نیز فرا رسیده باشد.