نگاهی به تاریخچه الدزمبیل و دلایل تعطیلی یکی از موفق‌ترین خودروسازان آمریکا

هرچند امروز خیلی‌ها الدزمبیل را فراموش کرده‌اند ولی این برند در قرن گذشته یکی از موفق‌ترین خودروسازان آمریکایی محسوب می‌شد. در ادامه به تاریخچهٔ این شرکت، نوآوری‌هایی که به جهان خودرو هدیه کرد و دلایل تعطیلی آن خواهیم پرداخت.

الدزمبیل در سال 1897 توسط «رنسوم الدز» با نام الدز موتور کمپانی تأسیس شد. مدت کوتاهی بعد، این شرکت یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ خودروسازی یعنی ایجاد اولین خط تولید انبوه را رقم زد. هرچند معمولاً از فورد به‌عنوان مبدع اولین خط تولید انبوه خودرو یاد می‌شود ولی در اصل الدزمبیل مدل R یا Curved Dash که در سال 1901 معرفی شد اولین خودروی تولید انبوه جهان محسوب می‌شود. در سال 1908، الدزمبیل توسط جنرال موتورز خریداری شد و تا پایان عمر یکی از برندهای پرشمار این غول آمریکایی بود. هرچند نام اصلی این شرکت الدز بود اما مردم خودروهای آن را با نام الدزمبیل می‌شناختند و درنهایت در دههٔ 40 نام شرکت رسماً به الدزمبیل تغییر پیدا کرد.

در سال 1949 الدزمبیل خودرویی را به بازار فرستاد که صنعت خودروسازی آمریکا را تغییر داد. راکت 88 اولین خودرویی بود که مطابق با فرمول ماسل کارها ساخته شده بود یعنی یک خودروی جمع‌وجور با ظاهر تهاجمی و پیشرانهٔ V8 بزرگ و قدرتمند. نام این مدل از پیشرانهٔ V8 راکت گرفته شده بود که زیر کاپوتش قرار داشت. در نسل اول راکت 88، این موتور 5 لیتر حجم داشت اما بعداً به‌تدریج این رقم افزایش پیدا کرد. راکت 88 راهی را آغاز کرد که پانزده سال بعد منجر به ساخت مشهورترین خودروهای عضلانی تاریخ یعنی پونتیاک GTO و فورد موستانگ شد.

در دههٔ 60 پیشرفت سریعی در زمینه‌های مختلفی از تولید گرفته تا مهندسی صورت گرفت و جهان خودرو هم از این قاعده مستثنی نبود. در همان دوران، الدزمبیل بار دیگر یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های تاریخ خودروسازی را ارائه کرد. این شرکت در سال 1962 مدلی با نام جت‌فایر را معرفی کرد که اولین خودروی توربوشارژ جهان بود. البته این خودرو که نسخه‌ای ویژه از کاتلاس کوپه محسوب می‌شد، به دلیل مشکلات موتور توربو، با استقبال مواجه نشد و پس از تنها دو سال کنار رفت ولی جت‌فایر آغازگر فناوری‌ای بود که حدود دو دهه بعد بسیار در صنعت خودروسازی بسیار فراگیر شد.

در سال 1966 الدزمبیل با معرفی مدل تورنادو نقطهٔ عطف دیگری را رقم زد. این اولین خودروی مدرن دیفرانسیل جلوی آمریکایی و یکی از اولین خودروهای دیفرانسیل جلوی جهان با گیربکس اتوماتیک بود. بعداً کادیلاک هم از همین ترکیب تورنادو در الدورادو استفاده کرد.

دهه‌های 70 و 80 بهترین دوران الدزمبیل بودند و خودروهای شرکت در طول این سال‌ها فروش بالایی را تجربه می‌کردند. کاتلاس که در سال 1961 معرفی شد، طی دهه‌های 70 و 80 به پرفروش‌ترین خودروی الدزمبیل تبدیل شد و حتی چند بار توانست عنوان پرفروش‌ترین خودروی آمریکا را از آن خود کند. فروش الدزمبیل در اواخر دههٔ 70 آن‌قدر بالا رفته بود که به یک چالش برای شرکت تبدیل شد. در سال 1977 زمانی که تقاضا برای موتور V8 راکت از ظرفیت تولید شرکت فراتر رفت، الدزمبیل در برخی مدل‌های خود از پیشرانه‌های شورلت استفاده کرد اما این کار اعتراض خریداران را به دنبال داشت زیرا آن‌ها زیر کاپوت الدزمبیل خود موتور راکت را می‌خواستند. درنتیجه، جنرال موتورز جلوی استفاده برندهای خود از پیشرانه‌های یکدیگر را گرفت.

با نزدیک شدن به پایان دههٔ 80، دوران شکوه الدزمبیل فروکش کرد. افزایش همپوشانی بین برندهای مختلف جنرال موتورز از یک سو و رشد سریع برندهای ژاپنی در بازار خودروی آمریکا از سوی دیگر، فروش الدزمبیل را بشدت کاهش داد و در اوایل دههٔ 90 نفس‌های این برند قدیمی به شماره افتاد. الدزمبیل در آن سال‌ها فاقد هویت منحصربه‌فردی بود که در دهه‌های گذشته داشت و جنرال موتورز آن را به شرکتی با خودروهای ری‌بج شده از دیگر برندهای خود تبدیل کرد. علاوه بر این، خودروهای الدزمبیل برای جوانان هم جذابیتی نداشتند.

هرچند این شرکت در طول دههٔ 90 چندین مدل جدید را به بازار فرستاد ولی این خودروها عمدتاً نسخه‌های ری‌بج شدهٔ محصولات دیگر برندهای جنرال موتورز بودند. همهٔ این عوامل باعث شدند زمانی که جنرال موتورز تصمیم به کاهش برندهای خود گرفت، در اولین گام سراغ الدزمبیل برود. در پایان سال 2000، جنرال موتورز رسماً خبر از تعطیلی الدزمبیل داد. آخرین خودروهایی که هنوز توسط این برند تولید می‌شدند به‌تدریج طی چهار سال بعد کنار رفتند و آخرین خودروی این شرکت که یک سدان آلرو بود در آوریل 2004 از خط تولید خارج شد تا پروندهٔ الدزمبیل برای همیشه بسته شود.