بررسی اتوبوس مارال ۴۴۰ جدید عقاب افشان، مشخصات، امکانات و قیمت

در سال‌هایی نه‌چندان دور، صنعت اتوبوس‌سازی ایران بسیار پررونق بود و شرکت‌های رانیران و عقاب افشان با مونتاژ اتوبوس‌های بیابانی ولوو و اسکانیا، بخش عمده‌ای از بازار را در اختیار داشتند. در این میان، یکی از اتوبوس‌هایی که توانست سهم بزرگی از بازار اتوبوس‌های بیابانی کشور را از آن خود کند، اسکانیا مارال عقاب افشان بود. این اتوبوس به‌قدری در بین رانندگان محبوب شد که حتی با وجود عرضهٔ اتوبوس جدید درسا در سال ۱۳۹۴، مارال همچنان روی خط تولید باقی ماند. بااین‌حال، در پی تشدید تحریم‌ها، در سال ۱۴۰۰ تولید اتوبوس در ایران متوقف شد که این موضوع در کنار افزایش نرخ ارز، به رشد افسارگسیختهٔ قیمت اتوبوس‌های بیابانی کارکرده انجامید.

طی یکی دو سال اخیر اما برخی شرکت‌های ایرانی سعی کرده‌اند به شیوه‌های مختلف دوباره تولید اتوبوس را در کشور از سر گیرند تا شاید مرهمی باشد بر این آشفته‌بازار قیمت اتوبوس‌های بیابانی. یکی از این شرکت‌ها، عقاب افشان است که در اواخر سال ۱۴۰۲ خبر از تولید دوبارهٔ اتوبوس مارال داد. این شرکت در آذر ۱۴۰۳ اتوبوس جدید خود را با نام مارال ۴۴۰ در نمایشگاه حمل‌ونقل تهران به نمایش درآورد و سرانجام به‌تازگی اولین نمونه‌های آن به خریداران تحویل داده شده‌اند. بااین‌حال، مشخصات فنی مارال ۴۴۰ کاملاً با نمونهٔ قبلی متفاوت است و اثری از اسکانیا در آن دیده نمی‌شود.

مشخصات فنی اتوبوس مارال ۴۴۰

با توجه به تحریم‌های شدید، طبیعتاً شرکت‌های ایرانی امکان همکاری با برندهایی مثل ولوو و اسکانیا را ندارند و به‌ناچار برای فعال کردن خطوط تولید خود سراغ چینی‌ها رفته‌اند. همین اتفاق برای اتوبوس محبوب مارال هم رخ داده و در مدل جدید این اتوبوس خبری از پیشرانه و گیربکس اسکانیا نیست. عقاب افشان اتوبوس جدید مارال ۴۴۰ را به پیشرانهٔ ۱۰.۸ لیتری شش سیلندر خطی توربودیزل کامینز با کد ISM11E5-440 مجهز کرده است که ۴۴۰ اسب بخار قدرت و ۲۰۸۰ نیوتن متر گشتاور دارد.

هرچند این پیشرانه کمی قوی‌تر از موتور ۱۳ لیتری ساخت اسکانیا در مارال قدیمی است اما درواقع از تولیدات تحت لیسانس کامینز چین است و اساساً همان پیشرانه‌ای است که در کامیون باری دیما و امپاور استفاده می‌شود. این پیشرانه استاندارد آلایندگی یورو ۵ دارد اما بسیار پرسروصدا است زیرا اساساً برای کامیون طراحی شده درحالی‌که موتور اتوبوس‌ها با سروصدای کمتر برای حفظ آرامش مسافران طراحی می‌شود. این پیشرانه همچنین قطعاً کیفیت موتور اصلی ساخت اسکانیا را هم نخواهد داشت.

در همین حال، انتقال نیرو هم برخلاف گذشته که توسط یک گیربکس هشت سرعتهٔ ساخت اسکانیا انجام می‌شد، حالا بر عهدهٔ یک گیربکس ۱۲ سرعتهٔ ZF چینی با کد 12TX2411BO است که این گیربکس را هم در کامیون‌های چینی دیده‌ایم. علاوه بر این، سیستم‌های بادی و برقی مارال ۴۴۰ هم ساخت چین است؛ بنابراین، اساساً این یک اتوبوس چینی است که با اتاق اسکانیا مارال تولید می‌شود. مارال ۴۴۰ به ریتاردر و خنک‌کن روغن گیربکس مجهز است و از باک سوخت ۶۰۰ لیتری و مخزن ادبلو ۸۰ لیتری بهره می‌برد.

ترمزهای مارال ۴۴۰ در جلو و عقب دیسکی و مجهز به ABS، ASR (سیستم ضد لغزش) و ترمز موتور است. این اتوبوس از سیستم ESC یا کنترل پایداری، ترمز اضطراری پیشرفته، سیستم پایش باد تایرها، سیستم نمایشگر ضخامت لنت ترمز و سیستم ردیابی و پایش سلامت خودرو هم مجهز است که امکان دیاگ آنلاین از راه دور را فراهم می‌کند. یکی دیگر از ویژگی‌های مارال ۴۴۰ قابلیت تنظیم ارتفاع به‌صورت دستی است که البته به دلایل ایمنی، وقتی سرعت اتوبوس از ۳۰ کیلومتر بر ساعت بیشتر شود ارتفاع به حالت عادی بازمی‌گردد. سیستم برق اتاق این اتوبوس هم از نوع مالتی‌پلکس است.

طراحی بیرونی اتوبوس مارال ۴۴۰

همان‌طور که اشاره شد، مارال ۴۴۰ از همان اتاق مارال قبلی استفاده می‌کند ولی در طراحی آن تغییراتی ایجاد شده که متفاوت از گذشته و کمی بروزتر باشد. در جلوی اتوبوس شاهد طراحی جدید با قاب مشکی‌ یا نقره‌ای‌رنگ برای چراغ‌های جلو و راهنماهای خطی در بالا هستیم که نمای قابل قبولی را ایجاد کرده‌اند. در قسمت جانبی هم روی پنجره‌های جلویی تریمی تریمی نقره‌ای‌رنگ شبیه به سر عقاب کار شده که ویژگی جذابی است. طراحی عقب اما خبری از طراحی قدیمی مارال نیست و عقاب افشان این قسمت را با الهام از درسا طراحی کرده است. البته فرم چراغ‌ها با درسا متفاوت است و نمای مدرن‌تری دارد. این اتوبوس جدید ۱۲,۶۸۰ میلی‌متر طول، ۲,۵۵۰ میلی‌متر عرض و ۳,۸۴۰ میلی‌متر ارتفاع (با احتساب کولر) دارد و فاصلهٔ محوری آن ۶,۳۰۰ میلی‌متر است. وزن خالص اتوبوس هم بدون بار و سرنشین حدود ۱۴ تن اعلام شده است.

کابین و امکانات اتوبوس مارال ۴۴۰

مارال ۴۴۰ در دو نسخهٔ استاندارد با ظرفیت ۴۴ نفر و VIP با ظرفیت ۲۵ نفر تولید می‌شود که در نسخهٔ VIP صندلی‌ها مجهز به زیرپایی و نمایشگر لمسی ۱۰ اینچی هستند که قابلیت‌های متنوعی مثل بلوتوث و پخش ویدئو را ارائه می‌دهد. بااین‌حال، این صندلی‌ها که تولید ایران هستند، از لحاظ کیفیت چرم و پلاستیک خیلی جالب به نظر نمی‌رسند. ازجمله امکانات رفاهی اتوبوس مارال ۴۴۰ جدید هم می‌توان به کولر ۴۴ کیلوواتی، کولر ۷ کیلوواتی راننده، کابین استراحت راننده با کولر و بخاری و آیفون برای ارتباط با راننده، فرمان هیدرولیک با قابلیت تنظیم ارتفاع، صفحه آمپر LCD، کروز کنترل، هشدار خروج از خط، تاخوگرف، شیشه‌های دوجداره، شارژر USB برای راننده و مسافران، آینه‌های جانبی برقی با گرم‌کن و دوربین، آفتاب‌گیر برقی شیشه جلو، یخچال و آب‌سردکن، سیستم اعلام و اطفای حریق محفظهٔ موتور و... اشاره کرد.

قیمت اتوبوس مارال ۴۴۰

اتوبوس مارال ۴۴۰ از سوی عقاب افشان با قیمتی در حدود ۲۳ میلیارد تومان عرضه می‌شود. اصلی‌ترین رقیب این محصول جدید عقاب افشان در حال حاضر، اتوبوس نویگیتور مونتاژ سروش دیزل است که ساخت شرکت چینی گلدن دراگون است و از پیشرانهٔ تحت لیسانس ایوکو استفاده می‌کند. آخرین قیمتی که برای نویگیتور اعلام شده، ۲۱ میلیارد تومان در زمستان ۱۴۰۴ است. به‌طورکلی، هرچند تلاش عقاب افشان برای از سر گرفتن دوبارهٔ تولید اتوبوس در این شرایط تحریمی قابل‌تحسین است اما مارال ۴۴۰ قطعاً کیفیت نسخهٔ قبلی خود را نخواهد داشت و مشخص نیست که با این قیمت و شرایط بتواند موفقیت گذشته را تکرار کند. بااین‌وجود، عرضهٔ این اتوبوس حتی با قوای محرکهٔ چینی هم می‌تواند قیمت اسکانیاهای دست‌دوم که با کارکردهای میلیون کیلومتری حتی از ۳۰ میلیارد تومان هم فراتر رفته‌اند را کاهش دهد.