ولوو اف ام ایکس ۴۶۰، قوی‌ترین کامیون کمپرسی ایران

در این سری از مقالات خودروهای سنگین مجله پدال سراغ بررسی ولوو اف ام ایکس ۴۶۰ رفته‌ایم تا با تمام مزایا و معایب و  همچنین مشخصات فنی و قیمت این کامیون در بازار ایران آشنا شویم. با ما همراه باشید.

سال ۲۰۱۶ بود که ولوو تراکس تصمیم گرفت برای کاربری‌های معدنی، سنگین و فوق سنگین (مسافت کوتاه) کامیون‌های سری ایکس را معرفی کند. کامیون‌های سری ایکس ولوو نسبت به نسخه‌های معمولی، سقف کوتاه‌تر، سپر جلوی فولادی، زاویه ورود بیشتر و چراغ‌های زرد رنگ و توری کشیده شده دارند. دیفرانسیل‌های توپی طلایی پنج پیم (برای کاربری فوق سنگین)، فنرهای زیر سنگین، شاسی‌ دوبل و طولانی‌تر و رینگ‌های بزرگ‌تر و مستحکم‌تر از دیگر تفاوت‌های کامیون‌های سری ایکس ولوو با نسخه‌های معمولی است.

همچنین بخوانید: نگاهی به ولوو اف اچ ۱۶، قوی‌ترین بوژی‌کش ایران

سال ۱۳۹۴ بود که مونتاژ نسل چهارم کامیون‌های ولوو در سایپا دیزل شروع شد. مونتاژ‌ این کامیون‌ها به دلیل تحریم‌ها در سال ۱۳۹۸-۱۳۹۷ متوقف شد. اف ام ایکس ۴۶۰  در همان سال‌های پایانی به تعداد محدود (حدود ۱۷۰) به مونتاژ رسید. کیفیت و کارایی بسیار بالای این کامیون باعث شد محبوبیت این کامیون علیرغم عرضه محدود آن بسیار بالا برود.

مشخصات فنی این کامیون کمپرسی با نسخه باری خود (اف ام معمولی) کاملا یکسان است. موتور این کامیون ۱۲.۸ لیتری ۶ سیلندر است. این موتور توربوشارژر  ۴۶۰ اسب‌بخار قدرت و ۲۳۵۰ نیوتون‌متر گشتاور تولید می‌کند. این موتور که dc13cb نام دارد با موتور ولوو اف اچ۵۰۰ مشابه و استاندارد آلایندگی این موتور یورو ۵ است. البته مشخصات موتوری این کامیون که پیش‌تر گفته شد فقط مختص به نسخه موجود در بازار ایران بوده و ولوو در بازار جهانی این کامیون را با دو دسته موتور D11C و D13C با رنج قدرتی 330 تا 500 اسب‌بخار عرضه می‌کند.

در بازار جهانی اف ام ایکس با ۳ گیربکس دستی و ۲ گیربکس اتوماتیک عرضه می‌شود که نسخه مونتاژ شده آن در ایران از نوع ۱۲ سرعته اتوماتیک آی شیفت (i-shift) است که با کد VT2612F شناخته می‌شود. این گیربکس علاوه بر ۱۲ دنده جلو ۴ دنده عقب نیز دارد. اگر بخواهیم کمی از امکانات این گیربکس بگوییم باید به قابلیت تعویض دنده دستی، حالت LOW ، ECO و POWER اشاره کرد. زمانی که گیربکس در حالت اکو باشد مصرف سوخت به شدت پایین می‌آید. در حالت پاور، گیربکس برای دستیابی به حداکثر گشتاور دنده‌ها را در دور موتورهای بالاتری نسبت به حالت نرمال تعویض می‌کند. حالت لو (LOW) نیز به گونه‌ای قدرت را محدود می‌کند که در مکان‌های تنگ و شلوغ مانند پارکینگ‌ها، کنترل کامیون از دست راننده خارج نشود. در بازار جهانی اکثر گیربکس‌های آی شیفت مجهز به ریتاردر هیدرولیکی، پمپ اضطراری و خنک‌کننده‌ی واسکازین است. اما متاسفانه هیچ کدام از اف ام ایکس‌های مونتاژی در ایران این قابلیت‌ها را ندارند.

هر سه محور ولوو اف ام ایکس ۴۶۰ از فنرهای شمش ۸ لایه بهره می‌برند که بسیار مستحکم هستند. دیفرانسیل‌ها نیز از نوع توپی طلا پنج پیم هستند. ولوو اف ام ایکس ۴۶۰ ۴×۶ است یعنی هنگام انتقال قدرت دو دیفرانسل عقب درگیر می‌شوند. مجموع وزن ناخالص این کامیون ۲۶ تن است که با کسر وزن خود کامیون (حدود ۱۰ تن) می‌تواند تا ۱۶ تن بار را حمل کند. البته با توجه به توانایی و قدرت بالای این کامیون برخی از راننده‌ها در جاده‌های کفی بعضا تا ۴۰-۳۰ یا حتی ۵۰ تن هم بار می‌زنند!

ترمزهای جلو و عقب اف ام ایکس ۴۶۰ دیسکی و از نوع بادی دو مداره مستقل هستند. تانک هوا این کامیون ظرفیت بالایی دارد و به ندرت دیده شده ترمز خالی کند.

قسمت زیرین کابین که محل قرارگیری موتور، کارتل، زیر رادیاتور و شیلنگ‌های آن است با یک صفحه فولادی به ضخامت ۳ میلی‌متر پوشانده شده تا این قطعات در برابر برخورد سنگ‌ریزه و... آسیب نبینند. نسل جدید چراغ‌های ولوو که Bi-Xenon نام دارد بر روی این کامیون قرار دارند. این چراغ‌ها می‌توانند به راحتی تا ۳۰۰ متر جلوتر را روشن کنند. این چراغ‌ها مجهز به سنسور تنظیم شدت نور نسبت به محیط بوده و در هنگام غروب یا طلوع خورشید بسیار کارآمد است.

طول، عرض و ارتفاع این کامیون به ترتیب ۷۴۶۵، ۲۵۵۰ و ۳۰۲۵ میلی‌متر می‌باشد. مخزن سوخت اف ام ایکس، ۴۱۵ لیتر گنجایش دارد. همچنین ظرفیت مخزن ادبلو ۴۸ لیتر است. در موتور این کامیون ۴۰ لیتر مایع خنک کننده و ۳۳ لیتر روغن جای می‌گیرد. فرمان این کامیون هیدرولیکی و حدود ۲.۵ دور به سمت  راست یا چپ می‌چرخد.

همچنین بخوانید:  نگاهی به قوی‌ترین کشنده ماک کشور

کابین این ولوو بر روی دو بالن هوا و دو فنر سوار است (البته نسخه موجود در بازار ایران فاقد تعلیق بادی هستند). صندلی راننده و شاگرد در این کامیون بادی است. داشبورد اف امک ایکس ۴۶۰ با نسخه اف ام معمولی کاملا یکسان و تنها تفاوت این دو کابین، نبود جای خواب در نسخه اف ام ایکس است.

کارایی بسیار بالا، نقطه ضعف‌های بسیار کم و از همه مهم‌تر عرضه محدود این کامیون موجب شده تا قیمت آن در بازار ایران کمی غیرمنطقی باشد. در تابستان سال ۱۴۰۲ اف ام ایکس ۴۶۰ کارکرده (زیر ۵۰۰ هزار) در رنج قیمتی ۸ تا ۱۲ میلیارد تومان قرار می‌گیرد که برای یک ولوو لو اپشن ۴ ساله، بالا محسوب می‌شود.