در این نوشته کوشش بر این دارم که تا حدی اطلاعاتی جامع در اختیار شما قرار دهم؛ بااین‌حال ممکن است برخی خوانندگان با نظر من موافق نباشند، بنابراین اگر شما نظر دیگری دارید در کامنت‌ها بیان کنید.
این پیشرانه از سری XU گروه پژو-سیتروئن و دارای حجم دقیق 1761cc، کورس پیستون 81.4 mm، 8 سوپاپ، قطر سیلندر 83 mm و نسبت تراکم 9.3 است.
XU7 در ابتدای ورود به ایران با کد jpk مورد استفاده بود. این نسخه به دلیل تراکم کمتر، نسبت به نسخه فعلی با کد jp/l3 LFZ که از اوایل دهه هشتاد جایگزین آن شد، قدرت و گشتاور کمتری ارائه می‌داد.
پیشرانه نامبرده در 1982 متولد شد و تا سال 2000 همچنان در سیتروئن Xsara نصب می‌شد. پس از آن PSA با تعویض سرسیلندر با نمونه 16 سوپاپ و همچنین جایگزینی متعلقات دیگر، تا سال‌های زیادی از آن بهره گرفت.
سوگلی ایران‌خودرو، کاربری کاملاً خانوادگی دارد. بااین‌حال این پیرمرد پرتوان در رقابت با TU5 و EF7 نشان داده که هنوز هم حریف می‌طلبد.
یک دهه پیش مطالعه‌ای روی افزودنی‌های بنزین مانند اتانول و MTBE انجام و در آن از XU7jp ایران‌خودرو استفاده شد. طبق نتایج آزمایش‌های این مطالعه، پیک گشتاور پیشرانه در دور 3000 rpm قرار دارد ولی موضوع مهم‌تر این است که در حالت بار کامل، یعنی بیشترین فشار متوسط 100 چرخه کاری پیشرانه، و در صورت استفاده از بنزین اکتان 87، بالای 95 درصد گشتاور در دامنه 2250 – 4500 rpm در دسترس است. همین‌طور بیش از 90 درصد گشتاور میان دورهای 2000 – 4750 rpm تولید می‌شود.
اما اگر روی XU7 از سرسیلندر 16 سوپاپ و منیفولد و دریچه هوای XUM استفاده کنید، این دامنه بسیار بلندتر خواهد شد و آن را از هر نظر بی‌رقیب خواهد کرد.
موضوع مهم دیگر این است که اگر از بنزین سوپر یا مکمل اتانول و MTBE استفاده کنید، پیک گشتاور را در دور 2750 rpm و پیک قدرت را در دور 6000 rpm (با بنزین معمولی در 5500 rpm) به دست خواهید آورد.
در حالت استفاده از بنزین معمولی خودروی شما بیشینه گشتاور 143 n.m و بیشینه قدرت 92 اسب بخار خواهد داشت. بنابراین می‌توان دریافت که اطلاعاتی که ایران‌خودرو درباره این پیشرانه منتشر کرده (گشتاور 153 n.m و قدرت 100 hp) در صورت استفاده از بنزین سوپر و شرایط نزدیک به آزمایشگاه به دست خواهد آمد. به همین شکل در مورد دو پیشرانه TU5 (142n.m و 110(hp و EF7(159n.m و 115hp) نیز این اعداد در شرایط آزمایشگاهی و با سوخت با اکتان بالا هستند.
ایران‌خودرو در دفترچه‌ای که به همراه خودروهای دارای پیشرانه XU7 ارائه کرده نیز، بنزین مناسب مصرف را با اکتان 95 آورده است. پس پیشرانه مورد بحث سازگار با بنزین سوپر با اکتان 95 است ولی با سوخت گاز طبیعی سازگاری چندانی ندارد، بااین‌حال با توجه به اینکه این نوع سوخت (CNG) به طور گسترده در XU7 مصرف شده، طبق تجربه استهلاکی کمتر از انتظار دارد.
ناگفته نماند که در میان پیشرانه‌های دیگر ایران‌خودرو، این بهترین سازگاری را با بنزین معمولی اکتان 87 دارد و ازآنجاکه فعلاً بنزین سوپر به‌ندرت یافت می‌شود، می‌توان گفت ازاین‌جهت بعد از پیشرانه B3 یورو 2 پراید، بهترین انتخاب برای استفاده بنزین در ایران است.
اکتان مناسب برای سه پیشرانه پرتیراژ ایکو با توجه به ضریب تراکم آن‌ها عبارت‌اند از:
XU7: 96, TU5:101, EF7:104
پس دو پیشرانه جوان ایران‌خودرو بسیار به کیفیت بنزین وابسته هستند و استفاده از بنزین معمولی به شدت استهلاکشان را افزایش خواهد داد.
جدا از این، TU5 و EF7 به دلیل دمای کاری بالاتر و همچنین نیاز به دور موتور بیشتر برای کشش بهتر و همین‌طور جنس بلوک چدنی که گرمای زیادی را ذخیره می‌کند، نیاز به روغن مرغوب‌تری دارند که مستلزم هزینه بیشتر است.
اما برسیم به بازده گرمایی. خودروی شما بیشترین بازده گرمایی و کمترین مصرف سوخت را در دور 3500 – 4000 rpm دارد. اگر متوجه شدید که زیر فشار، نشانگر آب خودرو در حال بالا رفتن است بهتر است دنده را سبک کرده و دور پیشرانه را تا محدوده 2500 – 3000 rpm پایین بیاورید. چراکه کمترین بازده گرمایی را خواهد داشت.
توصیه‌هایی برای راندن XU7jp:
اگر GLX 405، پارس سال و سمند LX در اختیار دارید، بدانید که با خودرویی خانوادگی و مناسب سرنشینان زیاد طرف هستید.
این پیشرانه پیک گشتاور خود را در دورهای پایین به دست می‌دهد و نیاز به تعویض دنده را به‌ویژه در هنگام سبقت گرفتن برطرف می‌کند و به همین دلیل نیز از شتاب اولیه بهتری در برابر EF7 و TU5 برخوردار است. ولی به خاطر سوپاپ کمتر و طراحی منیفولد، محدودیت تنفس در دورهای بالا دارد که خود را در افت شدید گشتاور و کشش در دورهای پس از 4000 rpm نشان می‌دهد و به همین خاطر در شتاب ثانویه و سرعت بیشتر از 130 kmh مغلوب حریفان خود خواهد شد. این جایی است که با تعویض سرسیلندر با سوپاپ‌های بیشتر و دیگر متعلقات شامل منیفولد و دریچه گاز با دِبی هوای بیشتر، برتری خود را در سرعت‌های بالا نیز حفظ خواهد کرد.
بنابراین بهتر است دنده‌ها را حداکثر تا دور 4500 rpm تعویض کنید تا هم شتاب بیشتری نصیبتان شود و هم پیشرانه بخت‌برگشته فشار کمتری را متحمل شود.
در مورد واشر سرسیلندر نیز هیچ جای نگرانی نیست. درصورتی‌که سیستم خنک‌کننده خودرو سالم باشد، از ضد یخ استفاده کنید و پیچ‌های سرسیلندر را با ترکمتر سفت کنید و چنانچه دور پیشرانه را بالای 5000 نگه ندارید، استهلاکی حتی کمتر از دو پیشرانه دیگر خواهید داشت.
XU7 نیز پیشرانه‌ای گرم‌کار است، در دمای 97 درجه (خط وسط نشانگر آب) دور کند فن و در 105 درجه (خط بعد از وسط) دور تند فن روشن می‌شود؛ در صورت استفاده از نسبت مناسب ضدیخ، آب رادیاتور حداقل تا 110 درجه به جوش نخواهد آمد و واشر سرسیلندر دچار پوسیدگی نخواهد شد.
در پایان باید گفت، درحالی‌که بیشتر از یک دهه از عرضه TU5 و EF7 می‌گذرد، بالای 50 درصد از تولیدات سالیانه ایران‌خودرو در گروه پژو و سمند و بیشتر تاکسی‌های شهری و بین‌شهری از XU7 استفاده می‌کنند. تاکسی‌هایی که در گرمای تابستان با 5 سرنشین و کولر و با استفاده از سوخت گاز، روزانه مسیر بسیار زیادی را می‌پیمایند، حساب دوام مناسب و استهلاک کم خود را پس داده‌اند. البته که باید با مصرف سوخت و سر و صدای زیاد آن نیز کنار بیایید.
درست است که این پیشرانه از رده خارج و قدیمی است ولی با در نظر گرفتن بازار دست دوم بهتر و قیمت کمتر قطعات و دستمزد، مشخص است که در ایران انتخاب بهتر همین است.
نویسنده: آرین
در همین رابطه بخوانید: مشخصات موتورهای خودرو ایرانی