سود ایرانخودرو کجا میرود؟ سونامی هزینههای تولید
خطوط تولید ایرانخودرو با همان ریتم همیشگی در حال کارند، اما پشت دیوارهای این کارخانه، جنگی بیصدا و نفسگیر در جریان است. نبردی میان هزینههایی که سر به فلک کشیدهاند و قیمتهایی که به سختی از جایشان تکان میخورند.
این یک معادله ساده اما ترسناک است: وقتی دخل و خرج با هم نمیخواند، بحران از راه میرسد. در شش ماه گذشته، یک سونامی افزایش قیمت، صنعت قطعهسازی را درنوردیده و ترکشهای آن مستقیم به قلب خطوط تولید اصابت کرده است.
جهش بیسابقه در هزینههای تولید
آمارها تکاندهندهاند. ورق گرم ۵۷٪، ورق سرد ۶۱٪، آلومینیوم ۴۴٪ و پلیپروپیلن، مادهای حیاتی در ساخت قطعات پلاستیکی، نزدیک به ۶۰٪ گرانتر شدهاند. این اعداد فقط یک سری درصد نیستند؛ آنها هزینه مستقیم ساخت هر خودرو، از سورن پلاس و رانا پلاس گرفته تا دنا توربو هستند.
در مقابل این طوفان، قیمت محصولات ایرانخودرو در کارخانه بهطور میانگین تنها ۵ درصد رشد کرده است. سیاستی که شاید در نگاه اول به نفع مصرفکننده به نظر برسد، اما در واقع زنگ خطری جدی برای سلامت مالی بزرگترین خودروساز کشور است و فشار خردکنندهای به این مجموعه وارد میکند.
نقطه عطف: خصوصیسازی و مدیریتی جدید
این چالش بزرگ درست در یکی از حساسترین مقاطع تاریخ ایرانخودرو رخ داده است. نقطه عطف ماجرا به بهمن ۱۴۰۳ (فوریه ۲۰۲۵) بازمیشود؛ زمانی که این شرکت رسماً خصوصی شد و سکان هدایت آن به مدیریتی جدید سپرده شد. تیم جدید با یک برنامه روشن وارد میدان شد: اصلاح ساختار مالی، ارتقای کیفیت، کاهش بدهیها و حرکت سریع به سمت فناوریهای نوین.
نتایج این رویکرد خیلی زود خود را نشان داد. تا نیمه دوم سال ۱۴۰۴ (اواخر ۲۰۲۵)، معوقات تحویل خودرو به صفر رسید، شکایات مشتریان تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کرد و مهمتر از همه، نخستین نمونههای خودروی هیبریدی داخلی وارد فاز تستهای فنی شدند.
آینده روی خط باریک بقا و پیشرفت
تحلیلگران معتقدند ایرانخودرو آگاهانه اجازه نداده است که این افزایش هزینهها مستقیماً به جیب مصرفکننده منتقل شود. یک استراتژی پرریسک برای حفظ آرامش بازار که البته حاشیه سود شرکت را به شدت تحت فشار قرار داده است. این وضعیت، اصلاحات ساختاری و افزایش بهرهوری را از یک انتخاب به یک ضرورت اجتنابناپذیر تبدیل کرده است.
حالا این خودروساز در آستانه یک گذار حیاتی قرار دارد. با برنامهریزی برای تولید انبوه خودروی هیبریدی «تارا» تا سال ۱۴۰۵ (۲۰۲۶) و بهبود محسوس تصویر برند در میان مردم، ایرانخودرو تلاش میکند از یک مونتاژکار سنتی به یک بازیگر فناور در صنعت خودرو تبدیل شود. موفقیت در این گذار، پاسخی است به این سوال که آیا این غول صنعتی میتواند از جنگ پنهان هزینهها سربلند بیرون بیاید یا خیر.
به نظر شما، آیا سیاست کنترل قیمت ایرانخودرو در بلندمدت پایدار خواهد بود؟