از 25 خرداد، پیش فروش چند مدل از خودروهای سایپا بدون قرعه کشی خواهد بود

بنابر اعلام وزارت صمت، برنامه‌ی مشخصی برای حذف قرعه‌کشی از سامانه فروش خودرو تعیین شده است. طبق جدول، از 25 خردادماه چند مدل از تولیدات سایپا، به صورت فروش فوق العاده و طرح مشارکت از طریق سامانه یکپارچه تخصیص خودرو عرضه خواهند شد. در مجموع، تا اواخر شهریورماه  امسال، 50 مدل از خودروهای مونتاژ ایران، بدون قرعه‌کشی پیش‌فروش می‌شوند.

اواخر سال 1400، رضا فاطمی‌ امین وزیر صمت وعده داد در سال  ۱۴۰۱ قرعه‌کشی از طرح‌های فروش شرکت‌های خودروساز حذف شود؛ اما با گذشت سه ماه از سال جدید، همچنان میلیون‌ها نفر برای پیش‌خرید خودرو ثبت نام می‌کنند و فقط از طریق قرعه‌کشی، شانس موفقیت دارند.

ظاهرا تصمیم وزارت صمت برای حذف قرعه‌کشی از سامانه فروش خودرو به ثمر رسیده و می‌توان امیدوار بود تا پایان سال، تولیدات ایران خودرو هم بی‌نیاز از قرعه‌کشی، پیش‌فروش شوند. از سویی دیگر، باید توجه داشت که خودروهای خارج از قرعه‌کشی سایپا، شامل ساینا، ساینا S، کوئیک S و کوئیک R و شاهین، چندان پرمشتری و پرتقاضا نیستند. مثلا سایپا شاهین در بازار آزاد با قیمتی کمتر از قیمت رسمی کارخانه معامله می‌شود و عملا، خریداری برای ثبت نام اینترنتی ندارد. کوئیک R هم 220 تا 230 میلیون تومان در بازار آزاد قیمت‌گذاری شده؛ درحالی‌که قیمت کارخانه‌ای این خودرو، 180 میلیون تومان است. چنین شرایطی باعث می‌شود، واریز پول و چند ماه گذشت زمان برای تحویل خودرو، ثبت نام برای خرید کوئیک R را غیر منطقی و زیان‌ده جلوه دهد.

هم‌اکنون بسیاری از تولیدات ایران خودرو با اختلاف قابل توجه نسبت به قیمت کارخانه در بازار آزاد معامله می‌شوند. مثلا پژو پارس برای افرادی که موفق به ثبت نام در قرعه کشی شوند، 185 میلیون تومان هزینه خرید دارد اما قیمت این مدل در بازار آزاد، 320 میلیون تومان است. دنا پلاس توربو اتوماتیک هم در بازار آزاد، حدود 520 میلیون تومان قیمت دارد اما توسط کارخانه، 400 میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است.

تا زمانی که پیش‌خرید خودرو از کارخانه و فروش در بازار آزاد، سودآور باشد، میلیون‌ها نفر برای ثبت نام وجود خواهند داشت و حذف قرعه‌کشی، عملی نخواهد شد. در شرایطی که سایپا و ایران خودرو، ناتوان از پاسخ به نیاز مردم هستند؛ ظاهرا تنها دو راه برای کاهش تقاضا وجود دارد. مورد اول، واردات خودروهای خارجی با قیمت و کیفیت رقابتی است که البته با توجه به حمایت دولت‌مردان از خودروسازان داخلی، بعید به نظر می‌رسد. راه‌کار دوم که احتمالا از تابستان 1401 اجرا خواهد شد، افزایش قیمت خودروهای ایرانی و کاهش فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار است تا سودآوری ثبت نام و پیش‌فروش خودرو برای عامه‌ی مردم، کم‌جاذبه شود. این موارد، می‌توانند وعده‌ی وزیر صمت برای حذف قرعه کشی از سامانه تخصیص خودرو را عملی کنند.