مروری بر تاریخچه کیا به بهانه پنجاه‌سالگی خودروساز کره‌ای

کیا این روزها با خودروهایی مثل تلوراید و مدل‌های الکتریکی همچون EV6 و EV9، به شرکت موفقی تبدیل شده است ولی این خودروساز کره‌ای تاریخچه‌ای طولانی دارد که به نیم قرن پیش بازمی‌گردد. کیا در حالی امسال پنجاهمین سالگرد تأسیس خود را جشن می‌گیرد که شاید هیچ‌کس خارج از کره جنوبی خبر از این پیشینهٔ طولانی نداشته باشد.

پیشینهٔ کیا به سال 1944 و شرکت صنعتی کیونگ‌سونگ بازمی‌گردد. این شرکت که ابتدا به ساخت قطعات دوچرخه و سپس خود دوچرخه می‌پرداخت، در سال 1952 به شرکت صنایع کیا تغییر نام داد. پس از جنگ کره و تجزیهٔ این کشور بعد از جنگ جهانی دوم، زندگی اکثر کره‌ای‌ها بسیار دشوار شد و دوچرخه اولین گام برای حرکت دوبارهٔ این کشور محسوب می‌شد. فصل بعدی داستان کره جنوبی بسیار شبیه داستان بازسازی ژاپن پس از جنگ جهان دوم بود. با سرازیر شدن کمک‌های آمریکا به این کشور، تولید موتورسیکلت‌ها و پیکاپ‌های سه‌چرخ در کره آغاز شد. در این دوران، کیا به‌صورت تحت لیسانس اقدام به تولید موتورسیکلت‌های هوندا و وانت‌های سه‌چرخ مزدا مثل T600 می‌کرد.

این وانت‌های سه‌چرخ که در کشورمان هم عرضه شدند، آن‌قدر در گذراندن کره از روزهای سخت نقش داشتند که دولت کره در سال 2008 رسماً آن‌ها را به‌عنوان دارایی فرهنگی به ثبت رساند. در سال 1974 نیز فصل جدید داستان زندگی کیا با کمک مزدا آغاز شد. در این سال، شرکت کره‌ای اولین خودروی سواری خود را با نام بریسا معرفی کرد که بر اساس مزدا فامیلیا ساخته شده بود. این دو خودرو به‌جز تفاوت‌های جزئی در طراحی بیرونی، تقریباً باهم یکسان بودند ولی بریسا آغازگر دوران خودروسازی کره بود زیرا هیوندای پونی به‌عنوان اولین خودروی تولید انبوه کره‌ای یک سال بعد از این معرفی شد. بریسا هرچند از ابتدا توسط کیا طراحی و توسعه پیدا نکرده بود ولی 90 درصد از قطعات آن در خود کره ساخته می‌شد.

بریسا ابتدا با یک پیشرانهٔ 1000 سی‌سی با حدود 60 اسب بخار قدرت و یک گیربکس چهار سرعتهٔ دستی تولید می‌شد. این خودرو هرچند مشخصات هیجان‌انگیزی نداشت ولی برای کشوری که تازه در حال ایستادن روی پاهای خود بود، گزینهٔ بسیار مناسبی به‌حساب می‌آمد. همچنین زمانی که در دههٔ 70 بحران‌های سوخت رخ داد، بریسا به دلیل مصرف سوخت پایین، محبوبیت زیادی پیدا کرد.

در سال 1979، در بحبوحهٔ تظاهرات ضد دولتی در کره، رئیس‌جمهور این کشور «پارک چونگ هی» پس از نزدیک به دو دهه حکومت، ترور شد. بلافاصله پس‌ازاین اتفاق، یک کودتای نظامی توسط ژنرال «چون دو هوان» شکل گرفت. یکی از نخستین اقدامات ژنرال چون، تحکیم صنعت خودروسازی کره بود و به همین دلیل، کیا را به توقف تولید خودروهای سواری در سال 1981 مجبور کرد. این شرکت حالا فقط مجاز به تولید کامیون‌های سبک بود و این وضعیت تا اواسط دههٔ 80 ادامه داشت تا اینکه در سال 1987 انتخابات ریاست جمهوری دموکراتیک در کره برگزار شد و سرانجام کیا در اواخر دههٔ 80 با ساخت مدل‌هایی بر اساس خودروهای مزدا، دوباره تولید خودروهای سواری را از سر گرفت. در سال 1993 نیز این شرکت با افتتاح چهار نمایندگی، وارد بازار آمریکا شد. کیا و هیوندای در سال 1998 به هم پیوستند و کیا در سال 2005 پنج میلیونمین خودروی خود را صادر کرد. این فرایند ابتدا با صادرات بریسا به کشورهایی مثل یونان و کلمبیا آغاز شده بود.

سال گذشته کیا بیش از سه میلیون خودرو در سراسر جهان به فروش رساند ولی این شرکت هیچ‌گاه فراموش نخواهد کرد که این موفقیت با بریسا کوچولو آغاز شد. خودروی مردمی سخت‌کوشی که بسیاری از کره‌ای‌ها را ماشین‌دار کرد و چیزی شبیه پیکان برای ما ایرانی‌ها بود. بریسا به‌نوعی یک نماد فرهنگی برای کره محسوب می‌شود و در دههٔ 70 و اوایل دههٔ 80، در خیابان‌های سئول فراوان دیده می‌شد. این خودرو همچنین در سال 2017 با حضور در فیلمی بنام «یک راننده تاکسی» که نامزد کره جنوبی در نوزدهمین دوره جوایز اسکار بود، شهرت بیشتری پیدا کرد. حال کیا برای نشان دادن میراث برند خود، یک نمونه از بریسا را بازسازی کرده و در کنار وانت سه‌چرخ T600 در قلب سئول به نمایش درآورده است.