قوی‌ترین لوکوموتیوهای بخار دنیا؛ از یلو استون و Y6a تا XA و P-1

لوکوموتیوهای بخار زمانی جزو قوی‌ترین وسایل نقلیه دنیا بوده‌اند و توانایی کشیدن صدها خودرو را داشته‌اند. ابعاد و وزن قابل‌توجه به همراه سرعت مطلوب باعث جلب نظر این لوکوموتیوها شده است. زمانی که بخواهید یک قطار یا لوکوموتیو را با قطار دیگری مقایسه کنید معمولاً فاکتورهایی همچون قدرت تولیدی یا ابعاد فیزیکی را در نظر خواهید گرفت اما برخی لوکوموتیوها و مخصوصاً آن‌هایی که برای باربری ساخته شده‌اند توانایی حمل محموله‌های سنگین را دارند. به همین خاطر است که حمل بارهای سنگین نیز به اندازه حداکثر سرعت مهم است. برای مثال برخی افراد می‌گویند یونیون پسیفیک بیگ بوی قوی‌ترین لوکوموتیو بخار دنیاست. این ادعا صحیح است چراکه چنین لوکوموتیوی امروز نیز وجود دارد درحالی‌که تمامی لوکوموتیوهای دیگر لیست ما دیگر وجود ندارند و یا فقط در موزه به نمایش درآمده‌اند؛ اما زمانی که تاریخچه لوکوموتیوها را بررسی کنیم، حتی گشتاور 183,544 نیوتون متری بیگ بوی هم با قوی‌ترین موتورهای بخار ساخته شده قابل‌مقایسه نخواهد بود. به همین منظور می‌خواهیم قوی‌ترین لوکوموتیوهای بخار دنیا را خدمت شما عزیزان معرفی کنیم تا به عظمت آن‌ها پی ببرید.

همچنین بخوانید: سریع‌ترین قطارهای جهان؛ از شینکانسن تا شانگهای مگلو با سرعت 400 کیلومتر برساعت!

یلو استون بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین لوکوموتیو بخار دنیا محسوب می‌شود و وزن آن به 624 تن می‌رسد. این لوکوموتیو که برای راه‌آهن آیرون رنج و چند بخش دیگر ساخته شد از موتوری با 6250 اسب بخار قدرت استفاده می‌کرد و توانایی رسیدن به حداکثر سرعت 72 کیلومتر در ساعت را داشت؛ اما آنچه برای باربری یک قطار اهمیت دارد گشتاور است و گشتاور یلو استون به 189,940 نیوتون متر می‌رسید که 3.5 درصد بیشتر از گشتاور یونیون پسیفیک بیگ بوی بود. یلو استون برای حمل محموله‌های سنگین آهن از معدن طراحی شده بود.

لوکوموتیوهای کلاس Y جزو محصولات محبوب در اوایل قرن بیستم بودند اما از همان ابتدا جایگاهی بین قوی‌ترین‌ها نداشتند ولی با معرفی لوکوموتیو Y6a همه‌چیز تغییر کرد. این قطار به اندازه رقبا سریع نبود و موتور 5600 اسب بخاری آن حداکثر سرعت 80 کیلومتر در ساعت را فراهم می‌کرد و عجیب اینکه گشتاور 171,969 نیوتون متری‌اش هم رکورد جدیدی را ثبت نمی‌کرد؛ اما Y6a در نهایت ارتقا یافت و گشتاورش به 225,065 نیوتون متر رسید که افزایش 30 درصدی را نشان می‌داد. به این ترتیب، قطار موردبحث می‌توانست بیش از 47 هزار تن محموله را بکشد که به معنی یدک کشی حدود 331 خودروی دارای ظرفیت کامل است. متأسفانه این لوکوموتیو دیگر در هیچ کجای دنیا بکار گرفته نمی‌شود اما یکی از آن‌ها در موزه حمل‌ونقل سنت لوئیس قرار دارد.

زمانی که به لوکوموتیوهای بخار فکر می‌کنید معمولاً قطارهایی به ذهن می‌آیند که فواصل طولانی را بین ایالت‌های مختلف آمریکا طی کرده‌اند اما موضوع ویرجینین ریل ویز XA متفاوت است. این قطار محصولی آزمایشی بود که توسط بالدوین لوکوموتیو ورکس ساخته شد و از طراحی سه‌تایی استفاده کرد به این معنی که موتور قطار دارای سه مجموعه سیلندر و چرخ بود. XA علیرغم توانایی‌های روی کاغذ بسیار کند بود و حداکثر سرعتش فقط به 8 کیلومتر در ساعت می‌رسید. البته نیازی نبود که XA سریع باشد زیرا برای این کار ساخته نشده بود بلکه اولویت اصلی آن کمک به دیگر قطارها برای عبور از شیب‌های تند بود تا بتوانند به نیروی جاذبه غلبه کنند. اینجا بود که گشتاور 225,879 نیوتون متری XA بکار می‌آمد. قطار موردبحث توانایی حمل بیش از 47 هزار تن محموله را داشت. XA در نهایت به دو لوکوموتیو مجزا تقسیم شد.

ایری کلاس P-1 یک لوکوموتیو دیگر با طراحی سه‌تایی بود و گشتاور آن به 238,971 نیوتون متر می‌رسید. چنین گشتاور عظیمی توانایی حمل بیش از 50 هزار تن محموله را فراهم می‌ساخت. البته این لوکوموتیو توانایی حمل محموله‌های سنگین‌تر را نیز داشت و حتی اخباری درباره ظرفیت بارگیری عجیب آن منتشر شده بود هرچند جزئیات این خبرها در دسترس نیست. اولین نمونه P-1 توسط بالدوین که لوکوموتیو XA را تولید کرده بود ساخته شد. ون این قطار به 530 تن می‌رسید. P-1 هم مثل XA کند بود و حداکثر سرعتش به 16 کیلومتر در ساعت می‌رسید اما هدف از ساخت آن کمک به دیگر قطارها به منظور حرکت در سربالایی‌ها بود.

قوی‌ترین لوکوموتیو بخار دنیا دارای طراحی چرخ 2-10 10-2 و سیلندرهای فشار پایین 48 اینچی است. این لوکوموتیو همچنین از بزرگ‌ترین بویلر بکار رفته در قطارهای سراسر جهان برخوردار است. زمانی که کلاس AE در نسخه استاندارد خود ساخته شد فقط 199,576 نیوتون متر گشتاور داشت اما با برخی تغییرات که در قطارهای طویل و سنگین‌وزن صورت می‌گرفت، گشتاور کلاس AE به حدود 238,623 نیوتون متر می‌رسید. با چنین گشتاوری، لوکوموتیو موردبحث می‌توانست بیش از 50 هزار تن محموله را حمل کند. با این توانایی‌ها، ویرجینین ریل ویز کلاس AE قوی‌ترین لوکوموتیو بخار دنیا لقب می‌گیرد. در مجموع 10 دستگاه از این قطارها ساخته شد اما متأسفانه همه آن‌ها تا سال 1949 اوراق شدند و نمونه‌ای از آن برای نمایش در موزه هم وجود ندارد.