آشنایی با موتورسیکلت‌های سری MT یاماها؛ استاد گشتاور!

یاماها جزو مشهورترین برندهای ژاپنی تولید کننده موتورسیکلت است. درحالی‌که دیگر شرکت‌های ژاپنی همچون سوزوکی، کاوازاکی و هوندا مشغول تولید موتورسیکلت‌هایی با راندمان و پرفورمنسی بسیار خوب هستند، یاماها روی چیز دیگری تمرکز کرده که شخصیت خاص و تجربه سواری واقعی است. به همین خاطر است که موتورسیکلت یاماها R1 سرزنده‌تر از کاوازاکی ZX-10R به نظر می‌رسد.

یاماها امروز سری محصولات متنوعی را تولید می‌کند. خانواده موتورهای سری R در پیست مسابقه حضور دارند و مدل‌های Teneres هم بخش ماجراجویی را اشغال کرده‌اند؛ اما سری موتورسیکلت‌های MT جزو متمایزترین محصولات این برند به شمار می‌روند. موتورسیکلت‌های سری MT از نوع نیکد هستند که در سراسر دنیا طرفداران بی‌شماری را گردهم جمع کرده‌اند و در واقع امضای یاماها در صنعت موتورسیکلت‌سازی محسوب می‌شوند. موتورهای MT حتی امضای کلاس نیکد هستند و این کلاس را بدون حضور یاماها نمی‌توان تصور کرد. به همین خاطر می‌خواهیم به بررسی کامل این محصولات و دلیل منحصربه‌فرد آن‌ها بپردازیم.

در نگاه اول نام MT شاید خیلی به ذهن آشنا نرسد. شاید با خود فکر کنید این دو حرف مخفف یک عبارت فنی است اما یاماها باهوش‌تر از این حرف‌هاست و به همین خاطر MT معنی خاص‌تری دارد. در واقع MT مخفف عبارت Master of Torque یا استاد گشتاور است. با سوار شدن به تمامی موتورهای MT یاماها این موضوع را تائید خواهید کرد چراکه همه آن‌ها گشتاور قابل‌توجهی را ارائه می‌کنند و این یکی از دلایل جذابیت سواری یاماهاست.

تاریخچه MT به بیش از 15 سال پیش و معرفی مدل MT-01 در سال 2005 بازمی‌گردد اما برخلاف دیگر محصولات، سری MT نیازی به استفاده از یک ویژگی ثابت ندارد. برای مثال باید به CBR اشاره کرد که در بین محصولات هوندا به خاطر چابکی و سبکی شناخته می‌شود و اولویت آن هندلینگ است نه حداکثر قدرت. موتورسیکلت‌های MT یاماها روش توسعه بی پایانی را در پیش گرفته‌اند که به یک فلسفه یعنی مونوزوکوری تکیه دارد. این عبارت ژاپنی به معنی انجام درست کارهاست. اما مونوزوکوری در موتورسیکلت MT به چه معناست؟ بر این اساس یک موتورسیکلت باید روی گشتاور تمرکز کند و هندلینگی شبیه تیغ تیز روی کره داشته باشد و البته صدای پیشرانه نیز جذاب از کار درآید. موتورسیکلت نیکد MT تمرکز زیادی روی تجربه سواری دارد و اولویت اصلی آن سرعت یا قدرت زیاد نیست. اینجاست که یاماها از دیگر رقبا متمایز می‌شود.

به سال 1999 برویم که هایابوسا سوپربایک ها را کنار زده و در آستانه ورود به قرن جدید هستیم. در نمایشگاه توکیو بود که یاماها از محصول نیکد خود با نام MT-01 رونمایی کرد. این برند می‌خواست محصولی متفاوت در مقایسه با موتورسیکلت‌های اسپرت ارائه کند و بنابراین تصمیم گرفت روی پیشرانه، گشتاور و هندلینگ تمرکز نماید. این هایپر نیکد جذاب از پیشرانه 2 سیلندر هوا خنک بزرگ سود می‌برد و هویت خاص یاماها را به نمایش می‌گذاشت. کانسپت MT-01 کاملاً در معرض توجه قرار گرفت و تست‌های تولید آن نیز شروع شد. نسخه پیش‌تولیدی این موتورسیکلت از پیشرانه 1700 واریور و فریم XJR1300 سود می‌برد و ظرفیت بالایی داشت. ژاپنی‌ها برای تولید این محصول از فلسفه جین کی کانو استفاده کردند که مشابه ارائه پرفورمنس مطابق با انتظارات و درک موتورسوار بود. به این ترتیب MT-01 به راحتی می‌توانست در جاده‌های پر پیچ و خم بتازد و به لطف پیشرانه خود پرفورمنس خوبی داشته باشد. حتی اگزوز زیر صندلی نصب شد تا صدای اگزوز تا حد امکان به موتورسوار نزدیک باشد.

نسخه تولیدی MT-01 سال 2005 در اروپا معرفی شد و اگرچه کمی زمان برد تا این موتورسیکلت با استقبال روبرو شود اما ناامید کننده عمل نکرد. رسانه‌ها تحت تأثیر این محصول قرار گرفتند اما متأسفانه امکان عرضه آن در همه کشورها وجود نداشت. با این‌ وجود یاماها ظرفیت‌های زیادی را در این سری محصول دید و در ادامه MT-03 را تولید کرد. این موتورسیکلت چابک و اسپرت از سال 2006 تا 2013 در بازار حضور داشت اما تا چند سال بعد سری محصولات MT پیشرفت چندانی را به خود ندیدند.

در همان دوران بود که تیم مهندسی یاماها موتورسیکلت‌های جدید سبک‌وزن، کم‌عرض و جمع‌وجور را توسعه دادند. قرار بود عملکرد این موتورسیکلت‌ها با حساسیت‌های انسانی هماهنگ باشد و از فلسفه جین کی کانو در آن استفاده شد تا ارتباط خوبی بین انسان و ماشین برقرار شود، چیزی که در هیچ موتورسیکلت دیگری وجود نداشت. برای این موتورسیکلت‌ها دو پیشرانه دو و سه سیلندر در نظر گرفته شدند و تمرکز اصلی هم روی گشتاور تولیدی در دورهای پایینی تا میانی بود که درست در نقطه مقابل موتورهای اسپرت دور بالا قرار می‌گرفت.

پیشرانه‌ها برای انعطاف‌پذیری بالا تنظیم شدند و البته تیم طراحی نیز فاصله بین دسته‌های کنترلی را کوتاه کرد و صندلی هم تا حد امکان نزدیک به قطعات فنی قرار گرفت. با تکمیل فرایند توسعه، باید نام جدیدی انتخاب می‌شد و سرانجام برچسب MT در نظر گرفته شد. این موتورسیکلت‌ها دنباله‌روی مدل اولیه 01 بودند بنابراین یاماها نام MT را زنده کرد و با شعار "نیمه تاریک ژاپن"، قابلیت‌های خود را به نمایش گذاشت. به این ترتیب اولین نسل موتورسیکلت‌های MT-07 و MT-09 متولد شدند. دو محصول یاد شده کلاس محصولات نیکد را دگرگون کردند و با گذشت زمان محصولات کوچک دیگری همچون MT-125، MT-15، MT-25 و MT-03 توسعه یافتند. مدل‌هایی با وزن متوسط هم شامل MT-07 و MT-09 بودند و نهایتاً مدل MT-10 گل سرسبد این خانواده به شمار می‌رفت.

با بررسی موتورسیکلت‌های سری MT یاماها می‌فهمید که همه آن‌ها شبیه هم نیستند. بله عناصر مشترکی وجود دارد اما هر محصول از ویژگی‌های منحصربه‌فردی سود می‌برد. این موتورسیکلت‌ها از قوانین یکسانی پیروی نمی‌کنند اما طراحی آن‌ها هسته اصلی محصولات MT را به همراه دارد. در واقع وجه مشترک همه موتورسیکلت‌های MT طراحی آن‌ها نیست بلکه ایده گشتاور و چابکی بالاست.

اما وضعیت فعلی خانواده محصولات MT یاماها چگونه است؟ در آمریکا چهار محصول عرضه می‌شود که کوچک‌ترین آن‌ها مدل MT-03 با پیشرانه 2 سیلندر است که برای تازه‌کارها طراحی شده و بیشتر برای ترددهای خیابانی کاربرد دارد. یک پله بالاتر مدل MT-07 مشهور با وزن متوسط قرار می‌گیرد و بسیاری از افراد آن را جانشین معنوی سوزوکی SV650 می‌دانند. سومین محصول با نام MT-09 شناخته می‌شود که پیشرانه 3 سیلندر خطی دارد و نسخه SP آن از سیستم تعلیق اولینز، ترمزهای برمبو و سیستم‌های الکترونیکی ارتقا یافته سود می‌برد. نهایتاً به گل سرسبد این خانواده یعنی مدل MT-10 و نسخه SP می‌رسیم که بهترین موتورسیکلت ژاپنی سال 2024 است. محصولات MT هرگز قوی‌تری یا سریع‌ترین عضو کلاس نبوده‌اند اما تجربه سواری آن‌ها تقریباً غیرقابل شکست است. این موتورسیکلت‌ها نیمه تاریک ژاپن را به نمایش می‌گذارند.