کاهش قیمت خودرو در کشاکش رقابت و حمایت

ظاهرا قرار نیست بلاتکلیفی و آشفته بازار خودرو به انتها برسد. از یک سو شورای رقابت با حمایت مصرف کنندگان وارد عرصه شد و ترمز افزایش قیمتها را کشید. و از سویی سازمان حمایت از تولید کنندگان با همراهی خودروسازان بازی دیگری را پی گرفته اند. شورای رقابت در حالی قرار بود اول اردیبهشت دستورالعمل قطعی قیمت‌گذاری خودرو را تعیین کند که پیش از تصویب دستورالعمل این شورا، کمیسیون اصل 90 در این زمینه پیش دستی کرد؛ با اتمام مهلت در نظر گرفته شده برای تعیین دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو و با توجه به اینکه تا عصر دیروز مصوبه‌ای از شورای رقابت در این زمینه صادر نشد، کمیسیون اصل 90 طی تصمیمی موازی با شورای یاد شده، اعلام کرد که با حضور نمایندگانی از وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو را تعیین و قیمت‌ها بین 15 تا 30 درصد کاهش خواهند یافت. پس از گذشت دقایقی از اعلام نظر کمیسیون اصل 90 در این زمینه، عضو شورای رقابت ضمن رد مصوبات این کمیسیون از نهایی شدن دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو در این شورا خبر داد. وی اعلام کرد که در جلسه دیروز برای چهار خودروی پرتیراژ کشور یک شاخص مشخص قیمت‌گذاری تعیین و برای سایر خودروها نیز شاخص‌های قیمت‌گذاری مناسب تدوین شده است. وی همچنین تاکید کرد که در دستورالعمل یاد شده مبنای قیمت‌گذاری، قیمت خودرو در سال 90 خواهد بود که قیمت جدید خودروها بر مبنای این قیمت و با در نظر گرفتن نرخ تورم که در بانک مرکزی و مرکز آمار موجود است، تعیین خواهد شد. این عضو شورا همچنین از ارزانی خودرو از امروز خبر داد و تاکید کرد که بر اساس این قیمت‌گذاری، نرخ پراید برای خودروسازان 12 میلیون و 850 هزار تومان تعیین شد.

تعلل شورای رقابت و پیش دستی سازمان حمایت

دیروز بسیاری از فعالان بازار خودرو، خودروسازان، متقاضیان خودرو، قطعه سازان و کلاً زنجیره خودروسازی کشور و مشتریان، برای شنیدن تصمیمات شورای رقابت در زمینه صدور دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو لحظه شماری می‌کردند. هر چند این لحظه شماری بیشتر برای خلاصی از بلاتکلیفی است که از اواخر اسفندماه سال گذشته گریبان خودروسازان و بازار را گرفته، اما پس و پیش شدن روزهایی که قرار بر اعلام این دستورالعمل شده نیز خود با ایجاد حساسیت‌هایی همراه بوده است. در آخرین روزهای سال 91 خودروسازان در حالی با بداهه گویی های معاون اول رییس جمهور به کاهش نیم تا یک میلیونی قیمت‌ها پرداختند که شورای رقابت با رد قیمت‌گذاری خودروسازان بلافاصله اعلام کرد که در آخرین شنبه سال، قیمت‌های قطعی و جدیدی را اعلام می‌کند. حال آنکه شنبه‌های زیادی را از پس وعده شورای رقابت در آخرین روزهای سال 91 سپری کردیم و اکنون این وعده‌ها، در اولین روز از اردیبهشت‌ماه محقق شده است. با این حال تنها کاری که شورای رقابت در چهار یا پنج روز مانده به آغاز سال جدید انجام داد اعلام تورم هزینه تولید بخشی از خودروهای داخلی بود که در پی آن نیز تکلیفی برای بازار، خودروسازان و متقاضیان خودرو مشخص نشد. در همین حال شورای رقابت پس از تعطیلات نوروزی بلافاصله اعلام کرد که در آخرین روز فروردین سال جاری به طور حتم به این بلاتکلیفی خاتمه خواهد داد و متقاضیان می‌توانند خودروی مورد نظر خود را با قیمتی ایده آل خریداری کنند. هر چند آخرین روز فروردین به اولین روز اردیبهشت تغییر کرد با این حال کمیسیون اصل 90 که پیش‌تر شورای رقابت را به کم کاری متهم و این شورا را مقصر اصلی بلاتکلیفی بازار معرفی کرده بود، در این زمینه پیش دستی کرد؛ به طوری که سخنگوی این کمیسیون عصر دیروز اعلام کرد که نمایندگان وزارت صنعت و سازمان حمایت از تولیدکنندگان [و مصرف‌کنندگان] و اعضای کمیسیون اصل ۹۰ در نشست خود درباره کاهش قیمت خودروها به توافق رسیدند و مقرر شد قیمت خودروها بر اساس نوع آنها بین 15 تا 30 درصد تقلیل یابد. وی ادامه داد: در اواخر سال گذشته ضرب‌الاجلی تعیین شده بود تا شورای رقابت دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو را تهیه و به سازمان حمایت ارائه کند که این دستورالعمل آماده و به سازمان حمایت داده شده بود لذا در جلسه دیروز توافق شد تا تمامی خودروها بر اساس نوع آنها بین 15 تا 30 درصد کاهش قیمت داشته باشد که از امروز این موضوع به خودروسازان ابلاغ می‌شود. با اعلام نظر کمیسیون اصل 90 در این زمینه بلافاصله یک عضو شورای رقابت کمیسیون اصل ۹۰ را مرجع تصمیم‌گیری برای قیمت خودرو ندانست. این عضو شورای رقابت در واکنش به تصمیم کمیسیون اصل نود مجلس برای کاهش ۳۰ درصدی قیمت خودرو گفت: این کمیسیون مرجع تصمیم گیر برای تعیین و یا کاهش قیمت خودرو نیست و شورای رقابت مرجع اصلی تصمیم‌گیری در مورد قیمت‌گذاری خودرو است. محمد علی مددی عضو ناظر مجلس شورای اسلامی در شورای رقابت با اشاره به جلسه عصر این شورا جهت تعیین قطعی قیمت خودرو، گفت: در جلسه عصر شورای رقابت که با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت و نمایندگان شرکت‌های خودروسازی برگزار می‌شود، میزان قطعی کاهش قیمت خودرو مشخص می‌شود.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: تاکنون در شورای رقابت جلسات متعددی را با دولت، نمایندگان شرکت‌های خودروسازی و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان داشته‌ایم و سعی داریم تا قیمت خودرو هم به نفع تولیدکننده و هم به نفع مصرف‌کننده واقعی شده و کاهش یابد. در همین حال پس از گذشت ساعاتی از اظهار نظر وی عضو دیگر شورای رقابت از تصویب دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو خبر داد و گفت: قیمت‌های جدید از امروز ابلاغ می‌شود و این قیمت‌ها برای خودروسازان لازم‌الاجرا خواهد بود. نادر قاضی پور در ادامه با بیان اینکه نرخ تورم بانک مرکزی و قیمت پایه سال 90 مبنای تعیین دستورالعمل قیمت جدید خودرو است، افزود: درصد کاهش قیمت خودروهای تولید داخل بسته به نوع خودرو متفاوت است.

این عضو شورای رقابت تاکید کرد: از امروز قیمت خودرو ارزان می‌شود که بر اساس این قیمت‌گذاری نرخ خودرو پراید برای خودروسازان 12 میلیون و 850 هزار تومان تعیین شد.

فهرست قیمت‌های جدید خودرو

در نهایت شورای رقابت طبق وعده‌ای که داده بود نرخ برخی از خودروها را اعلام کرد. بر اساس قیمت گذاری شورای رقابت نرخ رسمی سمند ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان، پژو ۴۰۵ با ارزش ۱۷ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان، تیبا ۱۴ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان و پراید ۱۲ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان تعیین شد.

محمد علی مددی در تشریح جزئیات نشست شورای رقابت همچنین با ارایه توضیحات بیشتری در این زمینه عنوان کرد که نرخ جدید خودرو برای خودروسازان با لحاظ ارز مبادله‌ای و برای فروشندگان در بازار آزاد با لحاظ ارز آزاد محاسبه شد. وی افزود: قیمت پراید در دستورالعمل شورای رقابت با لحاظ ارز مبادله‌ای 12 میلیون و 850 هزار تومان و ارز آزاد 14 میلیون و 470 هزار تومان تعیین شده است. به گفته مددی، سمند با ارز مبادله‌ای 18 میلیون و 700 هزار تومان و ارز آزاد 21 میلیون و 600 هزار تومان، پژو 405 نیز با ارز مبادله‌ای به قیمت 17 میلیون و 350 هزار تومان و ارز آزاد 20 میلیون و 820 هزار تومان و همچنین تیبا با ارز مبادله‌ای به ارزش 14 میلیون و 700 هزار تومان و ارز آزاد 16 میلیون و 600 هزار تومان تعیین قیمت شده است. وی ادامه داد: بر اساس دستورالعمل شورای رقابت فرمول تعیین قیمت تمام خودروها به این گونه خواهد بود که قیمت هر خودرو برابر با قیمت همان خودرو در یک سال قبل به اضافه قیمت خودرو در سال پایه (90) ضرب در میانگین وزنی با نرخ تورم به اضافه یک دوم شاخص کیفیت.

انکار و وعده ای برای آینده

در حالی برخی اعضای شورای رقابت از تعیین نرخ ۴ خودرو بر اساس دستورالعمل جدید قیمت‌گذاری خودرو خبر داده اند، جمشید پژویان ریس شورای رقابت اعلام کرد که هنوز نرخ‌ها نهایی نشده و حداکثر ۳ روز آینده با دریافت پارامترها این قیمت‌ها بیرون می‌آید. جمشید پژویان در خصوص مصوبات شورای رقابت، اظهار کرد: هنوز هیچ رقم و عددی تعیین نشده است و اظهار نظر برخی از اعضای شورا منطق ندارد. وی در واکنش به این نکته که گفته می‌شد در جلسه امروز شورای رقابت قیمت خودرو 30 الی 40 درصد کاهش خواهد یافت، افزود: اصلاً این ارقام مطرح نیست؛ زمانی که پارامترهای تعیین قیمت را از بانک مرکزی و سازمان استاندارد دریافت کردیم قیمت‌های جدید با لحاظ در دستورالعمل شورای رقابت مشخص خواهد شد. رییس شورای رقابت با تاکید بر اینکه در دستورالعمل جدید درصدی هم برای بهره‌وری تعیین شده است اضافه کرد: ظرف 2 الی 3 روز آینده قیمت‌های جدید را مشخص و اعلام می‌کنیم؛ اینکه خودرو ارزان خواهد شد یا خیر منوط به اعمال پارامترهای مذکور در دستورالعمل جدید قیمت‌گذاری خودرو است.

پژویان با اشاره به اینکه دستورالعمل شورای رقابت که برای خودروها تنظیم شده است، مبتنی بر یک مجموعه مطالعات و مبنای علمی هستند، گفت: خود خودروسازها می‌توانند بر اساس این دستورالعمل قیمت خودروها را مشخص کنند.

پژویان تصریح کرد: در این دستورالعمل‌ها متغیرهایی وجود دارد که یکی بر اساس تورم بخشی و یکی شاخص کیفیت است. مبنای محاسبه نیز بر اساس قیمت‌های فروردین ۹۱ است، همچنین خودروسازها باید سالانه دو درصد بهبود کیفیت داشته باشند. ريیس شورای رقابت وعده داد صبح چهارشنبه (چهارم اردیبهشت) قیمت‌های جدید خودروها و دستورالعمل در سایت شورای رقابت منتشر می‌شود. بر همین اساس فرمول نهایی تعیین قیمت خودرو که در یکصد و چهل و هشتمین جلسه شورای رقابت در روز یکشنبه اول اردیبهشت تصویب شد از این قرار است:

بهای هر نوع خودرو در هر سال معادل خواهد بود با بهای آن خودرو در فروردین ماه سال قبل به اضافه حاصل ضرب بهای همان خودرو در فروردین ماه سال قبل در حاصل جمع نرخ تورم سالانه همان خودرو و 50 درصد تغییر شاخص کیفیت همان خودرو در طول سال تقسیم بر بدترین شاخص کیفیت در سال قبل منهای عدد ثابت 2 درصد بهای همان خودرو در فروردین ماه سال قبل ( بهره‌وری مورد انتظار).