شفاف نیوز: حالا خودروسازان از دولت کمک فوری میخواهند و هشدار میدهند که ورشکست خواهند شد. باورش سخت است، صنعتی با حاشیه سود بالا و انحصاری که مردم مجبور به پذیرش آن و محصولاتی با انتخابهای محدود بودند، حالا با کاهش تولید روبهرو شده و کار به جایی رسیده باشد که احتمال ورشکستگی آن شنیده شود.......
خودروسازان مدتهاست که دیگر خوشخبر نیستند، خبرهای تولید همواره از کاهش حکایت میکنند و قیمتها نیز صعودی است. براساس آخرین گزارش دفتر صنایع ماشینسازی و نیرومحرکه وزارت صنعت، تولید خودرو در اردیبهشتماه سالجاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 55/8درصد کاهش یافته است و از طرفی این کاهش تیراژ و مشکلات تامین نقدینگی، تحویل خودرو با قیمتهای قبل را مقرونبهصرفه نکرد و بر همین اساس تلاشها برای افزایش رسمی قیمت خودروها آغاز شد و قیمت رسمی خودروها را همسو با بازار آزاد افزایش داد، اما افزایش قیمتها با تیراژ تولید پایین تاثیری بر حل مشکلات نداشت.
خبرگزاری مهر در ادامه خبرهای ناخوشی که از وضعیت خودروسازان به گوش میرسد، در گزارشی نوشت: درحالی که آمریکا اخیرا تحریمهای تازهای علیه صنعت خودرو ایران اعمال کرده، خودروسازان درخواست کمک فوری خود را به دولت ارسال کرده است و هشدار دادهاند: درصورتی که به صورت فوری به صنعت خودرو کمک نشود، این صنعت با بحران قطعه و رشد شدید هزینه مواجه شده و ورشکست خواهد شد..
به گفته کارشناسان صنعت خودرو، دولت آمریکا به این دلیل برای نخستینبار صنعت خودروی ایران را برای اعمال تحریم مناسب دید که این صنعت به دلیل بیتوجهی و سیاستهای غلط دولت دهم بهخصوص در ماههای گذشته در شرایط شکنندهای قرار گرفته و همین شرایط شکننده، به مثابه چراغسبزی برای دولت آمریکا عمل کرده است و آنها تصور میکنند به لطف این بیتوجهی و فشار داخلی بر صنعت خودرو، میتوانند با اعمال فشار بر طرفهای خارجی، ضربه آخر را به صنعت خودروسازی ایران وارد کنند.
در همین ارتباط یک مقام مسئول که خواست نامش در خبر ذکر نشود، نیز با بیان اینکه شرکتهای کرهای در تحریمهای تازه پیشتاز هستند، گفت: شرکتهای کرهای تامینکننده قطعات که باوجود تحریمهای سالهای اخیر همچنان با خودروسازان ایرانی کار میکردند، بهتازگی به خودروسازان ایرانی اعلام کردهاند از اول ماه جولای فروش قطعه به کشورمان را متوقف خواهند کرد.
وی ادامه داد: با این شرایط، جریان خرید قطعات، از طریق کشورها و شرکتهای واسطه و با صرف هزینه و زمان چندبرابری ممکن خواهد بود.
به همین دلیل، خودروسازان با ارائه درخواستی فوری به دولت، خواستار دریافت کمک ارزی وعدهدادهشده از سوی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و پرداخت تسهیلات بلاتکلیفمانده خود در شورای پول و اعتبار و بانکمرکزی شدهاند.
داوود میرخانیرشتی، مشاور انجمن خودروسازان، از روندی که وضعیت خودروسازان را به هشدار مبنی بر ورشکستگی رساند، به شفاف میگوید: «خودروسازان در سالهای اخیر با مشکلات مالی روبهرو بودند. در هشت سال گذشته کمیته قیمتگذاری خودرو برای تعیین قیمتگذاری خودروها یا تشکیل نشد یا مصوبهای در اینباره نداشت که این امر به سرکوب مالی خودروسازان منجر و حاشیه سود به حاشیه ضرر تبدیل شد.»
وی ادامه میدهد: «این مشکلات مالی در کارگروه حمایت از تولید مطرح شد و در اردیبهشتماه سال گذشته در کارگروه حمایت از تولید و با حضور محمدرضا رحیمی، معاون اول رییسجمهور، مصوب شد که دوهزارمیلیارد تومان وام بانکی به منظور حل مشکلات نقدینگی خودروسازان، پرداخت شود که تاکنون یک ریال هم برای حل این بحران نقدینگی به خودروسازان پرداخت نشده است.»
مشاور انجمن خودروسازان، با اشاره به نوسانات ارزی و تاثیر آن بر هزینههای تولید خودرو، تصریح میکند: «افزایش قیمت ارز، بر قیمت تمامشده خودروها تاثیر گذاشت و هزینههای تولید را بالا برد. بر همین اساس، قرار شد به صنعت خودرو نیز ارز مبادلهای تخصیص یابد، این در حالی بود که این اتفاق نیفتاد و ارز مبادلهای هم به خودروسازان نرسید.»
میرخانی با تاکید بر اینکه خودروسازان چند سالی است که زیان میدهند، یادآوری میکند: «در سالهای گذشته خودروسازان مجبور شدند بخشی از داراییهای خود را به فروش برسانند تا هزینهها تامین شود و زیان نشان داده نشود.»
وی درباره افزایش قیمت خودروها در سال گذشته که براساس تصمیم کمیته خودرو رخ داد، هم میگوید: «در پایان سال 90، کمیته خودرو بعد از سالها تصمیم گرفت برای خودروها قیمتهای جدید تعیین کند، براساس تصمیم این کمیته اجازه افزایش 20درصدی قیمت خودروها در اسفندماه داده شد، این در حالی بود که رییس سازمان حمایت در آن زمان به خودروسازان گفت که برای جلوگیری از شوک قیمتی در ماه پایانی سال، قیمتها در مرحله نخست ششدرصد افزایش یابد و در مرحله بعدی، یعنی در اردیبهشتماه 14درصد دیگر افزایش یابد، اما ایشان به وعده و حرفی که به خودروسازان زده بود عمل نکرد، خودروسازان تا پایان سال چهارهزارمیلیارد تومان ضرر کردند.»
مشاور انجمن خودروسازان، به اقدام بعدی برای افزایش قیمت خودروها اشاره میکند و یادآور میشود: «با مطرحشدن ضرردهی خودروسازان، محمود احمدینژاد موافقت کرد قیمت جدید خودروها براساس ارز مبادلهای حساب شود و این موافقت قیمت خودروها در ماههای پایانی سال گذشته را به شدت افزایش داد و با گرانیهای بازار خودرو در شب عید، آقای احمدینژاد در گفتوگوی تلویزیونی خود از خودرو کیلویی چند پرسید و گرانیها را زیر سوال برد. پس از آن پای شورای رقابت و ماجراهای قیمتگذاری این شورا به میان آمد.»
میرخانی در ادامه خاطرنشان میکند که «پس از ماجراهای قیمتگذاری و کشمکشهای تعیین قیمت، حالا ماجرای عدم شمارهگذاری داریم. سازمان محیطزیست و موسسه استاندارد هر یک بنا به دلایلی جلوی شمارهگذاری خودروها را میگیرند و مشکلات جدیدی بر سر راه تولید همین چند مدل خودروی پرتیراژی ایجاد میکنند که البته با کاهش تولید روبهرو هستند.»
وی با اشاره به اینکه تولید خودرو با استاندارد یورو4 که مورد تایید سازمان محیطزیست است، به دلیل نرسیدن قالبهای تولید قطعه با تاخیر مواجه است، ادامه میدهد: «حالا باید مذاکره کنیم تا همین تیراژ محدودی هم که داریم به خاطر عدم شمارهگذاری متوقف نشود. این در حالی است که با توجه به عدم توزیع سوخت یورو4 در کل کشور، رعایت استاندارد یورو4 جز نادیدهگرفتن حقوق مصرفکنندگان عایدی دیگری ندارد، زیرا مصرفکننده خودروی یورو4 را گرانتر میخرد و با استفاده از بنزین یورو2 پس از ششماه مجبور است کاتالیست کانورتور خودروی خود را عوض کند و کلی هزینه این تعویض را بپردازد.»
مشاور انجمن خودروسازان، درباره اینکه در خبر درخواست کمک فوری خودروسازان از دولت، به تحریمهای جدید ایالات متحده علیه صنعت خودروسازی کشور اشاره شده است، این تحریمها چه سهمی از مشکلات خودروسازان و رسیدن به مرحله هشدار ورشکستگی دارد، پاسخ میدهد که «ما دوباره تحریم شدهایم و با محدودیتهای جدید برای تامین قطعات مورد نیاز و تجهیزات روبهرو هستیم، همین کاتالیست کانورتوری که برای تولید خودرو یورو4 نیاز است هم باید وارد شود، این قطعات را نمیتوانیم مستقیم وارد کنیم و باید از واسطهها بخریم که هزینهها را به شدت افزایش داده و دسترسی به تکنولوژیها و تجهیزات را سخت کرده است.»
وی تصریح میکند: «در این شرایط ما دیگر نباید با تحریمهای داخلی روبهرو باشیم، باید از تولید حمایت شود، نه اینکه یک روز به دلیل نصب ایربگ و یک روز دیگر به دلیل یورو2بودن خودروها، جلوی شمارهگذاری و ادامه تولید گرفته شود.»
رییس ایدرو: به سمت بهبود پیش میرویم
در این میان، با وجود این هشدار و آمارهای نگرانکنندهای که از سوی دفتر صنایع ماشینسازی و نیرومحرکه وزارت صنعت درباره تولید انواع خودرو در ماههای نخست سال داده میشود، روز گذشته نیز غلامرضا شافعی، رییس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، از مشاهده علائم مثبت در بازار خودرو خبر داد و گفت: «روند کاهنده تولید اصلاح شده است و به سمت بهبود تولید پیش میرود. علائم مثبتی ظاهر شده است و شرایط موجود موجب میشود، کسانی که منابع مالی را در بورسبازی ارز صرف میکردند، اکنون تبدیل به ریال میکنند و یکی از جاهایی که باید انتظار داشته باشیم تقاضا برای آن افزایش یابد، بخش خودرو است.»
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار داشت: «با توجه به کاهش نرخ ارز انتظار میرود، قیمت خودرو تا ۲۰درصد کاهش یابد.»
وی در ادامه پیشنهاد داد که دولت دومیلیارد دلار ارز از منابع خارج از کشور را در اختیار خودروسازان قرار دهد.
غلامرضا شافعی، رییس هیات عامل ایدرو، در پاسخ به سوالی درباره پیشنهاد شما برای کمک به صنعت خودروسازی گفت: «قبلا گفته بودیم دولت دومیلیارددلار از منابع ارزی خود را در خارج از کشور در اختیار خودروسازان قرار دهد و خودروسازان معادل ریالی این مبلغ را به دولت بازگردانند.»
وی افزود: «با این دومیلیارد دلار خودروسازان میتوانند چهار برابر کالا بسازند؛ یعنی حدود هشتمیلیارد دلار که میتوان معادل ریالی آن را جذب کرده و صنعت خودرو جانی دوباره بگیرد.»
رییس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تصریح کرد: «امروز مشکل نقدینگی یکی از مشکلات اصلی صنعت خودروسازی است و این کار خاصیت ضدتورمی نیز دارد.»
به این ترتیب با وجود مشکلاتی که خودروسازان به شکل پررنگ و نگرانکنندهای از آن یاد میکنند، رییس ایدرو از مشاهده علائم مثبت و کاهش روند کاهنده تولید خودرو خبر میدهد و این اظهارات با خبرهایی که از وضعیت خودروسازان به گوش میرسد متفاوت است؛ وضعیتی که هرچند باور آن به خاطر سالها حاشیه سود بالا و انحصار در بازار کشور، هنوز سخت است، اما سایه روزهای سختتری را بر سر این صنعت انداخته است.