زیان انباشته در ایران خودرو سایپا و پارس خودرو: ۲۴۵ هزار میلیارد تومان!

براساس اطلاعاتی که غول‌های خودروسازی ایران به سازمان بورس تحویل داده‌اند، سه شرکت ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو، مجموعا ۲۴۵هزار و ۵۰۰میلیارد تومان زیان انباشته دارند.

غول‌های جاده‌مخصوص فقط در سال 1402 متحمل زیانی حدودا 62هزار میلیارد تومانی شده‌اند. طبق آخرین گزارشی که خودروسازان (شامل ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو) تحت عنوان صورت‌های مالی تلفیقی سال مالی منتهی به 29اسفند 1402 به سایت کدال بورس ارائه داده‌اند، مجموع زیان انباشته آنها به بالای 245هزار و 500میلیارد تومان رسیده است. با توجه به اینکه خودروسازان در پایان سال 1401 به زیان انباشته 183هزار میلیارد تومانی رسیده بودند، این زیان در انتهای سال گذشته حدود 34درصد بالا رفته است. خودروسازان بزرگ کشور در طول سال گذشته 62 همت زیان کرده‌اند که نسبت به 1401 با رقم حدودا 50هزار و 700میلیارد تومان، رشد 22درصد را نشان می‌دهد.

حدود 14 ماه از آخرین تغییر قیمت کارخانه‌ای برای خودروهای داخلی می‌گذرد. ایران خودرو سایپا و پارس خودرو در گزارشی که به سازمان بورس داده‌اند، رقم 245/5 همت را به عنوان زیان انباشته اعلام کرده‌اند. این ارقام هم‌اکنون در کدال (سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران اوراق بهادار تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار) دیده می‌شود.

نکته‌ی جالب در آمار منتشر شده، شیب تند در نمودار افزایش زیان‌دهی خودروسازان ایرانی است. به شکلی که هرسال نسبت به گذشته، میزان ضرر و عدم سودآوری، ارقام بزرگ‌تری را نشان می‌دهد که البته یکی از دلایل این شرایط، تورم و کاهش ارزش پول ملی ایران است. همچنین باید توجه داشت که هزینه‌های جاری خودروسازان، شامل حقوق پرسنل، انرژی مصرفی و قیمت مواد خام یا قطعات خریداری شده از شرکت‌های تولیدکننده، مدام افزایش می‌یابد. با شرایط موجود، هزینه‌ی تولید خودرو توسط ایران خودرو سایپا و پارس خودرو، بالاتر می‌رود. به بیان ساده، فاصله قیمت فروش با هزینه واقعی در تولید، هماهنگ نیست.

خودروسازان در پاییز 1402 با استفاده از عنوان «محصولات جدید» و تغییرات کم‌اهمیت در محصولات خود، قیمت جند مدل را افزایش داند؛ اما این ترفند یا اصطلاحا دور زدن قانون و قیمت مصوب تاثیر چندانی بر کاهش زیان انباشته نداشته؛ چراکه زیان انباشته ایران‌خودرو در یک سال، 35درصد بالا رفته است. همچنین سایپا در سال 1402 بیش از 23 هزار و 400میلیارد تومان زیان داشته که در مقایسه با زیان سال 1401 با رقم 20هزار و 300میلیارد تومان، 15درصد رشد در زیان ثبت کرده است.

از دی‌ماه 1402، مسئولیت تعیین قیمت از شورای رقابت گرفته و تحویل وزارت صنعت، معدن و تجارت شده اشت. ظاهرا با هدف جلوگیری از افزایش نرخ تورم که یکی از اهداف مهم دولت در سال 1402 بود، مجوز افزایش قیمت به خودروسازان داده نشد. این موضوع، چالش مهم دولت بعد خواهد بود و از هم‌اکون می‌توان اطمینان داشت تا پاییز 1403 که ساختار جدید وزارت صنعت شکل گیرد، قیمت‌ها ثابت بماند. طی ماه‌های آینده ایران خودرو سایپا و پارس خودرو مجوز افزایش قیمت نخواهند داشت و چند هزار میلیارد تومان به زیان انباشته‌ی خود، اضافه خواهند کرد.

افزایش تولید خودرو توسط شرکت‌های ایرانی، زیان انباشته را بالا می‌برد و کاهش تولید، قیمت خودروها در بازار آزاد را گران‌ می‌کند که در نتیجه، بر تورم کل کشور، تاثیر می‌گذارد. ظاهرا ادامه‌ی فعالیت ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو، بازی دو سر باخت است.