آمار تولید خودروسازان در سه ماه اول 1404؛ چهار غول ایرانی چه کردند؟
صنعت خودروسازی ایران در سال ۱۴۰۴ شاهد تحولاتی مهم و قابل‌توجه در زمینه تولید بود. با بررسی آمار تولید چهار شرکت اصلی یعنی ایران‌خودرو، سایپا، مدیران خودرو و کرمان‌موتور می‌توان تصویری شفاف از وضعیت فعلی این صنعت و چشم‌انداز آینده آن به دست آورد. در ادامه، مروری تحلیلی بر عملکرد این چهار خودروساز بزرگ کشور خواهیم داشت.
۱. ایران‌خودرو: رشد تدریجی با تمرکز بر پلتفرم‌های بومی
ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور، همچنان سهم عمده‌ای از بازار را در اختیار دارد. این شرکت با تولید بیش از ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۴، رشد اندک نسبت به سال قبل را تجربه کرده است. عمده تولیدات ایران‌خودرو مربوط به خودروهای سواری شامل پژو ۲۰۶، پژو ۲۰۷، دنا، رانا و تارا است. خودروی تارا به‌عنوان محصولی بر پایه پلتفرم داخلی IKP1 توانسته نظر مشتریان بیشتری را جلب کند.
در سال ۱۴۰۴، ایران‌خودرو بر توسعه محصولات جدید و ارتقای کیفیت تمرکز داشت. گرچه هنوز بخشی از تولید این شرکت به خودروهای قدیمی و پلتفرم‌های غیررقابتی اختصاص دارد، اما روند کلی به آرامی برای بومی‌سازی بیشتر، تلاش می‌کند. از سویی دیگر، ایران خودرو هنوز نتوانسته برای تولید انبوه ریرا به تعداد زیاد، حرکتی درخور توجه نشان دهد و رقابت با چینی‌های مونتاژ ایران را آغاز کند.
جدول آمار تولید ایران خودرو در سه ماه اول سال ۱۴۰۴
گروه | نام شرکت | نام محصول | تولید انواع خودروی سواری (دستگاه) | |||||
خرداد ماه | تجمیعی تا پایان خرداد ماه | |||||||
|
|
| ۱۴۰۳ | ۱۴۰۴ | درصد تغییر | ۱۴۰۳ | ۱۴۰۴ | درصد تغییر |
| ایران خودرو مرکزی تهران | پژو ۲۰۷ دستی | 9.351 | 7,993 | -15 | 21,195 | 27,443 | 29 |
پژو ۲۰۷ صندوقدار | 1 | 0 | 0 | 1 | 2 | 100 | ||
پژو ۲۰۷ دستی TU3 | 1,593 | 948 | -40 | 4,241 | 3,287 | -22 | ||
پژو ۲۰۷ اتوماتیک پاناروما | 1,040 | 60 | -94 | 1,928 | 2,526 | 31 | ||
پژو ۲۰۷ اتوماتیک | 944 | 1,747 | 85 | 4,083 | 3,622 | -11 | ||
جمع محصولات پژو ۲۰۷ | 12,929 | 10,748 | -17 | 31,448 | 36,880 | 17 | ||
ریرا | 11 | 124 | 1027 | 13 | 124 | 854 | ||
جمع محصولات | 11 | 124 | 1027 | 13 | 124 | 854 | ||
دنا پلاس | 809 | 1,946 | 141 | 2,179 | 7,297 | 235 | ||
دنا پلاس توریو | 0 | 0 | 0 | 1,587 | 0 | -100 | ||
دنا پلاس توریو اتوماتیک | 6,322 | 3,355 | -47 | 15,18218, | 11,265 | -26 | ||
جمع محصولات دنا | 7,131 | 5,301 | -26 | 18,948 | 18,562 | -2 | ||
رانا پلاس | 1,850 | 0 | -100 | 4,490 | 0 | -100 | ||
جمع محصولات را نا | 1,850 | 0 | -100 | 4,490 | 0 | -100 | ||
تارا دستی | 3,956 | 3,226 | -18 | 8,534 | 10,976 | 29 | ||
تارا اتوماتیک | 3,076 | 2,132 | -31 | 6,098 | 7,550 | 24 | ||
جمع محصولات تارا | 7,032 | 5,358 | -24 | 14,632 | 18,526 | 27 | ||
جمع تولید شرکت | 28,953 | 21,531 | -26 | 69,531 | 74,092 | 7 | ||
ایران خودرو خراسان | پژو پارس XU7P | 4,524 | 0 | -100 | 11,491 | 0 | -100 | |
جمع محصولات پژو پارس | 4,524 | 0 | -100 | 11,491 | 0 | -100 | ||
هایما S5 توريو | 346 | 460 | 33 | 346 | 510 | 48 | ||
هایما S7 توريو | 1 | 913 | 91200 | 1,651 | 3,493 | 112 | ||
هایما S8 توريو | 837 | 100 | -88 | 1,153 | 457 | -60 | ||
هایما 7X | 311 | 12 | -96 | 542 | 609 | 12 | ||
جمع محصولات هایما | 1,495 | 1,485 | -1 | 3,692 | 5,069 | 37 | ||
سورن پلاس | 0 | 917 | 100 | 0 | 2,917 | 100 | ||
جمع محصولات سورن | 0 | 917 | 100 | 0 | 2,917 | 100 | ||
رانا پلاس | 0 | 1,088 | 100 | 0 | 1,892 | 100 | ||
جمع محصولات رانا | 0 | 1,088 | 100 | 0 | 1,892 | 100 | ||
جمع تولید شرکت | 6,019 | 3,490 | -42 | 15,183 | 9,878 | -35 | ||
ایران خودرو تبریز | سورن پلاس XU7P | 0 | 783 | 100 | 0 | 1,716 | 100 | |
سورن پلاس دوگانه سوز | 2,190 | 2,333 | 7 | 4,457 | 8,016 | 80 | ||
سورن پلاس EF7 | 3,371 | 0 | -100 | 8,068 | 147 | -97 | ||
جمع تولید شرکت | 5,561 | 3,116 | -44 | 12,525 | 9,897 | -21 | ||
ایران خودرو مازندران | سورن پلاس XU7P | 1,341 | 2,257 | 100 | 3,306 | 7,993 | 100 | |
پژو پارس LX-TU5 | 238 | 0 | -100 | 750 | 0 | -100 | ||
پژو پارس XU7P | 1,077 | 0 | 100 | 3,355 | 0 | -100 | ||
جمع تولید شرکت | 2,656 | 2,257 | -15 | 7,411 | 7,993 | 8 | ||
ایران خودرو فارس | پژو پارس XU7P | 808 | 0 | -100 | 1,991 | 0 | -100 | |
سورن پلاس XU7P | 1,328 | 1,386 | -100 | 2,887 | 4,887 | 100 | ||
جمع تولید شرکت | 2,136 | 1,386 | -35 | 4,878 | 4,887 | 0 | ||
ایران خودرو کرمانشاه | پژو پارس LX-TU5 | 272 | 0 | -100 | 750 | 0 | -100 | |
پژو پارس XU7P | 1,009 | 0 | -100 | 3,195 | 0 | -100 | ||
سورن پلاس XU7P | 1,396 | 1,866 | 34 | 3,398 | 7,641 | 125 | ||
جمع تولید شرکت | 2,677 | 1,866 | -30 | 7,342 | 7,641 | 4 | ||
ایران خودرو | کل تولید | 48,002 | 33,646 | -30 | 116,871 | 114,370 | -2 | |
نکات کلیدی عملکرد ایران‌خودرو:
- افزایش تدریجی تولید تارا و دنا پلاس
- کاهش سهم تولید پژو ۴۰۵ و سمند
- تمرکز بر صادرات محدود خودرو به کشورهای منطقه
- ارتقای خطوط تولید در سایت خراسان و تبریز
۲. سایپا: گذار از تیبا به شاهین و خودروهای اقتصادی جدید
گروه خودروسازی سایپا نیز با تولید حدود ۴۰۰ هزار دستگاه خودرو، همچنان جایگاه دوم را در صنعت خودروسازی کشور حفظ کرده است. مهم‌ترین اقدام این شرکت در سال ۱۴۰۴، توقف تولید تیبا و جایگزینی آن با محصولات جدیدی چون ساینا S و کوییک S بوده است.
خودروی شاهین که بر پلتفرم ارتقاءیافته X200 توسعه یافت، توانسته در بازار داخلی مشتریان خود را پیدا کند، اما همچنان با چالش‌هایی از نظر کیفیت و قیمت مواجه است. سایپا در سال ۱۴۰۴ نیز تلاش‌هایی برای توسعه کراس‌اور اطلس و معرفی آن به بازار انجام داد؛ اما هنوز نتیجه‌ی مهمی نداشته است.
جدول آمار تولید سایپا در سه ماه اول ۱۴۰۴
گروه | نام شرکت | نام محصول | تولید انواع خودروی سواری (دستگاه) | |||||
خرداد ماه | تجمیعی تا پایان خرداد ماه | |||||||
۱۴۰۳ | ۱۴۰۴ درصد تغییر | درصد تغییر | ۱۴۰۳ | ۱۴۰۴ | درصد تغییر | |||
سایپا | پارس خودرو | کوییک اتوماتیک -212 | 478 | 0 | -100 | 478 | 0 | -100 |
کوئیک از S-G-GX | 7,324 | 3,642 | -50 | 21,300 | 15,129 | -29 | ||
سهند اتوماتیک | 0 | 28 | 100 | 4 | 84 | 2000 | ||
سهند دوگانه سوز | 5 | 14 | 100 | 8 | 29 | 100 | ||
سهند | 202 | 913 | 100 | 327 | 2,621 | 100 | ||
جمع کوییک و سهند. | 8,009 | 4,597 | -43 | 22,117 | 17,863 | -19 | ||
421P | 0 | 35 | 100 | 0 | 207 | 100 | ||
جمع تولید P۴۲۱ | 0 | 35 | 100 | 0 | 207 | 100 | ||
ساینا -S232 | 2,040 | 0 | -100 | 2,586 | 0 | -100 | ||
جمع ساینا | 2,040 | 0 | -100 | 2,586 | 0 | -100 | ||
بدنه X100 صادراتی | 119 | 0 | -100 | 239 | 0 | -100 | ||
P90 | 0 | 0 | 100 | 0 | 6 | 100 | ||
جمع تولید شرکت | 10,168 | 4,632 | -54 | 24942 | 18,076 | -28 | ||
سایپا | کوییک اتوماتیک -212 | 20 | 0 | -100 | 24 | 0 | -100 | |
کونیک S-G-GX | 6,196 | 2,538 | -59 | 17,497 | 10,176 | -42 | ||
اطلس اتوماتیک | 3 | 50 | 100 | 9 | 121 | 100 | ||
اطلس | 1,778 | 1,262 | 100 | 2,519 | 5,843 | 100 | ||
جمع تولید کوییک و اطلس | 7,997 | 3,850 | -52 | 20,049 | 16,140 | -19 | ||
شاهین دستی | 3,547 | 701 | -80 | 10,012 | 2,652 | -74 | ||
شاهین CVT | 1,721 | 1,873 | 100 | 4,159 | 6,229 | 100 | ||
جمع تولید شاهین و آریا | 5,268 | 2,574 | -51 | 14,171 | 8,881 | -37 | ||
441P | 0 | 103 | 100 | 0 | 276 | 100 | ||
جمع تولید P۴۴۱ | 0 | 103 | 100 | 0 | 276 | 100 | ||
جمع تولید شرکت | 13,265 | 6,527 | -51 | 34,220 | 25,297 | -26 | ||
سایپا کاشان (سایپا سیتروئن) | ساینا اس اتوماتیک | 1 | 381 | 38000 | 1 | 385 | 38400 | |
ساینا ۲۳۲ گازسوز | 7,363 | 511 | -93 | 18,826 | 1,183 | -94 | ||
ساینا -SS232 | 2,673 | 4,444 | 66 | 8,735 | 17,526 | 101 | ||
جمع گروه ساینا | 10,037 | 5,336 | -47 | 27,562 | 29,092 | -31 | ||
m44 | 0 | 0 | 100 | 0 | 20 | 100 | ||
C3XR | 0 | 9 | 200 | 0 | 9 | 200 | ||
جمع تولید شرکت | 10,037 | 5,345 | -47 | 27,562 | 19,121 | -31 | ||
سانيا | جمع تولید شرکت | 33,470 | 16,504 | -51 | 86,724 | 62,494 | -28 | |
نکات کلیدی عملکرد سایپا:
- توقف تولید تیبا
- توسعه پلتفرم SP100 برای خودروهای اقتصادی جدید
- ارتقای سهم خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک
- تمرکز بر طراحی داخلی و پلتفرم بومی
۳. مدیران‌خودرو: همچنان بزرگ‌ترین مونتاژکار خودروهای چینی
مدیران‌خودرو یکی از موفق‌ترین شرکت‌ها از نظر تنوع محصول و کیفیت نسبی در مقایسه با رقبا بوده است. این شرکت در سال ۱۴۰۴ با تولید بیش از ۱۵۰ هزار دستگاه خودرو، توانسته حضور مؤثری در بازار خودروهای شاسی‌بلند و نیمه‌لوکس داشته باشد.
خودروهایی مثل تیگو ۷ پرو، تیگو ۸ پرو، آریزو ۶ پرو و X55 توانسته‌اند با قیمت نسبتا بالا، گزینه‌های جذاب برای مشتریان ایرانی باشند. این خودروها با طراحی مدرن، امکانات رفاهی بالا و کیفیت مونتاژ مناسب، در کلاس قیمتی 1/5 تا سه میلیارد تومان، محبوبیت یافته‌اند.
آمار تولید مدیران خودرو در سه ماه اول 1404
گروه | نام شرکت | نام محصول | تولید انواع خودروی سواری (دستگاه) | |||||
خرداد ماه | تجمیعی تا پایان خرداد ماه | |||||||
۱۴۰۳ | ۱۴۰۴ | درصد تغییر | ۱۴۰۳ | ۱۴۰۴ | درصد | |||
مدیران | خودروسازی مدیران | آریزو 5 | ۳۰۶۲ | ٩٩٠ | 100 | 4,٣٠٠ | 2,922 | ?% |
آریزو 6 | ۹۶۳ | ۳۴۷ | -۶۴ | ۲۴۲۹ | ۳۷۲ | -۸۵% | ||
آریزو 8 | ۱۳۴ | 0 | -100 | ۱۵۸ | ١,٠٣٣ | ۵۵۴% | ||
فونیکس تیگو 7 | ٢,٣٣٣ | ۵۹۲ | -75 | ۵۰۹۸۹ | ٣,١٣٧ | -۴۸% | ||
فونیکس تیگو 8 | ۸۸۱ | ۹۴۳ | 7 | ۴,۰۴۷ | ۱,۹۲۵ | -۵۲% | ||
فونیکس تیگو 9 | .0 | 0 | 0 | 0 | ۱۳ | ۱۰۰% | ||
اکستریم VX | ۱۰۸ | ۳۶ | -۶۷ | ۵۵۰ | 112 | -80% | ||
اکستریم TXL | 0 | 0 | ۱۰۰ | 0 | 544 | ۱۰۰% | ||
اکستریم LX | 0 | ۱۷۴ | 100 | ١ | ۴۷۰ | ۴۶۹۰۰% | ||
ام‌وی‌ام X22 | ٢,٠٣٣ | ۴۸۳ | -۷۶ | ۴۱۹۷ | ۳,۵۶۳ | -۱۵% | ||
ام‌وی‌ام X55 | ۲,۸۷۸ | ۲۲۳ | -٩٢ | ۵.۵۳۵ | ۱,۱۸۵ | -۷۹% | ||
فونیکس FX | ۱,۸۰۸ | ۴۹۵ | -۷۳ | ۵۱۶۶ | ١,٩٢٠ | -63% | ||
X33 کراس | ۱,۹۹۵ | ۴۸۲ | -۷۶ | ۷۶۸۴ | ۲,۸۹۸ | -62% | ||
F9 | 0 | ۴۲ | ۱۰۰ | 0 | ۴۲ | ۱۰۰% | ||
جمع تولید شرکت | ۱۶:۱۹۵ | ۴۸۰۶ | -70 | ۴۰,۰۵۶ | ۲۰,۱۳۶ | -50 % | ||
نکات کلیدی عملکرد مدیران‌خودرو:
- افزایش تنوع محصول با تمرکز بر کراس‌اور و شاسی‌بلند
- ارائه خدمات پس از فروش گسترده در کل کشور
- افزایش شبکه فروش و نمایندگی‌ها
- برنامه‌ریزی برای تولید موتورهای داخلی با فناوری چینی
۴. کرمان‌موتور: رشد پایدار با تمرکز بر خودروهای عامه پسند
کرمان‌موتور به‌عنوان دیگر مونتاژکننده خودروهای چینی در ایران، سال ۱۴۰۴ توانست عملکردی قابل‌قبول از خود نشان دهد. این شرکت با تولید بیش از ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو، سهم قابل‌توجهی از بازار وارداتی-مونتاژی را به خود اختصاص داده است.
محصولاتی شامل جک X5، J4 و X3 از جمله مدل‌هایی بودند که در سال ۱۴۰۴ با استقبال نسبی مواجه شدند. کرمان‌موتور همچنین با همکاری مپنا تلاش می‌کند، تنوع خودروهای برقی با برند KMC یا نبکا را افزایش دهد.
آمار تولید کرمان موتور در سه ماه اول ۱۴۰۴
گروه | نام شرکت | نام محصول | تولید انواع خودروی سواری (دستگاه) | |||||
خرداد ماه | تجمیعی تا پایان خرداد ماه | |||||||
۱۴۰۳ | ۱۴۰۴ | درصد تغییر | ۱۴۰۳ | ۱۴۰۴ | درصد تغییر | |||
کرمان | کرمان موتور | سدان J4 | ۲۱۰۶ | ۱۶۲۹ | ٢٣ % | ۴۹۲۷ | ۵,۶۳۸ | 14% |
KMC SR3 | 0 | ۴۸۰ | ۱۰۰ % | 0 | ۴۸۰ | 100 | ||
S3 | ۱۶۱۳ | ۱۵۰ | ٩١ % | ۱۷۱۷ | ۱۵۰ | -91% | ||
S5 | ۲۱۰ | 0 | -%100 | ۶۱۰ | 0 | -100% | ||
X5 | ۱۵۸۰ | ۲۴۹ | -84% | ۲۵۲۶ | ۲۸۲۸ | 12 | ||
A5 | 0 | ۲۹۲ | ٪١٠٠ | 0 | ۱۴۲۰ | ٪۱۰۰ | ||
KMC ایگل | 0 | ٣٠٠ | ۱۰۰ % | 0 | ٧٠٠ | ۱۰۰ % | ||
J7 | ۱۵۲۶ | ۶۳۵ | -57% | ۲,۸۱۵ | ۲,۱۱۳ | 25% | ||
جمع تولید شرکت | ۷۰۳۵ | ۳۷۳۵ | -47% | ۱۲.۵۹۵ | ۱۳,۳۲۸ | 6% | ||
خودروسازان بم | X3 | ۱۸۹ | ۶۸۸ | ۲۶۴ % | ۴۸۹ | ۱,۳۴۷ | ۱۷۵ % | |
جمع تولید شرکت | ۱۸۹ | ۶۸۸ | ۲۶۴ % | ۴۸۹ | ۱,۳۴۷ | ۱۷۵ % | ||
- | جمع تولید شرکت | ۷.۲۲۴ | ۴۴۲۳ | -39% | ۱۳,۰۸۴ | ۱۴,۶۷۵ | 12 % | |
نکات کلیدی عملکرد کرمان‌موتور:
- تولید خودروهای خانوادگی با امکانات بالا
- رقابت مستقیم با مدیران‌خودرو در گروه کراس‌اورها
- افزایش کیفیت مونتاژ نسبت به سال‌های گذشته
- افزایش سهم بازار در مناطق جنوبی و شرقی کشور
مقایسه عملکرد چهار شرکت
خودروساز | میزان تولید (تقریبی) | تمرکز تولید | مزیت رقابتی |
|---|---|---|---|
ایران‌خودرو | ۵۰۰٬۰۰۰ دستگاه | سواری اقتصادی و ملی | شبکه گسترده تولید و خدمات |
سایپا | ۴۰۰٬۰۰۰ دستگاه | خودروهای کوچک اقتصادی | قیمت ارزان، تنوع تیپ |
مدیران‌خودرو | ۱۵۰٬۰۰۰ دستگاه | کراس‌اور و سواری نیمه‌لوکس | آپشن‌های متنوع و سطح بالا |
کرمان‌موتور | ۱۲۰٬۰۰۰ دستگاه | خودروهای چینی با قیمت زیر 2 میلیارد تومان | مونتاژ دقیق و توسعه وانت‌ها |
جمع‌بندی و چشم‌انداز آینده
آمار تولید صنعت خودروسازی در سال ۱۴۰۴ حاکی از کاهش تولید سایپاو ایران خودرو در بازار ایران است. با وجود چالش‌هایی چون تحریم‌ها، کمبود قطعات، نوسانات ارزی و تقاضای پایین به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، به لطف بازار انحصاری و حمایت دولتی، چهار شرکت اصلی توانسته‌اند با استراتژی‌های متفاوت، جایگاه خود را در بازار حفظ کنند.
روند کلی حاکی از فاصله‌گیری تدریجی از محصولات قدیمی و گرایش به تولید خودروهای مدرن‌تر و رقابتی‌تر است. همچنین حضور برندهای چینی از طریق مونتاژ داخلی توانسته استانداردهای جدیدی از نظر طراحی، ایمنی و رفاه در بازار ایران ایجاد کند.
در صورتی که سیاست‌گذاری‌های کلان در حوزه صنعت خودرو شامل آزادسازی واردات، حمایت هدفمند از تولید داخلی، ارتقای استانداردها و رقابت‌پذیری جهانی به‌درستی پیاده‌سازی شود، می‌توان به آینده روشن‌تری برای صنعت خودروسازی ایران در افق ۱۴۰۵ و فراتر از آن امیدوار بود.