شوک به بازار خودرو؛ توقف فروش ایران‌خودرو پس از حکم تعزیرات
در یک اتفاق غیرمنتظره که بازار بی‌ثبات خودرو را بیش از پیش ملتهب کرده، شرکت ایران‌خودرو اعلام کرد که تمامی فعالیت‌های فروش خود را در پی حکم سازمان تعزیرات حکومتی به حالت تعلیق درآورده است. این توقف ناگهانی که ریشه در اختلافات عمیق بر سر قیمت‌گذاری دارد، نه تنها خریداران را در سردرگمی فرو برده، بلکه زنگ خطر را برای تعمیق رکود در بازار به صدا درآورده است.
این خبر را کیوان پناهی، مدیر عملیات فروش ایران‌خودرو، تایید کرد و از توقف کامل فروش‌های جدید تا زمان تعیین تکلیف نهایی حکم خبر داد. ماجرای این کشمکش به اواخر خردادماه بازمی‌شود؛ زمانی که ایران‌خودرو به دلیل آنچه «تعویق در اصلاح قیمت» می‌خواند، بهای محصولاتش را مستقلاً به‌طور میانگین ۲۲.۳ درصد افزایش داد. این در حالی بود که وزارت صمت تنها با رشد ۱۵ درصدی قیمت‌ها موافقت کرده بود و همین اختلاف، پای نهادهای نظارتی مانند سازمان تعزیرات را به میان کشید.
از تولید بی‌سابقه تا فروش صفر
طنز تلخ ماجرا اینجاست که این توقف فروش در شرایطی رخ می‌دهد که ایران‌خودرو از نظر تولید، آمار درخشانی ثبت کرده است. به گفته پناهی، این شرکت با تولید بیش از ۲۱۱ هزار دستگاه خودرو از ابتدای سال، نه تنها رکورد سال گذشته را شکسته، بلکه رشد ۵ درصدی را نیز تجربه کرده است. اما این چرخ تولید، برای گردش به نقدینگی حاصل از فروش نیاز دارد.
مدیر عملیات فروش ایران‌خودرو هشدار می‌دهد: «تولید با هزینه‌های بالا نیازمند تأمین نقدینگی است. اگر نتوانیم قیمت‌گذاری را اصلاح کنیم، این روند به شکست خواهد انجامید. ما نمی‌توانیم بدون فروش به تولید ادامه دهیم و توقف تولید، هزینه‌های بیشتری برای مردم در پی خواهد داشت.»
این بن‌بست در حالی است که شورای رقابت در ۲۵ مردادماه با ابلاغ دستورالعملی جدید، عملاً قیمت‌گذاری را به خودروسازان سپرد. حالا مشخص نیست که آیا حکم سازمان تعزیرات با توجه به این قانون جدید همچنان پابرجا خواهد ماند یا خیر. ایران‌خودرو اعلام کرده که در حال ارائه مدارک به سیستم قضایی است تا «حقانیت» خود را اثبات کند.
پیش‌بینی می‌شود جریمه‌های نقدی و تعزیراتی ایران خودرو بابت تخلف در گذشته پابرجا بماند اما با توجه به مصوبه جدید شورای رقابت از این پس قیمت‌های جدید و احیاناً بالاتر از قبل برای خریداران با قیمت‌های غیرقطعی و علی‌الحساب منظور شود.
قربانیان اصلی: خریداران و بازار
در میانه این جنگ قیمتی، مصرف‌کنندگانی که در دو مرحله فروش اخیر ایران‌خودرو ثبت‌نام کرده‌اند، بزرگ‌ترین بازندگان هستند. آن‌ها در فضایی پر از ابهام، نمی‌دانند که خودروی خود را نهایتاً با چه قیمتی تحویل خواهند گرفت. از سوی دیگر، توقف عرضه توسط بزرگ‌ترین خودروساز کشور، می‌تواند به کاهش شدید خودرو در بازار و افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد دامن بزند و رکود فعلی را به بحرانی عمیق‌تر تبدیل کند.
با وجود اینکه ایران‌خودرو مدعی است تعداد تعهدات معوق خود را به کمتر از ۳۰ هزار دستگاه رسانده که در ۵ سال اخیر بی‌سابقه است، اما سوال اصلی همچنان پابرجاست: این اختلافات قیمتی چه زمانی به پایان می‌رسد و آرامش چه وقت به این بازار پرآشوب باز خواهد گشت؟ پاسخی که فعلاً هیچ‌کس برای آن ندارد.
به نظر شما این توقف فروش چه تاثیری بر قیمت خودرو در بازار آزاد خواهد داشت؟