آمار باورنکردنی از هجوم مردم برای ثبت نام ایران خودرو!
نابه‌سامانی اقتصادی و ترس از تورم در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین محرک‌های خرید در ایران تبدیل شده است. بی‌ثباتی نرخ ارز، کاهش ارزش پول ملی و افزایش مداوم قیمت کالاها باعث شده بسیاری از مردم نگران از دست رفتن سرمایه‌های خود باشند. در چنین شرایطی، خودرو نه تنها به عنوان وسیله نقلیه، بلکه به عنوان یک کالای سرمایه‌ای و حتی ابزاری برای حفظ ارزش پول در برابر تورم شناخته می‌شود. همین موضوع، تقاضا برای خرید خودرو حتی در زمان افزایش قیمت‌ها را تشدید می‌کند.
هجوم سرمایه، فشار مضاعف بر بازار خودرو وارد می‌کند. افزایش تقاضا در کنار محدودیت عرضه، قیمت‌ها را بیش از پیش بالا می‌برد و نوعی چرخه خودتقویت‌شونده ایجاد می‌کند: هرچه قیمت‌ها بالاتر می‌رود، مردم بیشتر احساس خطر می‌کنند و برای خرید عجله دارند. نتیجه این چرخه، شکل‌گیری حباب قیمتی در بازار خودرو و فاصله گرفتن آن از واقعیت‌های اقتصادی است؛ وضعیتی که نه تنها به زیان مصرف‌کننده واقعی تمام می‌شود، بلکه تعادل بازار و برنامه‌ریزی‌های کلان اقتصادی کشور را نیز مختل می‌سازد.
طبق گزارش‌های رسمی، ایران‌خودرو در سال ۱۴۰۳ تنها ۵۳۷٬۴۲۹ دستگاه خودرو سواری تولید کرده است. اما حالا فقط برای یک طرح ثبت نام، سه میلیون و ۲۰۵ هزار متقاضی مستقل دارد. هشتمین دوره فروش جامع محصولات ایران‌خودرو در حالی به پایان رسید که با وجود افزایش قیمت‌ها و حواشی پیرامون آن، استقبالی بی‌سابقه را به ثبت رساند. طبق آمار، برای این طرح که تا پایان روز پنجشنبه، ۱۰ تیر ۱۴۰۴ ادامه داشت، بیش از ۳ میلیون و ۵۲۰ هزار کد رهگیری صادر شده است. این حجم از تقاضا، بار دیگر نشان‌دهنده تب داغ بازار خودرو و جذابیت فاصله قیمتی کارخانه و بازار برای متقاضیان است.
کارشناسان دلیل اصلی این استقبال گسترده را حذف الزام افتتاح حساب وکالتی و بلوکه کردن وجه می‌دانند. این شرط در دوره‌های قبل به عنوان یک مانع مالی جدی عمل می‌کرد، اما با برداشته شدن آن، فرآیند ثبت‌نام برای طیف وسیع‌تری از مردم آسان‌تر شد و عملاً درهای بخت‌آزمایی خودرو را به روی همگان گشود. البته انگیزه اصلی شرکت‌کنندگان، یعنی اختلاف چشمگیر قیمت کارخانه و بازار، همچنان به عنوان قوی‌ترین محرک پابرجاست.
در این میان، برخی خودروها سودآوری بیشتری برای برندگان خوش‌شانس قرعه‌کشی به همراه داشتند. برای مثال، پژو ۲۰۷ پانورامیک که در کارخانه با قیمت ۸۱۵ میلیون تومان عرضه می‌شد، در بازار آزاد حدود یک میلیارد تومان قیمت دارد. به بیان ساده، سود شیرین ۲۱۱ میلیون تومانی برای خریدار فراهم است. تارا اتوماتیک نیز با اختلاف قیمت ۱۹۰ میلیون تومانی، از دیگر گزینه‌های محبوب و پرسود این دوره به شمار می‌رفت.
نکته جالب توجه در آمار منتشر شده، اختلاف میان تعداد کدهای رهگیری صادر شده (۳/۵۲ میلیون) و تعداد افراد شرکت‌کننده (۳/۲۰۵ میلیون نفر) است. این تفاوت نشان می‌دهد که بخشی از متقاضیان پس از ثبت‌نام اولیه، تصمیم خود را تغییر داده و برای خودروی دیگری اقدام کرده‌اند که این خود گویای سردرگمی و هیجان حاکم بر فرآیند انتخاب در این طرح‌ها است.