تاثیر مکانیزم ماشه بر قطعه سازی؛ لوازم یدکی گران می‌شود؟
با تشدید تحریم‌های بین‌المللی، نمایندگی‌ها و تعمیرگاه‌ها با کمبود شدید قطعات داخلی و مونتاژی روبه‌رو شده‌اند و مصرف‌کنندگان با پاسخ «قطعه نداریم» مواجه می‌شوند. این کمبود به‌ویژه در قطعات مونتاژی محسوس‌تر است و طبق گزارش‌های رسمی، تولید و فروش قطعات خودرو طی شش ماه گذشته کاهش یافته است.
عوامل متعددی در شکل‌گیری این بحران نقش دارند؛ از جمله بحران نقدینگی در خودروسازی و قطعه‌سازی، عدم تخصیص ارز به دلیل محدودیت‌های وزارت صمت و بانک مرکزی، و گرانی مواد اولیه. این وضعیت موجب افزایش قیمت قطعات تا ۴۰ درصد در یک‌ماه اخیر شده، هرچند برخی فعالان صنفی این رقم را ۲۰ درصد اعلام کرده‌اند.
قطعه‌سازان به دلیل کمبود نقدینگی، ناچارند تولید محدود خود را مستقیماً به خودروسازان عرضه کنند تا از توقف خطوط تولید جلوگیری شود. این امر باعث شده بازار آزاد از قطعات خالی شود و فروشندگان برای تأمین کالا با مشکل مواجه شوند. در این میان، برخی نمایندگی‌ها و توزیع‌کنندگان عمده با هدف سودجویی، قطعات را دپو کرده و از عرضه به بازار خودداری می‌کنند که منجر به کمبود مصنوعی و افزایش چندبرابری قیمت‌ها شده است.
مشاهدات میدانی از بازار تهران نشان می‌دهد که کمبود قطعه به رونق بازار قطعات کارکرده منجر شده و قطعات وارداتی نیز به دلیل مشکلات ارزی کاهش یافته‌اند. فروشندگان از جایگزینی قطعات چینی به‌جای قطعات باکیفیت‌تر خبر می‌دهند و برخی قطعات داخلی نیز به دلیل گرانی مواد اولیه کمیاب شده‌اند.
بابک کریمخان، رئیس کمیته لوازم یدکی انجمن صنایع همگن، گرانی مواد اولیه و معطلی تخصیص ارز را عامل اختلال در تولید داخلی دانسته و تأکید کرده که قطعات به سمت خطوط تولید هدایت می‌شوند. احمد حسینی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی، نیز مشکلات داخلی مانند انباشت کالا در گمرکات و ضعف در تخصیص ارز را عامل اصلی بحران دانسته و تأکید کرده که برخی عرضه‌کنندگان به تکالیف قانونی خود عمل نمی‌کنند.
در مجموع، بحران بازار لوازم یدکی حاصل زنجیره‌ای از مشکلات اقتصادی، مدیریتی و سیاسی است که در غیاب نظارت مؤثر، به رفتارهای سوداگرانه و بی‌ثباتی بیشتر منجر شده است.