آمار عجیب فروش بنزین وارداتی؛ استقبال بی‌سروصدا از سوخت گران

آمارها نشان می‌دهد عطش بازار برای سوخت باکیفیت، حتی با قیمت‌های جهانی هم فروکش نکرده است. طبق جدیدترین داده‌ها، تاکنون حدود ۱۰ میلیون لیتر بنزین سوپر وارد کشور شده، اما سهم باک خودروها از این حجم عظیم، فعلاً تنها ۳۰ هزار لیتر بوده است. به‌گزارش ایلنا، حمید حبیبی، مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، استقبال مردم از این سوخت گران‌قیمت را «خوب» توصیف کرده است. نکته جالب ماجرا اینجاست که هنوز هیچ تبلیغاتی صورت نگرفته و توزیع به ثبات نرسیده، اما مالکان خودروهای حساس، معطل نمانده‌اند.

روزهای اول، خیابان‌های منتهی به نقاط توزیع شاهد ترافیک خودروهای لوکس بود. ویدیوهای فضای مجازی صف‌های طولانی را نشان می‌دادند، اما گزارش‌های میدانی امروز تصویر متفاوتی را ترسیم می‌کنند. اپراتور یکی از خودروهای سوخت‌رسان در تهران می‌گوید: «روز اول تا زمان بارگیری فرصت سر خارانیدن نداشتیم، اما از روز سوم ورق برگشت. الان شاید روزانه حدود ۱۷ خودرو برای سوخت‌گیری مراجعه کنند.»

این کاهش استقبال نشان می‌دهد که حتی مالکان خودروهای گران‌قیمت هم در برابر پرداخت ارقام میلیونی برای یک باک بنزین، دچار تردید شده‌اند. حساب و کتاب ساده است: پر کردن یک باک ۶۰ لیتری با نرخ فعلی، حدود پنج میلیون تومان آب می‌خورد!

خبر مهم دیگر، باز شدن پای بنزین سوپر به استان اصفهان است. از امروز، توزیع این سوخت در اصفهان آغاز شده و فعلاً یک مخزن ۳۰ هزار لیتری برای متقاضیان در نظر گرفته شده است. البته مسئولان وعده داده‌اند اگر بازار کشش داشته باشد، هیچ سقفی برای پر کردن باک‌ها وجود نخواهد داشت. شبکه توزیع قرار نیست به تهران و اصفهان محدود بماند. طبق برنامه، اگر مشتری دست‌به‌نقد وجود داشته باشد، این سوخت راهی تمام شهرهای ایران می‌شود. فعلاً این طرح به صورت آزمایشی و ۶ ماهه اجرا می‌شود تا عیار بازار سنجیده شود.

داستان قیمت اما پیچیده‌تر است. نرخ این بنزین ثابت نیست و کاملاً شناور تعیین می‌شود. همه چیز به قیمت فوب خلیج‌فارس و نرخ ارز بستگی دارد. حبیبی معتقد است این شناوری لزوماً به معنای گرانی بیشتر نیست؛ اگر قیمت جهانی یا هزینه‌های توزیع‌کننده کاهش یابد، احتمال ریزش قیمت در جایگاه‌ها نیز وجود دارد. موضوعی که با اوج‌گیری‌های اخیر ارز، رنگ می‌بازد و باید انتظار بنزین گران‌تر را هم داشته باشیم.

هدف پنهان این طرح، تغییر ذائقه خودروهای مدل‌بالاست. با ورود بنزین سوپر، انتظار می‌رود فشار تقاضا از روی بنزین معمولی برداشته شود و صاحبان خودروهای خارجی که موتورشان برای اکتان بالا طراحی شده، دست از سر بنزین معمولی بردارند.

با وجود گرانی، منطق برخی رانندگان جالب است. یکی از متقاضیان که در صف ایستاده معتقد است این هزینه در برابر خرج‌های سنگین تعمیرگاه، توجیه‌پذیر است. او می‌گوید: «وقتی موتور ماشین به خاطر بنزین بی‌کیفیت ناک می‌زند و آسیب می‌بیند، هزینه‌اش ده‌برابر این بنزین است. بودنِ این سوخت، حتی با این قیمت، بهتر از نبودنش است.»

نکته فنی ماجرا اینجاست که بنزین سوپر تنها مختص به خودروهای خارجی نیست. مشاهدات نشان می‌دهد صاحبان برخی خودروهای داخلی مجهز به توربو شارژ نیز برای فرار از هزینه‌های تعمیر، به سراغ این پمپ‌های سیار آمده‌اند.

بسیاری از خودروهای عمدتاً چینی بازار ایران که با موتورهای حساس توربوشارژر تولید شده‌اند نیز نیاز به بنزین با اکتان بالا دارند. در نبود چنین امکانی و قیمت بسیار بالای بنزین سوپر، این خودروها با استهلاک بسیار بالاتر و مخارج بیشتری همراه می‌شوند که نیاز به واردات قطعه از چین را بیشتر می‌کند. درواقع چندین برابر همان پولی که باید صرف بنزین با کیفیت می‌شد باید صرف واردات برای جبران مشکلات فنی و استهلاک خودروها شود. این یعنی چرخه‌ای از تصمیمات که باعث هدررفت منابع کشور و زیان اقتصادی می‌شود.

برای اینکه بدانید در کف بازار چه می‌گذرد، بد نیست نگاهی به آمار یک شرکت خصوصی در منطقه سعادت‌آباد تهران بیندازیم. طی ۵ روز گذشته، حدود ۱۴ هزار و ۴۰۰ لیتر بنزین سوپر توسط یک خودروی سوخت‌رسان سیار فروخته شده است. قیمت تمام‌شده برای مصرف‌کننده در این منطقه، با احتساب هزینه‌های حمل، حق تبخیر و کارمزد بورس، حدود ۸۳ هزار و ۷۰۰ تومان برای هر لیتر آب خورده است. رقمی که نشان می‌دهد لوکس‌سواران برای سلامت موتور خودروی خود، فعلاً مشکلی با پرداخت هزینه‌های گزاف ندارند.

در نهایت، خواسته اصلی مردم خروج از حالت توزیع محدود سیار است. رانندگان می‌گویند جستجو برای یافتن تانکر سیار در سطح شهر دشوار است و این سوخت باید مثل گذشته، در نازل‌های ثابت جایگاه‌ها نیز در دسترس باشد تا صف‌ها و دسترسی مدیریت شود.

شما حاضرید برای هر لیتر بنزین سوپر بیش از ۸۰ هزار تومان هزینه کنید یا ناچارید با همان بنزین معمولی بسازید؟ نظرتان را بنویسید.