مقایسه مرگ‌ومیر جاده‌ای ایران و بدترین کشور اروپا
چرا ایران باید برای نجات جان شهروندان، ایمنی جاده‌ای را جدی‌تر بگیرد؟
در حالی که رومانی با بالاترین نرخ مرگ‌ومیر جاده‌ای در اتحادیه اروپا همواره به‌عنوان پرخطرترین کشور قاره سبز شناخته می‌شود، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که وضعیت ایران به‌مراتب وخیم‌تر است. بررسی آماری دقیق، تصویری نگران‌کننده از فاصله‌ای بزرگ در حوزه ایمنی حمل‌ونقل جاده‌ای میان ایران و حتی ضعیف‌ترین کشور اروپا ارائه می‌دهد.
نگاهی به آمار رسمی
بر اساس آخرین گزارش سازمان پزشکی قانونی کشور، در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۹٬۴۸۵ نفر در ایران بر اثر حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. این عدد معادل ۲۳ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.
در سوی دیگر، رومانی به عنوان کشور اول در جدول مرگ‌بارترین جاده‌های اروپا در سال ۲۰۲۳، بر پایه گزارش Eurostat و ETSC (شورای ایمنی حمل‌ونقل اروپا)، دارای نرخ ۸.۶ کشته در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بوده است.
این یعنی ایران نه تنها از رومانی خطرناک‌تر است، بلکه نرخ تلفات جاده‌ای آن بیش از ۲.۵ برابر رومانی و بیش از ۶ برابر میانگین اتحادیه اروپا (که ۴.۷ کشته به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است) برآورد می‌شود.
جدول مقایسه‌ای تلفات جاده‌ای ایران و رومانی (۲۰۲۳–۱۴۰۲)
شاخص | ایران 🇮🇷 | رومانی 🇷🇴 |
|---|---|---|
جمعیت کشور | ۸۵ میلیون نفر | ۱۹ میلیون نفر |
تعداد کشته‌شدگان در تصادفات سالانه | ۱۹٬۴۸۵ نفر (سال ۱۴۰۲) | حدود ۱٬۵۰۰ نفر (سال ۲۰۲۳) |
نرخ مرگ در هر ۱۰۰٬۰۰۰ نفر | ۲۳ | ۸.۶ |
میانگین مرگ جاده‌ای در اروپا | — | ۴.۷ |
جایگاه در منطقه | یکی از مرگبارترین‌ها در جهان | بدترین کشور در اتحادیه اروپا |
چرا تفاوت این‌قدر زیاد است؟
۱. کیفیت زیرساخت‌ها: جاده‌های فرسوده، کمبود روشنایی، خط‌کشی ضعیف و نبود علائم ایمنی مناسب در ایران از مهم‌ترین دلایل تصادفات هستند.
۲. فرهنگ رانندگی: نبود آموزش کافی، رانندگی پرخطر، خستگی، سبقت‌های غیرمجاز و رعایت‌نکردن قوانین، عوامل انسانی مؤثر در ایران هستند.
۳. نظارت و اجرا: در کشورهای اروپایی، قوانین سخت‌گیرانه، جریمه‌های سنگین و نظارت هوشمند پلیس از میزان سوانح به‌شدت کاسته‌اند.
۴. ایمنی خودروها: خودروهای تولیدی در ایران عموماً پلتفرم‌های بسیار قدیمی و ناامن دارند و حتی افزودن آپشن‌های ایمنی و استانداردهای 85 گانه هم نمی‌تواند ضعف‌های ساختاری ایمنی آنها را مرتفع نماید.
5. امدادرسانی و درمان: سیستم نجات و انتقال مجروحان در اروپا به‌مراتب سریع‌تر، مجهزتر و مؤثرتر از ایران عمل می‌کند.
راه نجات کجاست؟
برای کاهش تلفات جاده‌ای در ایران، تنها اصلاح جاده‌ها یا افزایش جریمه‌ها کافی نیست. باید یک برنامه ملی چندجانبه طراحی و اجرا شود که شامل:
- بهبود مستمر کیفیت جاده‌ها و تجهیزات ایمنی
- ارتقاء آموزش رانندگی در همه سطوح
- استفاده از فناوری‌های نوین نظارت و کنترل ترافیک
- تغییر سریع به سمت تولید و عرضه خودروهای ایمن‌تر
- ارتقاء پاسخ‌گویی اورژانس و خدمات پس از تصادف
نتیجه‌گیری
اگرچه رومانی به عنوان بدترین کشور اروپا در حوزه ایمنی جاده‌ای شناخته می‌شود، اما آمارها نشان می‌دهد وضعیت ایران به مراتب بحرانی‌تر است. این شکاف نه تنها یک مسئله آماری، بلکه یک هشدار جدی درباره جان انسان‌ها و کیفیت زندگی در کشور ماست. سیاست‌گذاران باید با نگاهی علمی، جامع و شجاعانه به مسئله بپردازند، پیش از آن‌که این بحران از کنترل خارج شود.