بنزین معمولی تهران با بنزین سوپر تفاوتی ندارد؟ ابهام در آلودگی پایتخت
هم‌زمان با فرا رسیدن روزهای سرد سال، آلودگی در کلان‌شهرهای ایران به مرحله‌ی بحرانی رسیده است. هرچند که بارش باران در روزهای اخیر، اندکی از مشکلات کاسته و حالا هوای تهران، شرایط بهتری دارد اما شکی نیست که اوضاع برای پایتخت ایران و شهرهای کرج، اصفهان و اراک، سال به سال، بدتر می‌شود.
هنوز برای عامه مردم و خصوصا 12 میلیون شهروند ساکن تهران و کرج و شهرک‌های اطراف، مشخص نیست که چه‌چیز آلودگی هوا را ایجاد می‌کند. از یک سو، ظاهرا به دلیل نیاز خانواده‌ها به گاز طبیعی، برای نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ از مازوت و گازوئیل، استفاده می‌شود. از سویی دیگر، خودروها و موتورسیکلت‌های موجود در ایران نیز، عمدتا بسیار پرمصرف و آلاینده‌ی هوا هستند. واردات مدل‌های باکیفیت خارجی، با فناوری هیبرید و پیشرانه برقی هم، ظاهرا رویای دست‌نیافتنی برای مردم ایران است.
از دیدگاه نگارنده، مقصر نشان دادن نیروگاه‌های تهران در موضوع آلایندگی، صرفا اذهان عمومی را نسبت به مشکل اصلی که همانا عقب‌ماندگی صنعت خودروسازی است، دور می‌کند. هرچند که مصرف مازوت در نیروگاه‌های تهران به صفر رسیده اما اگر سوخت غالب منابع تولید برق ایران، مازوت و گازوئیل باشد هم، نباید آلایندگی حاصل از تردد میلیون‌ها خودرو و موتورسیکلت مونتاژ داخل، نادیده گرفته شود.
هم‌اکنون پیشرانههای چینی نصب شده روی موتورسیکلت‌های CG ایرانی، فاقد استاندارد محیط‌زیست کشور چین برای نصب روی محصولات این کشور هستند. به بیان بهتر، بسیاری از قطعات فنی مخصوص موتورسیکلت‌های مونتاژ ایران، صرفا توسط شرکت‌های چینی برای بازار ما ساخته می‌شوند. پیش‌تر اشاره کردیم که آلودگی هر موتورسیکلت فرسوده، 18 برابر یک خوردو معمولی است. سال 1400 اعلام شد، هفت میلیون موتورسیکلت فروسوده در ایران وجود دارد. تعداد کل موتورسیکلت‌های تهران که غالبا CG125 هستند، حدود 4 میلیون دستگاه برآورد می‌شود.
از سویی دیگر، میانگین مصرف سوخت داخل شهری خودروهای سایپا و ایران خودرو نیز، در محدوده 10 تا 12 لیتر در صد کیلومتر است. عجیب‌تر اینکه، آلایندگی حاصل از کارکرد این محصولات، نسبت به مدل‌های حارجی که مصرف سوخت مشابه دارند، اعداد بالاتری را نشان می‌دهد. براساس آمار موجود، خودروهای کشورهای اروپایی با 4 برابر تعداد بیشتر نسبت به ایران، 70 درصد آلودگی کمتر تولید می‌کنند. این شرایط، نه فقط به مدل‌های برقی و هیبریدی مربوط است؛ بلکه عقب‌ماندگی آشکار در فناوری ساخت پیشرانههای سایپا و ایران خودرو را نشان می‌دهد.
در سال‌های اخیر، تلاش نهادهای مختلف برای ارایه‌ی بنزین مرغوب و فاقد سرب، با موفقیت همراه بود. حالا در پایتخت، فقط بنزین یورو 4 توزیع می‌شود و این موضوع، قطعا نقش مهمی در بهبود هوای تهران دارد. همچنین کارشناسان تایید کرده‌اند که گازوئیل موجود در جایگاه‌های سراسر کشور نیز، کیفیت بهتر نسبت به نمونه‌‌های قدیمی ارائه می‌کند، هرچند که قابل استفاده در خودروهای دیزلی استاندارد اروپا نیست.
سخنان بحث‌برانگیز مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی
در روزهایی که بنزین سوپر، تقریبا برای رانندگان سراسر کشور نایاب شده است، جعفر سالاری نسب ادعا می‌کند کیفیت بنزین معمولی و بنزین سوپر در تهران، تفاوت خاصی ندارد. مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی امروز به خبرنگاران گفت:
اگر مردم می‌دانستند که کیفیت بنزین معمولی توزیعی چقدر بالاست، به دنبال بنزین سوپر نبودند. بنزین معمولی که در تهران هم‌اکنون توزیع می‌شود آنقدر با کیفیت است که تقریبا با بنزین سوپر برابری می‌کند.هم‌اکنون ۸۰ درصد از مخازن نیروگاه‌ها از سوخت مایع پر شده است و البته بیش از ۸۵ درصد از سوخت مصرفی نیروگاه‌های کشور گاز است، مصرف بنزین ۱۳ درصد بالاتر از سال قبل است و ما توانستیم مجددا ذخایر بنزین را پر کنیم. روزانه نزدیک به ۳۰۰ میلیون لیتر فرآورده نفتی توسط شرکت ملی پخش جابه‌جا می‌شود که ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین توزیع می‌شود و مشکلی برای ذخیره نداریم.وی با بیان اینکه قیمت گازمایع برای خانوارهای مناطقی که فاقد لوله‌کشی گاز هستند، تغییری نکرده است و همچنان با قیمت کیلویی ۲۳۰ تومان توزیع می‌شود، مصرف گازمایع برای مصرف غیر از این خانوارها واقعی شده است که این افراد ۵ درصد از مصرف‌کنندگان سابق گازمایع را نیز شامل نمی‌شوند.در استان تهران و البرز به هیچ وجه مازوت در نیروگاه‌ها مصرف نمی‌شود و لازم است افرادی که چنین چیزی را مطرح می‌کنند مستندات لازم را ارائه دهند.سازمان استاندارد در پالایشگاه‌ها و جایگاه‌های سوخت این موضوع را کاملا بررسی می‌کنند و به استناد اعلام استاندارد سوخت توزیعی استانداردهای لازم را دارد.