قوانین عجیب برای خودروهای نامتعارف؛ مالیات ویژه و هزینه‌های اجباری

خودروهایی که قیمت بازار آنها بالای 800 میلیون تومان باشد، از دید قانون‌گذاران، نامتعارف هستند و باید هزینه‌های جانبی شامل بیمه بدنه اجباری پرداخت کنند.

خودروی متعارف و نامتعارف، با نرخ دیه ارتباط دارد و مبحث لوکس و غیرلوکس را شامل نمی‌شود. نرخ دیه برای سال 1403 تغییر کرده است و به همین دلیل نیز قیمت خودرو متعارف در سال 1403 با سال 1402 متفاوت خواهد بود. طبق قانون، اگر قیمت خودرو کمتر از 50% نرخ دیه ماه حرام باشد، متعارف محسوب می‌شود و در غیر اینصورت، نامتعارف است.

از آنجایی که نرخ دیه ماه حرام در سال 1403، یک میلیارد و 600 میلیون تومان تعیین شده، بنابراین قیمت خودرو متعارف در سال 1403 معادل 800 میلیون تومان است. پس اگر قیمت روز خودرو براساس نظر کارشناس، بیشتر از 800 میلیون تومان باشد، به آن خودرو نامتعارف گفته می‌شود.

بر اساس قانون جدید بیمه شخص ثالث که شهریور ۱۳۹۸ به تصویب رسید، خودروها از نظر پرداخت خسارات مالی به ۲ دسته خودروهای متعارف و غیر متعارف تقسیم شدند.

اگر خودروی متعارف با بیمه شخص ثالث کامل (پرداخت الحاقیه سال 1403) داشته باشید، در صورت تصادف با خودروی نامتعارف بیمه شخص ثالث شما موظف به پرداخت حداکثر 800 میلیون تومان خسارت مالی است و مابقی مبلغ خسارت باید توسط بیمه بدنه راننده خودرو نامعتارف پرداخت شود. البته در سال جاری اعتراضات کارشناسان دادگستری و راننده‌های خودروهای نامتعارف و همچنین افزایش شدید قیمت خودروهای داخلی باعث شد تا قانون بیمه تصادف با ماشین گران‌قیمت به شرح ذیل تغییر کند.

بر اساس تغییراتی که به‌تازگی در قانون بیمه خودروهای نامتعارف داده شده، برای فرمول محاسبه خسارت خودرو نامتعارف، از تبصره‌های زیر استفاده می‌شود:

• حداکثر سقف خسارت بیمه خودرو نامتعارف برابر با همان نصف دیه کامل در ماه‌های حرام است.
• بیمه‌گر خودروی مقصر موظف است خسارت مالی وارد شده به خودروی نامتعارف را تا سقف میزان خسارت مشابهی که به گران‌ترین خودروی متعارف پرداخت می‌شود، جبران کند.
• اگر راننده مقصر بیمه شخص ثالث نداشته باشد، از فرمول خودرو نامتعارف قبلی برای پرداخت خسارت استفاده خواهد شد.
• درصورتی‌که قطعات انواع گران‌ترین خودروهای موجود در بازار اختلاف قیمت داشته باشند، کارشناس بیمه باید گران‌ترین قطعه را ملاک محاسبه خسارت قرار دهد.
• اگر خودروی نامتعارف قطعه‌ای داشته باشد که نمونه آن در گران‌ترین خودروی متعارف موجود نیست، قیمت قطعه مشابه را ملاک قرار می‌دهند.

برای درک بهتر تغییرات قانون خسارت خودروهای غیر متعارف، به این مثال توجه کنید:

فرض کنید یک پراید با مرسدس بنز مدل بالا تصادف کند. اگر چراغ مرسدس بنز بشکند و ارزش این قطعه، 100 میلیون تومان برآورد شود، بیمه ثالث خسارت 100 میلیون تومانی پرداخت نمی‌کند؛ بلکه قیمت چراغ یک خودروی 800 میلیون تومانی (مثلا دنا پلاس یا ام‌وی‌ام X22) را می‌پردازد. مالک مرسدس بنز باید، باقی‌مانده‌ی خسارت را از بیمه بدنه‌ی خودش مطالبه کند.

اردیبهشت 1402، احسان مومنی، معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران، عنوان کرد:

بیمه بدنه برای خودرو‌های نامتعارف اجباری است و در تصادفاتی که خودرویی نامتعارف باشد، می‌بایست از بیمه بدنه همان خودرو برای جبران خسارت استفاده شود.

این شرایط طبیعتا هزینه‌ی اضافی برای مالکان خودروهای بالای 800 میلیون تومان دارد. امروزه برای یک مدل چینی مثل ام‌وی‌ام X55 که به قیمت 1/3 میلیارد تومان توسط شرکت مدیران خودرو فروخته می‌شود، حدود 10 میلیون تومان هزینه‌ی بیمه بدنه وجود دارد.