آیا خودروسازان، تناقض در پیش فروش و عمل به تعهدات را پاسخ می‌دهند؟

تا کنون حدود سه میلیون نفر برای پیش‌خرید خودروهای تولید 1402 و 1403 ثبت نام کرده‌اند. اما ظرفیت مونتاژ خودرو در ایران، سالانه تقریبا یک میلیون دستگاه است. این شرایط، فاصله‌ی چشمگیر میان عرضه و تقاضا را نشان می‌دهد. حتی اگر سرعت رشد و افزایش تولید نیز مد نظر قرار گیرد، باز هم نمی‌توان امیدی به تحویل بیش از یک میلیون دستگاه در سال داشت.

در مرحله‌اول پیش فروش خودرو که فروردین 1402 انجام شد، یک میلیون متقاضی وجود داشت. در مرحله‌ی دوم نیز تا امروز، تقریبا یک میلیون نفر ثبت نام کرده‌اند. با این شرایط، می‌توان اطمینان داشت طی روزهای باقی‌مانده، حدود یک میلیون متقاضی جدید به طرح پیش فروش مرحله دوم اضافه شوند و جمعا، سه میلیون واجد شرایط خرید برای مدل‌های تحویلی 1402 و 1403 وجود داشته باشد.

طی دو ماه ابتدای سال 1402، تعداد 165 هزار خودرو در ایران ساخته شده است. این محصولات، شامل تولیدات ایران خودرو، سایپا، مدیران خودرو، کرمان موتور و دیگر مونتاژکاران کشور می‌شود. حال اگر آمار فوق را به تمام سال تعمیم دهیم، تیراژ تولید 12 ماه 1402 برابر با 990 هزار دستگاه خواهد بود. پس در حالت خوشبینانه و فرض بر رشد 10 درصدی برای تولید خودرو، نهایتا یک میلیون سواری از کارخانه‌های داخل ایران، خارج خواهد شد. برای سال 1403 نیز، نمی‌توان انتظار تولید بیش از 1/1 تا 1/2 میلیون دستگاه داشت.

آمار فوق به سادگی نشان می‌دهند که مجموع خودروهای پیش‌فروش‌ شده در مرحله‌ی اول و دوم، تقریبا 1/5 برابر ظرفیت تولید ایران تا پایان سال 1403 است. با این شرایط، اگر تصور کنیم ثبت نام دیگری تا 20 ماه آینده اجرا نشود، بسیاری از تعهدات خودروسازان به سال 1404 یا حتی 1405 کشیده خواهد شد.

دیگر نکته‌ی جالب اینکه، غالب ثبت نام کنندگان، علاقه‌مند خرید محصولات ایران خودرو و برندهای چینی هستند؛ اما پرتیراژترین خودروی تولید داخل، سایپا کوییک است که طی دو ماه اخیر، 33 هزار تولید داشت. در رتبه‌‌های بعدی، پژو پارس و 207 و ساینا با 24 و 22 و 18 هزار دستگاه هستند.

در انتهای مطلب، آمار تولید بزرگ‌ترین شرکت‌های خودروساز و مونتاژکار ایران، به شکل درصد از کل برای فروردین و اردیبهشت 1402 قابل مشاهده است.